Erika Arteaga Cruz & Magali Marega
“‘Ecuador kiest: het bochtenwerk van Correa’
Nu zondag trekken de Ecuadoranen naar de stembus. Zijn het parlement en president aan vernieuwing toe? Erika Arteaga Cruz en Magali Marega werken voor de Vlaamse ngo FOS in Ecuador en analyseren het beleid van de afgelopen jaren en wat er met de verkiezingen op het spel staat.
Agencia de Noticias ANDES (CC BY-SA 2.0)
De Revolución Ciudadana, de Revolutie van het Volk, zo wordt het politieke project van president Correa in Ecuador omschreven. Dat project wou politiek en economie hervormen, de centralisatie van de macht en de terugkeer van de staat stond hierbij centraal. De terugkeer van de staat zou betekenen dat de nadruk op sociale maatregelen kwam te liggen, op een groter belang van het publieke beheer, en de diversificatie van bevoegdheden met nieuwe staatsinstellingen, inclusief meer aandacht voor planning.
We moeten echter vaststellen dat het ‘nationale ontwikkelingsplan’ van Correa, dat gelijkheid en sociale cohesie centraal stelde, veranderde in een ontwikkelingsplan dat de economie en massale ontginning van grondstoffen op de eerste plaats zette en gelijkheid reduceerde tot louter armoedebestrijding. Een visie die ook de Wereldbank deelt.
Andrew Neild (CC BY-NC-ND 2.0)
De voorbije tien jaar was de herverdelingspolitiek van de staat gericht op de loonpolitiek, op directe en indirecte sociale programma’s zoals de Bono de Desarollo Humano en de Bono de la Vivienda (huisvestingsprogramma’s) en op gedifferentieerde tarieven voor publieke diensten. Daarnaast probeerde men met veel moeite de toegang tot het onderwijs en gezondheidszorg te verbeteren.
De laatste jaren vertraagde daling van de armoede. De inkomstenarmoede steeg zelfs de afgelopen twee jaar. Ecuador hanteerde een model dat grote publieke investeringen voorop stelde, maar door de internationale crisis en de val van de petroleumprijs staat dat model onder druk.
De hoge overheidsschuld, een gevolg van de grote publieke investeringen en de val van de olieprijs, dwong de Ecuadoraanse regering tot aanpassingen. Waar de ‘terugkeer van de staat’ de politiek van president Correa tekende, werd de staatsinterventie de laatste jaren teruggebracht. Ecuador tekende het vrijhandelsakkoord met de Europese Unie, liet concessies toe voor zijn havens, verkocht zijn aandelen in waterkrachtcentrales en stimuleerde op die manier de private participatie.
En de kandidaten zijn …
Binnen die context vinden aanstaande zondag de verkiezingen plaats. De Ecuadoranen trekken dan naar de stembus om een nieuwe president en nieuw parlement te kiezen. De verkiezingscampagnes werden gespekt met dagelijkse corruptieschandalen.
De vier belangrijkste kandidaten voor de presidentsverkiezingen zijn Lenin Moreno van regeringspartij Alianza País, Guillermo Lasso van de liberale partij CREO, Cynthia Viteria van de christendemocratische partij, en Paco Moncayo van de partij Izquierda Democratica. De peilingen geven Moreno een lichte voorsprong, maar winst is verre van zeker. Maar liefst 35% van het electoraat is onbeslist en men vermoed dat meer dan 10% blanco zal stemmen.
csw27 (CC BY-ND 2.0)
Oorspronkelijk dacht men dat de regeringspartij de verkiezing met een soloslim zou kunnen winnen, maar intussen is die prognose al bijgestuurd. De impact van de economische crisis en de verschillende corruptieschandalen ondermijnen de steun voor de regeringspartij, daarom gokt intussen iedereen op een tweede stemronde in april.
Die tweede ronde zou er dus niet komen omdat de oppositiepartijen zo populair zijn, wel omdat heel wat Ecuadoranen tegen Moreno van Alianza País zullen stemmen. Die toenemende afkeer van de bevolking tegen de regeringspartij is al langer te voelen. Onlangs nog eiste een deel van de Ecuadoraanse bevolking de terugtrekking van kandidaat vice-president Jorge Glas, nadat bleek dat hij een hand had in verschillende corruptieschandalen.
Een sociaal of vermarkt Ecuador?
De volgende president van Ecuador zal een land in crisis moeten leiden. Het mag duidelijk zijn dat zowel Viteri van de christendemocraten en Lasso van de liberale partij CREO in de zak zitten van de private sector. Publiek-private samenwerking wordt het credo en dus ook snijden in het overheidsbudget, een radicale besparingspolitiek en flexibilisering van de arbeidsmarkt ten voordele van het grootkapitaal.
Hoewel beide kandidaten het belang van een goede gezondheidszorg menen te verdedigen, staat hun gezondheidspolitiek gelijk aan privatisering van de sector. Inzetten op private gezondheidsverzekeringen zodat ieder individu naar eigen goeddunken zijn verzekeringspakketje kan vormgeven voor een stevige prijs, de volledige privatisering van de sociale zekerheid; er staat de Ecuadoranen heel wat te wachten.
Lasso gaat nog verder en spreekt nu al over “vrijhandelszones voor gezondheid”. Met anderen woorden: een private gezondheidsmarkt waar geen belastingen bestaan.
Agencia de Noticias ANDES (CC BY-SA 2.0)
Wat Moreno en Moncayo betreft, zij gaan voor een minimale sociale inclusie. Moreno wil de ‘Revolutie van het Volk’ verder zetten, ook op vlak gezondheidszorg. Die campagnetaal verbergt echter het feit dat Alianza País mee verantwoordelijk was voor de ontmanteling van de sociale zekerheid en de onttrekking van de staat in de pensioensbijdragen voor maar liefst 40%. De gezondheidspolitiek van Moncayo is simpelweg te herleiden tot de uitbouw van gezondheidsdiensten. Meer diensten, minder zieken, was het maar zo eenvoudig.
Moreno gaat verder op de lijn Correa en zal blijven inzetten op de extractie van grondstoffen, ondanks de regeringsretoriek over het Bien vivir, het goede leven. Dat zal, zoals nu reeds het geval is, gepaard gaan met verdere criminalisering van sociaal protest tegen het economische model dat gericht is op het ontginnen van grondstoffen.
Nu zondag zullen we weten wie naar de tweede ronde gaat.
FOS is de solidariteitsorganisatie van de socialistische beweging in Vlaanderen die zich wereldwijd inzet voor het recht op waardig werk en sociale bescherming