‘Niemand vertelt jongeren over de goede en minder goede kanten van het huwelijk’

Bilal Abbas khan (links) en Madiha Imam (Rechts) vertolken Salma en Sohail, twee onzekere jongeren uit de lagere middenklasse die naar perfectie streven.

@ Uhmera Ahmed Official / Instagram

In Pakistan zorgt een populaire serie over jongvolwassenen op sociale media voor veel discussie. Niet alleen over de gevolgen van sociale media voor jongeren, maar ook over de huwelijkscultuur. Schrijfster Umera Ahmed, regisseur Mehreen Jabbar en hoofdacteurs Madiha Imam, Bilal Abbas Khan en Kinza Razzak lichten toe waarom de reeks actueel is voor veel Pakistaanse families.

Umera Ahmed, die in het verleden al succesvolle verhalen schreef, heeft in Pakistan opnieuw een hit te pakken met Ek Jhoothi Love Story, wat in het Nederlands ‘een liefdesverhaal van bedrog’ betekent. Het verhaal gaat over Salma en Sohail, twee onzekere jongeren uit de lagere middenklasse die naar perfectie streven. Via sociale media vergelijken ze zichzelf met mensen uit de hogere klasse.

Maar de serie doet meer dan dat. Ze hekelt ook problemen met het huwelijk in de Pakistaanse maatschappij. Het is geen verrassing dat Umera Ahmed daar als schrijfster achter schuilt. ‘Ik sta bekend voor het uiten van kritiek op onze Pakistaanse maatschappij. Ik pen vooral verhalen met intensieve thema’s neer. Deze webserie is een luchtig komisch familieverhaal waarmee ik kritiek probeer te uiten op familiale problemen.’

Actrice Madiha Imam speelt de rol van Salma, de jongste dochter uit het gezin in de serie. Salma is een onzeker en gevoelig meisje dat steeds opkijkt naar meisjes uit de hogere klasse.

Maar in het echte leven staat Imam daar ver van en heeft ze genoeg zelfvertrouwen. ‘Toen ik zeventien was, zou ik zeggen dat ik Salma was. Maar nu voel ik me goed in mijn vel’, vertelt ze.

Haar tegenspeler Bilal Abbas Khan, die de onzekere Sohail speelt, maakte die onzekerheid nooit echt mee. ‘Ik herken de thematiek in mijn leefwereld maar ik geloof dat ke op het einde van de rit zelf verantwoordelijk bent voor je eigen geluk.’

Toen de twee hoofdacteurs het script in handen kregen, stemden ze meteen in. Abbas Khan: ‘Het script was heel realistisch en actueel. Wanneer je een script krijgt, lees je meestal enkel jouw deel. Maar bij dit script las ik het volledige verhaal en het intrigeerde mij meteen.’

Schrijfster Umera Ahmed werkte al vaker samen met regisseur Mehreen Jabbar. ‘Onze projecten kregen tot nu toe altijd positieve feedback’, vertelt de regisseur. Dat was in deze serie van in het begin het geval, vertelt ze verder. ‘Ik vond dat het verhaal wel te veel focuste op het thema van het Pakistaanse huwelijk. Maar ik vond de personages interessant en pakkend geschreven.’

‘Het verhaal is een soort cocktail waarin verschillende karakters het hele dagelijkse Pakistaanse leven voorstellen.’

© Mehreen Jabbar

Mindset

‘De hoofdrolspelers van het verhaal, Salma en Sohail, zijn rond de twintig jaar. Het zijn jongvolwassenen die opgroeien in een maatschappij waarin het klassensysteem en sociale media een grote rol spelen’, vertelt Jabbar.

‘In onze maatschappij besteden ouders geen tijd meer aan hun kinderen’, aldus Ahmed. ‘Ze geven hen de belangrijke sociale waarden en normen niet mee die ze zouden moeten meegeven. De Pakistaanse jeugd mist een figuur om naar op te kijken. Niemand vertelt hen wat de goede en minder goede kanten van een huwelijk zijn. Ze surfen op het internet, op zoek naar hun “ideale” partner.’

