Vogelgriep erg onvoorspelbaar
Marwaan Macan-Markar
11 april 2006
Deskundigen in Azië begrijpen maar niet waarom de vogelgriep de ene mens wel besmet en de andere niet. Deze maand overleed een 12-jarige jongen in Cambodja aan vogelgriep, maar twintig mensen die nauw contact met hem hadden, vertoonden geen symptomen.
De 12-jarige jongen uit de zuidoostelijke provincie Pre Veng was het meest recente slachtoffer van het virus in Cambodja. Meer dan twintig mensen uit zijn directe omgeving, die net als hij in een buurt woonden waar veel dode kippen werden gevonden, liepen het virus niet op, meldt de Wereldgezondheidsorganisatie.
Anderzijds laat de dood van de jongen, die dode kippen had verzameld om op te eten, zien hoe gevaarlijk het virus is als het toeslaat. Alle zes de mensen die het afgelopen jaar besmet raakten in Cambodja, overleden. De vogelgriep maakte sinds begin 2004 in negen landen dodelijke slachtoffers. In Indonesië stierven sinds het begin van dit jaar twaalf van de dertien mensen die geïnfecteerd raakten, in China waren dat er zes van de acht en in Azerbeidzjan vijf van de zeven.
In oktober vorig jaar, twintig maanden nadat de eerste uitbraken van vogelgriep werden gerapporteerd in Zuidoost-Azië, schommelden de sterftecijfers rond 50 procent. Van de 121 mensen die besmet waren geraakt, waren er 62 overleden. Het huidige cijfer is 109 dodelijke slachtoffers op 192 gerapporteerde infecties. Vietnam werd het zwaarst getroffen met 93 infecties en 42 doden. Daarna volgt Indonesië met 23 doden en 30 infecties en Thailand met 14 doden uit 22 gevallen.
Deskundigen van de Verenigde Naties concluderen uit het grillige gedrag van het virus dat het nog steeds zwak is. De kans dat het muteert in een zeer besmettelijke menselijke variant die kan leiden tot een wereldwijde pandemie, is volgens hen klein.
Het virus besmet mensen slechts sporadisch, zegt David Nabarro, coördinator van de VN, gisteren (10 april) tijdens een persconferentie. We kunnen niet altijd verklaren waarom de ene mens het virus wel oploopt, en de andere niet.
Deze onvoorspelbaarheid is eigen aan het griepvirus, zegt Somchai Peerapakorn, epidemioloog van de Wereldgezondheidsorganisatie in Thailand. Dat muteert continu. We weten alleen niet wanneer het verandert in een voor mensen dodelijke variant. Op dit moment is het nog steeds een vogelvirus, geen menselijk virus.
Deze relativering is volgens hem echter geen reden om niet nauwlettend in de gaten te houden hoe het virus zich ontwikkelt. Een menselijke variant zou miljoenen mensen kunnen besmetten. De griepepidemie van 1918, die volgens de deskundigen ook van vogels op mensen overging, kostte destijds het leven aan bijna vijftig miljoen mensen.
De manier waarop mensen met hun dieren omgaan, is van het grootste belang om verspreiding van het virus te voorkomen, zei He Changchui, hoofd het regionale kantoor van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO). Menselijke activiteiten, zoals handel in pluimvee, zijn de belangrijkste verspreiders van het virus.
Thailand en Vietnam geven bij de bestrijding van de vogelgriep volgens hem het goede voorbeeld. De laatste vijf maanden zijn in Thailand geen nieuwe besmettingen geconstateerd onder dieren of mensen. De ziekte is goed onder controle.
Het succes van de Vietnamese aanpak zit volgens het landbouwkantoor van de VN in de vaccinatiecampagne. En de compensatie van boeren heeft niet alleen bijgedragen aan het verminderen van hun financiële problemen, het heeft ze ook aangemoedigd om tijdig melding te maken van nieuwe uitbraken van vogelgriep, aldus de FAO.
Over Cambodja maakt de FAO zich wel zorgen, omdat dorpsbewoners daar nog steeds weinig genegen zijn uitbraken van vogelgriep te melden. Dat was ook het geval in het dorp waar de 12-jarige jongen overleed. Een soortgelijke situatie bestaat in het dictatoriaal bestuurde Birma. Eén zwakke schakel kan het hele controlesysteem ondermijnen, zegt Somchai. (JS/ADR)