Voedselproductie duwt wereld over klimaatgrenzen

De uitstoot van methaan, deels door koeien, is verantwoordelijk voor ongeveer 60 procent van de emissies uit de voedselproductie.

© Federico Arnaboldi/ Pexels

Onze voedselproductie alleen al is genoeg om de klimaatgrenzen te overschrijden, waarschuwt een nieuwe studie in wetenschappelijk vakblad Nature. Maar ze biedt tegelijk ook oplossingen: technologie, schonere energie en een gezonder dieet kunnen de impact op het klimaat aanzienlijk verminderen.

De studie analyseert hoe de groeiende productie, consumptie en verspilling van voedsel de klimaatverandering blijven aanzwengelen. Daaruit blijkt dat, als we ons voedsel op dezelfde manier blijven produceren, de sector verantwoordelijk zal zijn voor 0,7 graden Celsius opwarming tegen het einde van deze eeuw.

Methaan speelt veruit de belangrijkste rol, goed voor zo’n 60%. Het erg krachtige broeikasgas is vooral afkomstig uit de vleesproductie, mest, rijstvelden en rottend voedselafval. Op de tweede plaats komt CO2 met 20%, voornamelijk vrijgekomen door fossiele brandstoffen die gebruikt worden voor landbouwmachines en voedseltransport. Lachgas uit overtollige kunstmest en de mest van runderen zijn verantwoordelijk voor de overige 20%.

Ander dieet voor koe en mens

Maar er zijn ook oplossingen, benadrukt de studie. Meer dan de helft of 55% van de opwarming uit voedsel kan worden vermeden met betere landbouwpraktijken, schone energie en een gezonder dieet dat voedselverspilling vermindert.

‘Dit onderzoek benadrukt de dringende noodzaak van actie om de uitstoot van voedselsystemen te verminderen.’

Efficiëntere landbouwpraktijken kunnen de uitstoot al met een kwart verminderen, stelt de studie. Aangepast voer helpt bijvoorbeeld de methaanuitstoot van runderen te verminderen. Als de landbouw massaal overschakelt op schone energie kan de uitstoot met nog eens 17% dalen.

Daarnaast moet ook ons dieet op de schop. Een gezonder voedingspatroon met meer groenten en minder vlees leidt meteen tot een uitstootvermindering van 21%. Daarbovenop kunnen inspanningen om de voedselverspilling aan te pakken dringen, de uitstoot ook met 5% naar beneden halen.

Meer voedselzekerheid en minder uitstoot

‘Dit onderzoek benadrukt de dringende noodzaak van actie om de uitstoot van voedselsystemen te verminderen’, aldus Catherine Ivanovich, onderzoeker aan de Columbia University. ‘Door te begrijpen welke voeding en uitstoot het meeste bijdragen aan de opwarming, kunnen we die emissies aanpakken met gerichte strategieën die zowel de toekomstige klimaatverandering verminderen als de voedselzekerheid bevorderen.’

Voor Ilissa Ocko, Senior Climate Scientist bij Environmental Defense Fund, is de boodschap van de studie duidelijk. ‘Hieruit blijkt dat we in staat zijn voedsel te bieden aan een groeiende bevolking en boeren en plattelandsgemeenschappen over de hele wereld kunnen ondersteunen. Dat terwijl we toch cruciale vorderingen maken richting een duurzamer, rechtvaardiger voedselsysteem’, vertelt ze.

Het is tijd om de voordelen te erkennen van duurzame praktijken die al lang in opmars zijn, zegt ze, en ze nog meer te doen inburgeren. ‘Die oplossingen zullen er over de hele wereld anders uitzien, maar we moeten samenwerken aan het gemeenschappelijke doel om het klimaat te stabiliseren en ervoor te zorgen dat mens en natuur gedijen op een veranderende planeet.’