Mogherini over Syrië: ‘Een politieke oplossing is vandaag surreëel’

Mark Lowcock & Federica Mogherini

© Europese Unie

In Brussel vond op 24 en 25 april onder VN- en EU-vleugels een conferentie plaats over de toekomst en de heropbouw van Syrië. De oorlog in Syrië gaat haar achtste jaar in. Meer dan 13 miljoen mensen hebben nood aan humanitaire hulp, zoals voedsel, onderdak, gezondheidszorg en water.

De gehoopte 6 miljard aan donaties werd echter niet gehaald, de teller bleef steken op 4,4 miljard dollar. Alexander de Croo, vicepremier en minister van Ontwikkelingssamenwerking, liet weten dat ons land 26 miljoen euro uittrekt.

Vertegenwoordigers van de VN en de EU spraken na de crisis van vorige week hun hernieuwd geloof in een politieke oplossing uit. Dat men na de nipt vermeden escalatie opnieuw praat, wordt als een overwinning gezien.

Donormoeheid heeft bittere nasmaak

Mark Lowcock, ondersecretaris-generaal voor Humanitaire Zaken bij de VN, liet weten dat de donorconferentie 4,4 miljard dollar oplevert. Dat is 1,5 miljard minder dan gehoopt. ‘Ik wil uitdrukkelijk de EU, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk bedanken voor hun uitzonderlijk grote donaties’, aldus Lowcock.

‘VN-hulpverleners zouden in het slechtste geval moeten focussen op de meest kwetsbaren en bredere dienstverlening terugschroeven’

Maar Lowcock gaf ook toe dat de VS, omwille van interne budgettaire redenen, nog geen schenking had gedaan. Verder waarschuwde hij dat als er geen extra fondsen gevonden worden, de VN prioriteiten moet stellen: ‘VN-hulpverleners zouden in dat geval moeten focussen op de meest kwetsbaren en bredere dienstverlening terugschroeven.’

Een coalitie van NGO’s liet in een gemeenschappelijk statement weten teleurgesteld te zijn. ‘Deze conferentie ging lang niet ver genoeg in het voorzien van degelijke ondersteuning aan de miljoenen Syriërs die nood hebben aan hulp en een onzekere toekomst tegemoet gaan’, aldus het statement van CARE, IRC, Mercy Corps, NRC, Save the Children, Oxfam en andere NGO’s.

Mogherini benadrukte meermaals dat alles wordt gedaan om te voorkomen dat hulpfondsen in handen komen van het regime. Europese hulp kan er enkel komen als het regime toegevingen doet. Eerder vertelde Rouba Mhaisssen aan MO*, oprichtster van een NGO die vluchtelingen in Libanon helpt, echter dat zolang er geen politieke oplossing in zicht is, hulp enkel goed toegankelijke gebieden bereikt.

Welke strategie?

Federica Mogherini, de Europese hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken, benadrukte het belang van een door de VN geleid vredesproces: ‘Er kan geen militaire oplossing zijn, de VN is de enige legitieme actor die alle Syriërs vertegenwoordigt.’ Zowel het Syrische regime als de officiële oppositie waren niet aanwezig op de conferentie.

Het voorzichtig hernieuwd geloof in een politieke oplossing botst met de realiteit op het terrein. De alliantie Assad-Iran-Rusland gooit alles in de strijd om een militaire overwinning te verzekeren. Een journalist in de zaal vraagt zich daarbij af hoe Mogherini haar visie dan kan hard maken.

‘Kan ik bewijzen dat wat hier vandaag gezegd is, oprecht is?‘, werpt Mogherini op. ‘Het blijven woorden maar de situatie waarin we ons vandaag bevinden, is ontzettend veel beter dan die van vorige week’, gaat ze verder.

‘Slechts een week geleden stonden we op de rand van een regionale, misschien zelfs globale escalatie’

‘Slechts een week geleden stonden we op de rand van een regionale, misschien zelfs globale escalatie’, aldus Mogherini. ‘Stellen dat we vandaag tot een politieke oplossing zouden komen is surreëel, ook al zijn we hier in België waar het surrealisme leeft.’

In een recent gepubliceerd rapport van 11.11.11 worden enkele vraagtekens geplaatst bij de Europese Syrië-strategie. De EU probeert door middel van wortel en stok het Syrische regime aan de tafel in Genève te krijgen. Europa acht een politieke transitie voorwaardelijk voor de heropbouw van Syrië met Europese steun.

Het rapport waarschuwt echter dat het regime geen interesse heeft in het opgeven van zijn positie. De familie Assad regeert het land al zo’n veertig jaar met ijzeren vuist. Daarbij lijkt het er op dat de beperkte steun van Rusland en China voldoende mogelijkheden biedt voor de clan Assad om zijn macht en rijkdom te behouden.