WSF sluit af in sfeer van optimisme ondanks oorlogsdreiging
Sanjay Suri
28 januari 2003
Het Wereld Sociaal Forum in Porto Alegre
sluit vandaag (dinsdag) zijn deuren. De derde editie was een daverend
succes, en niet enkel omdat de tegenhanger van het Wereld Economisch Forum
in Davos voor het derde jaar op rij zijn bezoekersaantal wist te
verdubbelen. Porto Alegre is niet langer enkel een kermis van conferenties,
debatten, workshops en feesten. Het WSF vertoonde dit jaar de eerste
tekenen van een politieke vertegenwoordiging. Die werd vorm gegeven door de
eregast van het Forum, de Braziliaanse president Luiz Inacio 'Lula' da Silva.
De organisatoren telden meer dan honderdduizend bezoekers, maar toch
bepaalde niet enkel de grote opkomst het succes van de derde editie. Op WSF
2002 was immers al duidelijk geworden dat Porto Alegre het Mekka is van
iedereen die op zoek is naar een andere wereld waarin een internationale
agenda wordt nagestreefd die gebaseerd is op sociale waarden en niet op
economische groei. Die waarden werden onderstreept in een kleurrijke en
massale optocht aan het begin van het Forum. Het begin van de conferenties
toonde de solidariteit à la Porto Alegre: Irakese genodigden overhandigden
hun vlag aan de Amerikaanse delegaties en Israëli’s en Palestijnen openden
hand in hand.
Palestina en Irak domineerden het Forum. De aangekondigde oorlog in Irak
werd op het WSF uitgeroepen tot de test case van de strijd tegen het
neoliberalisme.
We hebben een overwinning nodig in onze internationale campagne om te
tonen dat de almacht van de (neoliberale) globalisering doorbroken kan
worden, bekent Nicola Bullard van de in Bangkok gebaseerde ngo Focus on
the Global South. De oorlog die wordt voorbereid is het meest groteske
symbool van de globalisering.
De internationale weerklank van Porto Alegre werd dit jaar versterkt door
de Braziliaanse president. Lula bezocht zowel het WSF als het Wereld
Economisch Forum (WEF) in Davos. Hij tekende voor de politieke en
financiële elite in Davos een politieke agenda uit die de blauwdruk is van
wat in Porto Alegre soms op kakofonische wijze verkondigd wordt. Ook de
vakbeweging, die dit jaar in recordaantal aanwezig was, trok aan de kar om
een politieke vertaling te geven aan het WSF. De vakbonden eisen een rol op
in de globalisering, zo luidde de boodschap van Guy Ryder, algemeen
secretaris van de Internationale Confederatie van Vrije Vakbonden (ICFTU)
aan het WSF. De ICFTU, die 158 miljoen arbeiders vertegenwoordigd via 231
organisatie, oefent druk uit op regeringen en internationale organisaties
om minimale sociale rechten op te nemen in internationale handelsakkoorden.
Ryder riep de vakbonden op om nationale en internationale allianties aan te
gaan om hun gewicht te versterken.
Verschillende waarnemers schatten de kans dat de beweging ook effectief
verandering teweeg brengt hoger in na deze editie. Het eerste WSF, in 2001,
maakte een analyse van de situatie, de tweede stelde veranderingen voor en
op de derde editie ging het vooral over strategieën om die veranderingen in
de praktijk te brengen, concludeert Susan George, van het Transnational
Institute in Amsterdam en vice-voorzitter van Attac, de beweging tegen
muntspeculatie.