Zuidelijk Afrika hoopt op innovatie om droogte te slim af te zijn

Februari was de droogste maand in ruim een eeuw, met slechts een vijfde van de gebruikelijke regenval. In zuidelijk Afrika, waar volgens het Wereldvoedselprogramma (WFP) 70 procent van de mensen afhankelijk is van de neerslag voor landbouw, is dat een drama.

Nu mislukte oogsten op handen zijn, verkleint de kans snel om een grootschalige humanitaire crisis te voorkomen, waarschuwen VN-agentschappen.

Ergste droogte ooit

Mensen uit de getroffen gemeenschappen vertellen dat het de ergste droogte is die ze ooit hebben meegemaakt.

Wikala Kaideni, een kleine boer uit het dorp Lekerenji in het zuiden van Malawi, vertelt hoe hij en zijn gezin met hongersnood te maken kregen nadat hun hele oogst was mislukt.

‘De planten droogden op en we konden niets oogsten.’

‘Tijdens een normaal seizoen oogsten we minstens dertig zakken maïs, maar dit seizoen zorgde de droogte ervoor dat de maïs in de bloeifase kwam’, vertelt Kaideni. ‘De planten droogden op en we konden niets oogsten.’

Door de mislukte oogsten hebben Malawi, Zambia en Zimbabwe de noodtoestand uitgeroepen.

In Malawi, een van de zwaarst getroffen landen, zeggen de regering en VN-partners dat er nood is aan innovatieve strategieën om de voedselproductie op te krikken en meer veerkracht op te bouwen.

Irrigatie cruciaal

Volgens het WFP dringt een uitbreiding van de irrigatie in de regio zich op, maar speelt een tekort aan middelen de plannen parten.

Moses Chimphepo, directeur Paraatheid en Respons bij de dienst Rampenbestrijding van Malawi, zegt dat irrigatielandbouw een oplossing is die het land onderzoekt.

‘Maar we zijn ons ook bewust van het feit dat veel mensen kampen met een tekort aan voedsel, en daarom bieden we ook humanitaire hulp’, zegt hij. ‘We kijken naar twee aspecten: voedselhulp voor gezinnen of geldoverdrachten.’

Klimaatcrisis

De impact van El Niño verergert de verwoestende gevolgen van de klimaatcrisis in Malawi en komt bovenop de gevolgen van tropische stormen en cyclonen in 2022 en 2023.

Volgens VN-coördinator voor Malawi Rebecca Adda-Dontoh zijn de gemeenschappen in het land betrokken bij inspanningen om meer water vast te houden, zoals de bouw van dammen, spaarbekkens en kanalen. Ook vegetatie wordt hersteld.

De VN hebben zich ertoe heeft verbonden Malawi en andere landen die getroffen zijn door de gevolgen van El Niño te ondersteunen, om veerkracht op te bouwen tegen toekomstige schokken, zegt ze.

Lange termijn

‘Op de lange termijn willen we opnieuw bomen aanplanten en gemeenschappen toegang geven tot CO2-kredieten om de gevolgen van de klimaatverandering aan te pakken’, zegt Adda-Dontoh. ‘Die aanpak zal mensen helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering en hun kwetsbaarheid voor toekomstige rampen verminderen.’

‘We zien een verschrikkelijke droogte, maar we zien ook kansen voor innovatie.’

Reena Ghelani, adjunct-secretaris-generaal van de VN en klimaatcrisiscoördinator voor El Niño Response, vertelde vorige maand tijdens een bezoek aan getroffen families in Malawi dat onmiddellijke actie nodig was.

‘We zien een verschrikkelijke droogte, maar we zien ook kansen voor innovatie’, zei ze. ‘We moeten nu actie ondernemen om de escalerende ramp het hoofd te bieden.’

Ze benadrukte het belang van steun aan kleine boeren, vooral vrouwen die cruciaal zijn voor de voedselproductie. ‘We moeten hen voorzien van klimaatbestendige landbouwpraktijken en toegang tot markten.’

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner SciDev.