Dat uit zich bij de hoofdpersonages Salma en Sohail in de serie in hun onzekerheid, verduidelijkt Ahmed. ‘Ze zijn niet blij met zichzelf en behoren tot de middenklasse. Salma denkt dat ze tekortkomingen heeft, maar er is niemand om haar te vertellen dat het normaal is om tekortkomingen te hebben. Sohail heeft op zijn beurt niemand om hem te helpen. Hij is een zorgzame jongen die zijn dromen opgaf om zijn alleenstaande moeder en zusje te onderhouden. Zijn goede en zogezegde perfecte vriend Nohfil behoort tot de hogere klasse en woont in Amerika. Die heeft alles wat hij wenst. Het is normaal voor Sohail dat hij zich met andermans situatie vergelijkt.’

‘Jezelf met jezelf vergelijken is de boodschap.’

‘Het is normaal dat jongeren van nature kwetsbaarder zijn’, vindt Imam. ‘Het is héél menselijk dat ze de neiging hebben om zichzelf te vergelijken met anderen en er bovenuit wil uitsteken. Je moet jouw mindset in controle houden. Je moet met jezelf praten en in jouw hoofd positieve boodschappen inspreken. Een brein hebben heeft geen nut als je er niet rationeel gebruik van maakt. Jezelf met jezelf vergelijken is de boodschap.’

Imam heeft een duidelijke boodschap voor jongeren: ‘Steek energie in jezelf en niet in zaken die je niets anders dan negatieve stress bezorgen.’

Dat is ook de boodschap die Kinza Razzak aan de jonge kijkers wil meegeven. Ze speelt de perfecte en rijke Natalia in de serie. De onbezonnen en onzekere Salma maakt op Facebook een nepprofiel van haar. ‘Voor Sohail is Natalia perfect. Ze beantwoordt zijn onzekerheden. Sohail wil een vrouw die mooi en rijk is. Maar Natalia is zelf ook verre van perfect. Mensen zien vooral het uiterlijk terwijl ze ongetwijfeld ook problemen heeft. Maar alleen het perfecte gedeelte van haar leven is te zien. Ze is niet zo perfect zoals Salma en Sohail denken’, vertelt Razzak over het personage.

Razzak heeft advies voor de onzekere maar sterke Salma, en bij uitbreiding voor iedereen die met zichzelf worstelt: ‘Focus op je eigen kunnen en capaciteiten. Salma kan mooi tekenen. Dat is haar talent. Ze moet zich bewust zijn dat dat iets is wat bewonderenswaardig is.’

‘Het heeft geen nut om te fantaseren en nepprofielen van mensen uit de hogere klasse aan te maken. In wat voor situatie je je ook bevindt, aanvaard het met trots en maak er het beste van. Als Salma meer zelfvertrouwen zou hebben en positiever zou zijn, zou ze de hele wereld aankunnen’, gaat Razzak verder.

Huwelijkscultuur

En dan is er dat andere thema dat sterk aan bod komt in de serie: dat van de huwelijkscultuur. ‘Het gaat altijd een probleem blijven vormen in India en Pakistan’, lacht Ahmed. ‘De tijden veranderen geleidelijk, maar het gaat nog decennia duren eer we vooruitgang kunnen boeken. In onze cultuur ligt de focus enkel op het huwelijk.’

‘Eigenlijk was die cultuur een prachtig concept, bedoeld om twee families met elkaar te verbinden. Maar het draait alleen nog om schoonheid, geld en klasse.’

Dat zegt ook Imam. ‘Die cultuur is eigenlijk een prachtig concept. Het is een proces waarin de familie van een jongen op een respectvolle manier de hand van een meisje gaat vragen. Maar wanneer je ziet dat de familie van de jongen het meisje in kwestie begint te bespotten en haar weigert op basis van haar uiterlijk, figuur en klasse, dan vormt dat een probleem. De huwelijkscultuur is eigenlijk bedoeld om twee families op een mooie manier met elkaar te verbinden. Maar omdat mensen zoveel verwachtingen hebben en telkens een “ideale” persoon voor ogen hebben, wordt het heel wat minder mooi. Het draait tegenwoordig alleen om schoonheid, geld en klasse.’

‘Met de webserie hoop ik mensen aan het denken te zetten’, benadrukt Ahmed. ‘Ik wil met de boodschap geven dat meisjes ook andere doelen in het leven hebben dan alleen trouwen en een gezin onderhouden. De eerste reactie van regisseur Mehreen Jabbar vond ik meteen opvallend. De huwelijkscultuur was de rode draad en kwam te veel aan bod. Daarom opperde ik het speelse idee: wat als we een verhaal naar buiten brengen waarin ieder personage de huwelijkscultuur ontkracht, maar op het eind toch trouwt?’

