“‘Afschakelplan... een droom voor vele Congolezen’

Elektriciteit kan letterlijk het verschil tussen leven en dood betekenen. Voer maar eens een keizersnede uit bij het schemerlicht van een zaklamp.

© Memisa​

Afgelopen week, voorpaginanieuws in België: “Een stroomtekort dreigt”. Het Federaal Planbureau waarschuwde namelijk dat straks nog maar een van de zeven Belgische kernreactoren zal werken. Tijdens een koude novembermaand kunnen enkele delen van België dus zonder elektriciteit vallen. Het doorschuiven van de zwartepiet kon beginnen en het fameuze afschakelplan ligt opnieuw op tafel: hierdoor weten de betrokken gemeentes exact op welk uur en in welke zones het licht zal uitgaan.

Opereren in het donker

Een afschakelplan… een doemscenario voor veel Belgen, maar zo’n duidelijk afgelijnd plan is iets waar veel Congolezen alleen maar van kunnen dromen. Cijfers van de Verenigde Naties tonen aan dat 91 procent van de Congolese bevolking geen stroom heeft. En zij die wel stroom hebben, kunnen niet rekenen op een afschakelplan. Voor hen is het steeds een “verrassing”, wanneer de stroom zal uitvallen.

Voer maar eens een keizersnede uit bij het schemerlicht van een zaklamp.

Deze stroompannes zijn een enorme rem op de economische vooruitgang van het land. Ze verhogen het onveiligheidsgevoel in verschillende wijken, maar bovenal kan elektriciteit letterlijk het verschil tussen leven en dood betekenen. Voer maar eens een keizersnede uit bij het schemerlicht van een zaklamp.

In ziekenhuizen en medische centra is het bovendien moeilijk om zonder elektriciteit instrumenten te steriliseren. En ook bloed voor transfusies kan niet koel bewaard worden. En dan te bedenken dat de elektriciteitstarieven wereldwijd nergens zo hoog liggen als in Afrika, terwijl net hun netwerk het onbetrouwbaarst is.

Ziekenhuis valt zonder stroom tijdens cruciale operatie

De realiteit in DR Congo, ondenkbaar in België. Of toch? Vorig jaar zaten meer dan duizend gezinnen in Gent uren zonder stroom na een brand in een gebouw van Eandis. Ook het Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas werd getroffen. Gelukkig merkten de patiënten amper dat er problemen waren, want er werd automatisch overgeschakeld op twee kolossale noodgeneratoren.

Cijfers van de VN tonen aan dat 91 procent van de Congolese bevolking geen stroom heeft. En zij die wel stroom hebben, kunnen niet rekenen op een afschakelplan. Voor hen is het steeds een “verrassing”, wanneer de stroom zal uitvallen.

© Memisa / Géraldine Saey​

Het AZ Sint-Lucas beseft goed dat zo’n noodsysteem niet overal ter wereld evident is. Het ziekenhuis engageert zich namelijk al jaren om de toegang tot gezondheidszorg in het ziekenhuis van Mosango in DR Congo te verbeteren.

Binnen het netwerk ‘Ziekenhuis voor Ziekenhuis’ (een initiatief van Memisa waarin Belgische ziekenhuizen een jumelage aangaan met een gezondheidszone in Afrika) financierden ze onder meer zonnepanelen om hun partnerziekenhuis van elektriciteit te voorzien. Want twee derde van de ziekenhuizen in Sub-Sahara-Afrika heeft helemaal geen elektriciteit!

Om het Belgische publiek bewust te maken van de gevolgen hiervan voor de gezondheidszorg, lanceert Memisa samen met Dokters van de Wereld en Artsen Zonder Vakantie een sensibiliseringscampagne.

In een dokterspraktijk in Brussel confronteren we patiënten met het licht dat plots uitvalt of een waterpanne. Zo tonen we het schril contrast met de Belgische gezondheidszorg en willen we benadrukken dat er dringend iets moet gedaan worden aan deze dramatische situatie.

“Ça m’a choquée”, reageerde minister voor Energie Marie-Christine Marghem afgelopen week op het nieuws over mogelijke stroompannes in België. “Niemand had dit verwacht.”

Konden de Congolezen dit ook maar zeggen…

Annelies Van Erp is medewerkster bij Memisa