VN willen 30 procent van aard- en oceaanoppervlak beschermen

VN willen 30 procent aardoppervlak beschermen (CC0)

In oktober van dit jaar komen regeringen uit de hele wereld bijeen in het Chinese Kunming om de achteruitgang van de biodiversiteit een halt toe te roepen. Daarvoor heeft de VN-conventie rond Biodiversiteit (CBD) nu een ontwerptekst klaar, die de basis van de onderhandelingen moet vormen. De tekst breekt een lans voor de grootschalige bescherming van natuurgebieden.

Van Aichi naar Kunming

Het nieuwe plan moet de doelstellingen vervangen die overeengekomen waren in het Japanse Aichi in 2010. Ook toen kwamen de regeringen met een plan om het uitsterven van bedreigde plant- en diersoorten te stoppen. Maar uit een grootschalig rapport van het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (Ipbes) in mei vorig jaar bleek dat die doelstellingen grotendeels gemist zijn.

Een miljoen plant- en diersoorten zou met uitsterven bedreigd zijn.

Soorten sterven in een steeds sneller tempo uit en ecosystemen worden steeds kwetsbaarder. Volgens het rapport zijn nu een miljoen plant- en diersoorten met uitsterven bedreigd, met de klimaatverandering als belangrijkste oorzaak.

De top in Kunming wordt daarom een sleutelmoment voor de wereld om een nieuwe strategie te bedenken. Regeringen staan onder druk om er een mijlpaal van te maken, vergelijkbaar met de wat de Klimaattop in Parijs betekende voor de strijd tegen de klimaatverandering.

30 procent

De ontwerptekst die maandag werd gepubliceerd, bevat een aantal concrete doelstellingen die tussen haakjes staan en dus nog besproken moeten worden door de regeringen en naar alle waarschijnlijkheid zullen worden aangepast. Een van die doelstellingen is de bescherming van “minstens 30 procent van het land- en zeeoppervlak, met minstens 10 procent onder ‘strenge bescherming’ tegen 2030”.

“Dat klinkt als heel wat vage taal”, zegt Alex Rogers, hoogleraar Conservation Biology aan de Universiteit van Oxford. “We moeten minstens 30 procent van de oceanen onder ‘strikte bescherming’ hebben. Met 10 procent komen we er niet.”

Ook Brian O’Donnell, directeur van de ngo Campaign for Nature, noemt de tekst weliswaar een “goede start” maar zegt dat de omschrijvingen scherper moeten. “Stellen dat maar 10 procent van de planeet ‘strikt beschermd’ moet worden, doet de vraag rijzen wat de bescherming van de overige 20 procent betekent”, zegt hij.

Een aantal regeringen heeft zich al uitgesproken voor de bescherming van 30 procent van de land- en zeeoppervlakte tegen 2030. Zo is er een alliantie van tien kleine en Europese landen die oproept tot een bescherming van 30 procent van de oceanen.

Carlos Manuel Rodriguez, de Costa Ricaanse minister van Leefmilieu en een van de ondertekenaars van dat initiatief, noemt de ontwerptekst van de VN “een goed startpunt voor een zinvolle discussie.”

Middelen en garanties

Hoewel de ontwerptekst concrete en meetbare doelstellingen vooropstelt, is het veel minder duidelijk hoe die gehaald moeten worden. De tekst bepaalt dat “overheden en samenlevingen prioriteiten moeten vastleggen en moeten voorzien in financiële en andere middelen om ecosystemen te herstellen”. Maar financiële doelstellingen worden niet nader omschreven.

“We weten waar we naartoe willen, maar we weten niet hoe we daar moeten geraken.”

“De mechanismen om te garanderen dat we de doelstellingen halen zijn er nog niet”, zegt Li Shuo van Greenpeace China. “We weten waar we naartoe willen, maar we weten niet hoe we daar moeten geraken.”

De tekst heeft het wel over de afschaffing van bijvoorbeeld de subsidies die het meest schadelijk zijn voor de biodiversiteit en pleit voor de integratie van biodiversiteitswaarden in nationale en lokale planning en voor het delen van kennis, innovatie en traditionele inheemse praktijken.

Maar zonder substantiële en meetbare mechanismen voor de implementatie zou het Kunming-verdrag gewoon een herhaling kunnen worden van de Aichi-doelen, waarschuwt Li. Daarin werd ook al gepleit voor de bescherming van minstens 17 procent van het landoppervlak en 10 procent van de oceaan- en kustgebieden.

Uit een rapport van het VN-milieuagentschap UNEP in 2018 en de International Union for Conservation of Nature (IUCN) bleek dat wereldwijd ongeveer 15 procent van het landoppervlak beschermd is, maar dat niet alle cruciale gebieden kunnen profiteren van beschermingsmaatregelen.

Vooral op het vlak van de oceanen is wel vooruitgang geboekt: 7 tot 8 procent van de oceanen is nu op de een of andere manier beschermd. Maar bijna al die gebieden liggen in nationale wateren, terwijl amper 1 procent van de diepzee beschermd is.

Bron: Climate Home News