'Stille hongersnood' schreeuwt om oplossing

De departementen Choluteca, El Paraíso en Valle, waar bijna een zesde van
de zes miljoen Hondurezen woont, hebben zwaar te lijden onder de droogte
die vorig jaar hard heeft toegeslagen. Het Rode Kruis wijst erop dat de
acute ondervoeding bij kinderen in het zuiden van het land is toegenomen
van 2,7 procent in juli 2001 tot 5,9 procent in november 2001. De komende
maanden kan de toestand nog verslechteren, omdat de internationale
gemeenschap niet ingrijpt en omdat er nog meer klimatologische
moeilijkheden op komst zijn. Dit is een ramp die is vergeten door de
wereld, zegt Giorgio Ferrario, hoofd van de Hondurese delegatie van het
Internationale Rode Kruis. Wij bieden hulp aan de meest kwetsbare
gemeenschappen. Maar we moeten ook eerlijk zijn: de komende maanden zullen
erg hard worden voor honderden arme gezinnen.

Ferrario beschrijft hoe humanitaire organisaties de afgelopen maanden hard
hebben gewerkt om de voedseltekorten in de regio op te vangen. Zij volgden
daarbij richtlijnen van de Panamerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO).
Die stellen dat onmiddellijk moet worden ingegrepen als meer dan vijf
procent van de kinderen acuut ondervoed blijkt te zijn. Acute ondervoeding
wordt gekenmerkt door een laag gewicht in verhouding tot de lengte.
Chronische ondervoeding, waaraan naar schatting 38% van de Hondurese
kinderen lijdt, wordt uitgedrukt door een te kleine lengte in verhouding
tot de leeftijd.

Uit een studie van het Wereldvoedselprogramma blijkt dat vorig jaar bijna
66.000 gezinnen op het Hondurese platteland door de droogte ruim 135.000
ton gewassen hebben verloren. Het Rode Kruis heeft tussen augustus en
januari voedsel verstrekt aan 7.700 gezinnen. De vrees bestaat dat de
voedseltekorten dit jaar nog erger zullen worden. Onderzoekers voorspellen
dat Midden-Amerika te kampen zal krijgen met de gevolgen van een nieuwe El
Niño, een fenomeen dat op geregelde tijdstippen in de tropen
klimaatproblemen veroorzaakt zoals droogte en overstromingen. De egio zou
volgens Ferrario de komende maanden met droogte te kampen kunnen krijgen,
en dan met een teveel aan neerslag in oktober en november - normaal het
droge seizoen. Dat zou dramatisch zijn voor duizenden armen in Honduras en
de buurlanden El Salvador, Guatemala en Nicaragua.

De statistieken over ondervoeding die het Rode Kruis hanteert, zijn
afkomstig uit een studie van het Kinderfonds van de Verenigde Naties
UNICEF. Die studie meldt ook dat de prijzen van voedselgewassen als bonen
en maïs door de voedseltekorten in Honduras met ten minste veertig procent
zijn gestegen. Dit is een stille hongersnood, zegt Roberto Escoto,
gezondheids- en voedseldeskundige van UNICEF in Honduras. Escoto stelt dat
de voedseltekorten en de droogte weliswaar niet zo ernstig zijn als de
problemen die worden veroorzaakt door een orkaan of een aardbeving, maar
dat zij toch gestaag de ontwikkeling en de mogelijkheden van een groot deel
van de bevolking aantasten. De vertraagde groei en de slechte
schoolprestaties van de kinderen vandaag kunnen leiden tot intellectuele en
fysieke problemen wanneer ze volwassen zijn - dat wil zeggen een bevolking
zonder energie, aldus nog Escoto.

Het Rode Kruis en UNICEF vragen dringend meer aandacht voor het lot van
Honduras. Deze situatie is het resultaat van structurele problemen in de
regio, zegt Celia Medrano, coördinator van de Commissie voor de
Verdediging van de Mensenrechten in Midden-Amerika. Zij vindt dat de
droogte en de armoede in de regio moeten worden aangepakt met een
ontwikkelingsplan. Dat moet vooral ook iets doen aan de onderliggende
oorzaken - de grote concentratie van rijkdom en het gebrek aan kansen voor
het grootste deel van de bevolking. De voorbije jaren hebben ook El
Salvador, Guatemala en Nicaragua voedseltekorten gekend. Centraal-Amerika
is een regio die bijzonder rijk is aan natuurlijke rijkdommen. De boeren
zouden hier in principe goed moeten kunnen leven. Maar het probleem is dat
de materiële rijkdom bij een kleine groep van inwoners geconcentreerd zit.