“‘‘Beste premier, is België de duurzame ontwikkelingsdoelen vergeten?’’
Jan Vandemoortele herinnert premier Charles Michel aan de verbintenissen die België vorig jaar aanging in het kader van de duurzame ontwikkelingsdoelen. ‘Uw beloftes waarmaken is heel wat moeilijker dan 3 miljard vinden om de begroting op koers te houden.’
Geachte heer Charles Michel, premier van België,
Vorig jaar reisde u in september naar New York om er bij de Verenigde Naties, in naam der Belgen, de duurzame ontwikkelingsdoelen (de zogenaamde SDG’s of Sustainable Development Goals) te ondertekenen, ter vervanging van de millenniumdoelen (de MDG’s of Millennium Development Goals). Ooit stond ik aan de wieg van die MDG’s. Nu zijn we zes maand later en ik maak me zorgen om het gebrek aan debat en actie dat op gang is gekomen omtrent de engagementen die u toen opnam in de Big Apple.
De SDG’s zijn niet enkel bedoeld voor “de arme landen”. Hoewel extreme armoede en honger de wereld bannen een van de hoofdbekommernissen is, stellen ze een pak meer voor. Ze bevatten namelijk maar liefst 169 doelstellingen.
‘Er is bitter weinig gebeurd sinds u het akkoord hebt getekend.’
Door het akkoord te ondertekenen is België gebonden om tegen 2030 de armoede in eigen land ten minste te halveren. Ook hebben we ons geëngageerd om van gendergelijkheid een realiteit te maken in België. We beloofden om onze energievoorziening duurzaam te maken. De afspraak is ook om voedselverspilling te halveren tegen 2030. Daarenboven beloofden we om de ongelijkheid aan te pakken, want ook bij ons wordt die steeds groter. We bevestigden nogmaals 0,7 procent van ons inkomen te delen met het Zuiden. Tegen 2020 moet het aantal dodelijke slachtoffers in ons verkeer gehalveerd zijn. De lijst gaat verder…
Deze verbintenissen bevatten grote uitdagingen voor ons land, uitdagingen moeilijker dan het vinden van drie miljard om onze federale begroting op koers te houden; wat uiteindelijk amper 4 procent van de overheidsuitgaven betreft.
Maar evenmin zijn de duurzame ontwikkelingsdoelen onmogelijk; bovendien zijn ze een pak belangrijker dan de begroting. We moeten hoogdringend aan de slag. En dit zorgt voor m’n onrust, want er is bitter weinig gebeurd sinds u het akkoord hebt getekend. Wel zijn enkele van uw ministers aan het kibbelen om de SDG’s naar zich toe trekken. De departementen van Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en Duurzame Ontwikkeling ruziën over het SDG-mandaat. Maar dat brengt ons niet vooruit.
Het SDG-mandaat moet net door een brede waaier van actoren worden aangepakt, onder uw leiding – door uw regering en die van de regio’s, door sociale partners, niet-gouvernementele organisaties, universiteiten, de media, et cetera.
Als eerste stap moeten we de 169 doelstellingen reduceren tot een aantal dat we kunnen bevatten. Stellen dat we 169 prioriteiten nastreven is onzin; want dat betekent dat er geen prioriteiten zijn. Nadat we akkoord gaan welke doelstellingen voor ons prioritair zijn, moeten we waar nodig het streefcijfer aanpassen. Zo’n aanpassing houdt geen verwatering in van de SDG’s, zoals sommigen zullen beweren. Integendeel, het is essentieel om een globaal akkoord te vertalen naar de lokale context – zolang die vertaling participatief gebeurt.
Nog dit, mijnheer Michel, een oud gezegde in onze contreien is ‘belofte maakt schuld’. Het maakt deel uit van wie we zijn, hoe we werden opgevoed en hoe we onze kinderen opvoeden. Laten we deze waarde behouden, ook vis-à-vis de rest van de wereld.
Hoogachtend,
Jan Vandemoortele, PhD.
Jan Vandemoortele is voormalig VN-diplomaat en ontwerper van de millenniumdoelen.