VS in pole position wat betreft religieuze onverdraagzaamheid- VN-rapport
Thalif Deen
23 oktober 2002
De VN hebben zestien lidstaten aangeschreven
met het verzoek een onderzoek in te stellen naar klachten over religieus
extremisme en onverdraagzaamheid tegen personen en etnische groepen in hun
land. Het gaat om Azerbeidzjan, Bangladesh, China, Egypte, Georgië, India,
Indonesië, Myanmar (het vroegere Birma), Nigeria, Pakistan, Moldavië,
Saoedi-Arabië, Turkije, Turkmenistan, Zimbabwe en de Verenigde Staten (VS).
De meeste klachten die de VN binnenkregen, waren gericht tegen de VS.
Sinds de terroristische aanslagen van september 2001 zijn er in de VS 520
gewelddadige incidenten gemeld tegen mensen van (vermeende)
Arabisch-islamitische afkomst. Bovendien zouden 27 mensen die als
Arabisch-islamitisch werden beschouwd uit het vliegtuig zijn verwijderd
tijdens of na het instappen, omdat de passagiers of het personeel hun
uiterlijk niet mochten.
In zijn rapport meldt de Speciale Rapporteur voor de Mensenrechten van de VN
Adbelfattah Amor ook honderden gevallen van arbeidsdiscriminatie tegen
Arabisch-islamitische Amerikanen en zelfs talrijke ontslagen. Het
Amerikaanse ministerie van Justitie zou een lijst hebben opgesteld van
ongeveer 5.000 personen die het wil spreken. De meeste daarvan zijn gekozen
op basis van hun etnisch of religieus profiel, aldus het rapport. Vorig
jaar heeft de Amerikaanse nationale inlichtingendienst FBI ongeveer 5.000
personen in de VS aangeduid voor een ‘vrijwillig interview’, om informatie
te verzamelen over al-Qaeda en andere terroristische groepen die
verantwoordelijk zouden zijn voor de aanslagen. Amor ontving ook een aantal
klachten over onderzoeken met een naar verluidt willekeurige en verlengde
opsluiting, het weigeren van een raadsman en geïsoleerde opsluiting.
Als reactie op de beschuldigingen stelt de Amerikaanse regering dat Justitie
snel heeft ingegrepen om te vermijden dat er een golf van misdaden uit
haat zou ontstaan tegen Arabieren, moslims en sikhs (die vaak voor moslims
worden gehouden). In een brief aan Amor stelt de VS dat een werkgroep is
opgericht om de beschuldigden van dergelijke misdaden op te sporen, te
ondervragen en te vervolgen. Het ministerie van Transport zou richtlijnen
hebben verstuurd om Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen te wijzen op de
verschillende wetten die onwettige discriminatie tegen passagiers verbieden.
Luchtvaartpassagiers zijn ook aangemoedigd om klacht in te dienen wanneer
zij meenden het slachtoffer te zijn van discriminatie.
Net zo ernstig waren de klachten tegen China, die vooral afkomstig waren van
leden van de spirituele sekte Falun Gong, door Peking buiten de wet gesteld
als een politieke sekte, en de Protestantse Kerk van Zuid-China. Sinds 1999
zijn er volgens het rapport 361 leden van Falun Gong gestorven in
gevangenschap. Tussen oktober 2001 en januari 2002 zijn zeker 80 van hen
overleden door foltering. Naar verluidt zijn ongeveer 100.000 beoefenaars
van Falun Gong gearresteerd, meer dan 20.000 zijn er zonder enig proces naar
werkkampen gestuurd.
De klachten tegen Egypte zijn meestal afkomstig van koptische christenen die
klagen over een hele reeks aanslagen tegen hun persoon en hun kerken. De
acties waarbij de voorbije vijf jaar ten minste negen kerken zouden zijn
vernield, zouden vaak niet eens zijn bestraft, weet het rapport. Het
antwoord van de Egyptische regering geeft een gedetailleerd overzicht van de
stappen die zijn gezet om de veiligheid te herstellen, de gerechtelijke
procedures die zijn ingezet tegen de verantwoordelijken en de inspanningen
die zijn geleverd om de gemeenschappen met elkaar te verzoenen. Er is ook
een commissie opgericht die de schade moet beoordelen en moet zorgen voor de
nodige herstellingen op kosten van de staat.
Het VN-rapport neemt India op de korrel voor het geweld tussen de
verschillende godsdiensten in de westelijke staat Gujarat sinds eind
februari van dit jaar. In totaal zijn ongeveer 544 mensen omgekomen op zes
dagen, vooral moslims. Tijdens de twee maanden durende vlaag van geweld die
begon na het treinongeval op 27 februari zijn 2.000 doden gevallen, ongeveer
150.000 mensen zijn dakloos geworden. In zijn antwoord aan de VN wijst India
op de bestaande wettelijke voorzieningen en de speciale maatregelen voor het
welzijn van minderheden. Om het vertrouwen te herstellen hebben onder andere
belangrijke ambtenaren de onrustige wijken bezocht, zijn er vredescomités in
werking gesteld, zijn er agenten geposteerd op gevoelige plaatsen, is er een
gepaste vergoeding voorzien voor de slachtoffers van de rellen en zijn
moskeeën opnieuw opgebouwd.