Inflatie en importafhankelijkheid, een slechte combinatie
Wat is er aan de hand met de roepie?
Nathan Dewaele
13 juli 2022
De bevolking van India heeft te kampen met hoge inflatie. Sinds eind februari zakt de waarde van de roepie tegenover de dollar. Door de oorlog in Oekraïne en de verstrenging van het monetaire beleid in de VS trekken investeerders weg. ‘India lijdt dubbel door zijn hoge importafhankelijkheid.’
Een markt in Orissa, India. Het zijn vooral de armste Indiase burgers die de stijgende inflatie voelen, maar ook bedrijven krijgen het moeilijk door de dalende wisselkoers tegenover de dollar.
Milei.vencel / Wikimedia (CC BY-SA 3.0)
De koopkracht in India krimpt al bijna een halfjaar. Op 5 juli bezorgde een kleine terugval van de olieprijs de industrieën wat ademruimte en dat vertaalde zich in een voorzichtige stijging van Indiase aandelen, maar de toekomst blijft onzeker.
Daarom staat de Reserve Bank of India (RBI) voor een moeilijke oefening. De afgelopen maanden verkocht India gestaag zijn buitenlandse valuta om de val van de roepie gecontroleerd en vrij van schokken te houden, maar deze strategie kan niet eeuwig blijven duren. Sinds 31 december 2021 besteedde het land al veertig miljard dollar aan het opkopen van roepies; het zag zo zijn dollarvoorraad zakken van 633,6 miljard bij de aanvang van 2022 naar (een nog altijd riante) 593,3 miljard op 24 juni 2022.
‘Door de importafhankelijkheid van India lijdt het land dubbel. Stijgende grondstofprijzen worden voor India nóg duurder door de zakkende wisselkoers.’
Bart Defloor (UGent)
Aditi Gupta, economist bij de Bank of Baroda in India, geeft in The Economic Times enkele redenen voor de val van de roepie. Aan de ene kant is de aantrekkelijkheid van de dollar toegenomen: de Amerikaanse rente is immers opgetrokken, waardoor de dollarkoers stabiel is en veeleer stijgt. Daarom willen meer beleggers terug naar de dollar, waardoor ze hun investeringen in landen zoals India afbouwen.
‘Door de rente te verhogen om inflatie te bestrijden toont de Fed (Federal Reserve System, de centrale bank van de VS) zijn tanden. Een rekening waarop dollars op staan zal een hogere intrest genereren’, zegt professor Macro-Economie en Duurzame Ontwikkeling Bart Defloor (UGent) aan MO*.
‘Inflatie bestrijden wanneer die zich voordoet zorgt voor een groter vertrouwen in de dollar. Hierdoor zullen beleggers roepies verkopen om er dollars mee aan te kopen, met als gevolg dat de roepie deprecieert.’
Meer roepies voor een dollar
Aan de andere kant zijn er ook de sterk stijgende olieprijzen. India importeert meer dan tachtig procent van de olie die het nodig heeft. Omdat India zoveel olie importeert, is het ook bijzonder gevoelig voor de prijsstijgingen van olie en gas die het gevolg zijn van de oorlog in Oekraïne.
Omdat de waarde van de roepie daalt, zijn er vandaag meer roepies nodig om een dollar te kopen. En omdat veel buitenlandse grondstoffen in dollars worden verrekend, zorgt de dalende roepie voor hogere invoerkosten. Bovenop de inflatie.
Voor goederen waarvan de prijs door de oorlog sowieso al gestegen is, zoals olie, is dit nu dubbel voelbaar: door de hogere prijs én door de hogere wisselkoers van de dollar. ‘Door de importafhankelijkheid van India lijdt het land dubbel. Stijgende grondstofprijzen worden voor India nóg duurder door de zakkende wisselkoers’, aldus Defloor.
Handelsbalans
Vooral de armste Indiase burgers voelen de inflatie het felst. Ze bevinden zich doorgaans in een arbeidspositie die hen minder mogelijkheden biedt om te onderhandelen over hun loon. Ongeschoolden die geen genoegen nemen met een mager salaris worden gewoon vervangen.
Ook bedrijven krijgen het moeilijk door de dalende wisselkoers tegenover de dollar. Olie moet immers in dollars betaald worden en dit knaagt aan de winstmarges van bedrijven.
India is genoodzaakt de geraffineerde olie verhoudingsgewijs goedkoper te exporteren dan dat het de ruwe olie kan inkopen.
De positieve keerzijde van de lage roepie is dan weer dat Indiase producten aantrekkelijker worden voor buitenlandse kopers. De internationale concurrentiepositie van een land met een lage munt gaat erop vooruit omdat ze hun goederen net door hun lage munt relatief goedkoop kunnen aanbieden. ‘De lage roepie kan de Indiase export stimuleren’, zegt Defloor. ‘Maar dan moet India goederen hebben die makkelijk geëxporteerd kunnen worden.’ Dit kan de handelsbalans van India terug meer in evenwicht brengen.
Helaas importeert India al dertig jaar meer goederen dan het exporteert. Hierdoor zal dit positieve effect maar deels voelbaar zijn. Het grootste exportproduct van India mag dan wel geraffineerde olie zijn, het moet de ruwe olie daarvoor nog steeds duur inkopen. Bovendien is India genoodzaakt de geraffineerde olie verhoudingsgewijs goedkoper te exporteren dan dat het de ruwe olie kan inkopen.
Maatregelen
Om de inflatie in te dijken voerde de RBI begin juni al een verhoging van vijftig basispunten voor de rente in, de intrestvoet voor banken bedraagt nu 4,90%. De RBI mikt voor een gezond inflatiecijfer tussen de 2% en 6%, maar schattingen over de actuele inflatie liggen hoger (7,79% in april en 7,04% in mei).
In maart werden de loonsverhogingen gemiddeld op 8,8% geschat. Voor mensen die zo’n loonsverhoging krijgen, betekent dit dat hun koopkracht mogelijks zelfs toeneemt. Maar of laaggeschoolden en dagloners ook dergelijke salarisverhogingen mogen verwachten is onduidelijk.
Naast de verhoging van de rente nam de RBI nog andere maatregelen om de dollarschaarste in het land te verlichten en de roepie te ondersteunen. De Sensex en de Nifty, twee beursindexen die de Indiase economie weerspiegelen, beginnen voorzichtig terug te klimmen en doordat de olieprijs iets gedaald is, wordt ook de inflatiedruk even verzacht.
Een stijging van de indexen betekent dat er wel vertrouwen is in de genomen maatregelen. Toch geeft de aandelenmarkt vooral een idee van de verwachtingen van beleggers en kan dit dus niet gezien worden als een maatstaf voor de welvaart van vandaag.