Wetenschappers waarschuwen voor extreme natuurrampen

Meer dan 200 klimatologen en andere wetenschappers publiceerden donderdag (6 december) een ‘Verklaring van Bali’. Daarin sporen ze de onderhandelaars uit 190 landen aan een internationaal akkoord te bereiken om tegen 2050 de uitstoot aan broeikasgassen met 50 procent te verminderen t.o.v. het niveau in 1990.
Volgens de Verklaring van Bali zal een business as usual-scenario nefaste gevolgen hebben voor kustnederzettingen, stedelijke gebieden en ecosystemen met bedreigde plant- en diersoorten. “De mondiale uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen moet binnen 10 à 15 jaar drastisch afnemen, willen we een toename van hittegolven, droogtes, overstromingen en stormen voorkomen”, aldus een wetenschapper van het ‘Climate Change Research Centre’ uit Sydney.
“De klimaatverandering is volop aan de gang en we hebben geen tijd te verliezen”, zegt professor Richard Sommerville van het Scripps Institute of Oceanography in San Diego, een van de ondertekenaars van de verklaring. “Alle landen hebben de verantwoordelijkheid om in te grijpen nog vóór het Protocol van Kyoto verstrijkt in 2012. “De diplomaten in Bali moeten het onderhandelingsproces op gang brengen naar een mondiaal akkoord. Dat zal moeten uitgaan van bindende reductiedoelstellingen en een grote meerderheid van de landen insluiten.”

Niets nieuws onder de (brandende) zon

De wetenschappers in Bali plaatsen zich met hun oproep op de lijn van eerdere waarschuwingen. Dit jaar becijferde het VN-Klimaatpanel IPCC op basis van een reeks simulaties dat we, om een kritische verhoging van de oppervlaktetemperatuur van de aarde met meer dan 2 tot 2,4°C te voorkomen, de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 met 50 tot 85 procent moeten terugdringen. Volgens het IPCC zal op wereldschaal 30 procent van de plant- en diersoorten van de kaart geveegd worden indien we deze norm niet halen.
In oktober verscheen het VN-Natuurrapport (GEO 4) waarin staat dat de wereld slechts 10 jaar rest om het tij te keren, willen we niet geconfronteerd worden met onherstelbare milieuschade. Vorige maand verscheen in het wetenschappelijk tijdschrift ‘Proceedings of the Royal Society B’ een studie waaruit bleek dat vier van de vijf grootste periodes van extreme milieudegradatie in de voorbije 520 miljoen jaar verband houden met een opwarming van de tropische zeeën.

Regeringen aan zet

In verhouding tot de verpletterende wetenschappelijke bewijslast, beweegt er bitter weinig op politiek niveau. De conferentie dreigt te verzanden door de onwil van ’s werelds grootste vervuilers: de VS, China en India. VN-functionarissen en milieugroepen blijven hopen op een diplomatieke doorbraak.
Het ergste wat de internationale gemeenschap nu kan overkomen, is dat de onderhandelaars opnieuw op de proppen komen “met een vage verklaring waarin zij het probleem wel erkennen, maar zonder concreet plan om het aan te pakken”, zegt Hans Verolme, de directeur van de afdeling klimaatverandering van het Wereldnatuurfonds.

In België roepen de Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, IEW, Oxfam, Vodo en het WWF de wereldleiders op werk te maken van een ambitieus en rechtvaardig internationaal klimaatakkoord.Of de oproep van de wetenschappers in Bali veel zoden aan de dijk zet is weinig waarschijnlijk. De Verenigde Staten zouden naar verluidt de Verklaring van Bali zelfs niet gelezen hebben. “Anders zouden ze er op moeten reageren”, denkt Bram Claeys van Bond Beter Leefmilieu.
Doordat de verklaring weinig nieuws bevat,  is een nieuwe leesbeurt op zich ook niet écht noodzakelijk. Over oorzaak en gevolg van de opwarming, en de uitstootreductie die noodzakelijk is om een overmatige opwarming af te wenden, bestaat al lang overeenstemming onder wetenschappers.