Klassensysteem

Umera Ahmed is één van de meest gelezen schrijfters in Pakistan en ze weet dat ze een groot publiek bereikt. Ze pent daarom bewust personages neer uit verschillende klassen. Want in de huwelijkscultuur speelt ook het klassensysteem een belangrijke rol. ‘In Pakistan willen alle ouders dat hun kinderen met iemand uit een hogere klasse trouwen. Onze ouders zullen nooit de neiging hebben om hun kinderen binnen hun eigen klasse te laten trouwen. De idealen zijn eenvoudig: rijk, knap, blanke huidskleur en een groot huis.’

‘In Pakistan willen alle ouders dat hun kinderen met iemand uit een hogere klasse trouwen.’

Ahmad tracht daarom de interactie tussen klassen en sociale problemen die daarbij komen kijken in haar verhalen te brengen. ‘Rijkeluiskinderen zijn ook maar rijk omdat hun ouders rijk zijn. Wie kan garanderen dat zijn zoon of dochter voor altijd rijk gaat blijven? Ik wilde ook dat stereotiep beeld ontkrachten. In Ek Jhoothi Love Story zijn personages uit de hogere klasse positief in beeld gebracht. Ik heb ze niet als egocentrische of superieure personages afgebeeld. Ze hebben geen superioriteitsgevoel, integendeel, ik heb de personages uit de lagere middenklasse afgebeeld als mensen die een minderwaardigheidscomplex hebben.’

Razzak die zowel in de serie als in het echte leven uit een hogere klasse komt, vertelt over die stereotiepen: ‘Ook wij, mensen die gelabeld worden als “de hogere klasse”, hebben problemen in ons dagelijks leven. Het leven is voor ons ook geen rozegeur en maneschijn. Mijn zussen en ik zijn vrouwen die sterk in hun schoenen staan en geen nood hebben aan trouwen. Wij zijn eerder carrièregericht.’

‘De raakvlakken die ik met mijn personage Natalia heb, is dat we sterk in onze schoenen staan, aardig en gelukkig zijn. Natalia wordt in de serie afgebeeld als iemand die superieur is. Maar eigenlijk klopt dat niet. Natalia is iemand die voor een jongen uit eender welke klasse zou kiezen. Het probleem ligt bij de maatschappij. Als over iemand uit de hogere klasse wordt gesproken gaan er meteen praatjes rond dat die automatisch perfect en egocentrisch is. Met dat kibbel worden we in hokjes geduwd wat voor niets nodig is’, gaat Razzak verder.

‘Als over iemand uit de hogere klasse wordt gesproken gaan er meteen praatjes rond dat die automatisch perfect en egocentrisch is.’

© Kinza Razzak

Overweldigende feedback

‘De reacties op de serie zijn fenomenaal’, zegt een tevreden Ahmed. ‘De serie is bedoeld voor alle generaties en in ieder Pakistaans gezin herkent iedereen zich in een of ander personage in de serie. Of het nu de vader van Salma is die me5 pensioen gaat en andere wegen zoekt om te blijven werken, of het nu de onzekere en gevoelige studente Salma is in wie jonge meisjes zichzelf herkennen.’

‘In ieder Pakistaans gezin herkent iedereen zich wel in een van de personages.’

‘De Pakistaanse tv-industrie is vooruitgang aan het boeken’, zegt Jabbar. ‘Het verhaal is een soort cocktail waarin verschillende karakters het hele dagelijkse Pakistaanse leven voorstellen.’

Ook Imam is positief verrast over de reacties. ‘Zoveel jonge meisjes spreken mij aan en delen hun persoonlijke verhalen. Ik vind het héél belangrijk om op die berichten te antwoorden. Dat is in mijn ogen ook deels mijn taak.’

Abbas Khan wil met het succes vooral volgend advies benadrukken: ‘Neem sociale media niet te serieus. Op sociale media wordt alles afgebeeld als rozegeur en maneschijn. Het is slechts een fantasiewereld. Als je faalt, dan is dat niet erg. Sta op en reflecteer wat er is misgelopen en hoe je uit je fouten kan leren. Er zijn zoveel zaken die we zelf kunnen bepalen. Heb controle over jezelf en wees gelukkig.’

© 2021 – StampMedia – Noreen Muhammad