“‘De pers moet zichzelf serieus nemen’

De eerste aflevering van Basta was meteen al een kijkcijferkanon. Niet minder dan 903.579 kijkers zagen hoe Lieven Scheire en co de draak staken met de telefonische klantendienst, belspelletjes en de media. Onder de naam ‘Data Driven’ zonden ze zelf verzonnen persberichten naar de Vlaamse pers. De onbenullige, domme berichten haalden vaak zelfs de voorpagina van de krant of de nieuwssites. Ook bij de zogenaamde kwaliteitspers. Dat terwijl het ene bericht al irrelevanter was dan het andere. Slechts één journalist – zo zagen we – checkte de bron. Eentje maar. Een nieuwsbron niet nakijken, is dat uit luiheid, incompetentie of gebrek aan tijd? Feit is wel dat de lezers bij de neus werden genomen.

De lezer heeft recht op correcte journalistiek en al zeker op de waarheid. Dan nog is de berichtgeving maar al te vaak subjectief. Zoals Martine Tanghe zei in een fragment van het Journaal in Basta: “Productiehuis Woestijnvis heeft de Vlaamse pers één jaar lang belazerd. In het kader van een nieuw televisieprogramma richtte Woestijnvijs een fictief onderzoeksbureau op. Dat stuurde, met de regelmaat van een klok, persberichten de wereld in over allerlei opmerkelijke resultaten.” Terwijl de Vlaamse pers zijn lezers eveneens een jaar lang belazerd heeft. Zonder de minste bronnencontrole namen ze quasi integraal de meeste persberichten over. Het is maar hoe je het bekijkt…

De Allerslimste reclame

De jongens van Basta waren ook benieuwd in hoeverre een bedrijf gratis reclame kan maken in de media. Dat probeerden ze met ‘Future Fashion’, andermaal een zelf verzonnen bedrijf. Het lukt hen aardig om meermaals hun bedrijfsnaam uitdrukkelijk te vermelden tijdens een live radio-interview. Mooi bedacht. Al is er nog een veel beter voorbeeld van gratis reclame in de media: De Allerslimste mens ter wereld. Dagelijks in uw krant beantwoorden ‘journalisten’ de maatschappelijk relevante vragen over het quizprogramma. ‘Wie heeft er gewonnen?’ ‘Hoe was de jury?’ ‘Wie komt erbij?’ Zoiets is toch pure reclame. Daarmee zegt de krant met andere woorden: kijk naar dit hilarische, fantastische programma! Een amusementsprogramma is toch geen dagelijks krantenartikel waard? Stel u eens hetzelfde voor over pakweg Blokken.

Een nieuwsbron niet nakijken, is dat uit luiheid, incompetentie of gebrek aan tijd? Feit is wel dat de lezers bij de neus werden genomen.

Door al die quatsch te publiceren, verbergt de media ook de echte problemen. In de week nadat Jan Peumans zijn foutief antwoord gaf bij de Pappenheimers, raakte bekend dat vijftig van de meest winstgevende vennootschappen en multinationals in België gemiddeld 0,57 % belastingen betalen. Terwijl de vennootschapsbelasting 33,99 % bedraagt. De bedrijven maken gewoon gebruik van diverse wettelijke methodes om belastingen te ontduiken. Raad eens welk ‘nieuws’ het meeste aandacht kreeg… Is de waarheid verbergen trouwens niet het equivalent van liegen?

Beroepsjournalisten, hoer van de media

De media manipuleren ons denken. Ze schaden tevens hun geloofwaardigheid. Straks wordt een journalist nog even betrouwbaar als een politicus in de peilingen. Een journalist moet nochtans de democratie controleren.

Daar knelt het schoentje ook. Een journalist mag nog zo kritisch en competent zijn, uiteindelijk hebben hoofdredacteurs, uitgevers en aandeelhouders de touwtjes in handen. Zij bepalen de inhoud. De journalist is het hondje. Meer dan een medium is een krant een bedrijf. “Burgerjournalist wordt hoer van de media”, schreef Martijn Herrman in de Volkskrant. Wel, eigenlijk zijn de echte beroepsjournalisten dat.

Want hoewel zulke dwaze berichten vaak gelezen worden, toch is de lezer geen vragende partij. Enkele reacties onder een bericht van ‘Data Driven’ op de site van De Standaard: ”Kwaliteitskrant!“ en ”Dit is het meest idiote artikel dat ik hier ooit gelezen heb”. Voor het viertal van Basta was het in de eerste plaats bedoeld om te lachen. Toch is het eerder zorgwekkend dan grappig.

© 2011 — StampMedia – Sander Carollo