Kris Berwouts
“‘Gewapende opstand in Rwanda stuit op njet vanuit Washington’
Kris Berwouts is dé expert als het gaat over de rol van het middenveld in het gebied van de Grote Meren. Hij is onder de indruk van het gesprek dat MO* had met de twee Rwandese topdissidenten in Zuid-Afrika, maar hij vindt hun verhaal veel te eenzijdig.
Sinds februari 2010 zijn Kayumba Nyamwasa en Patrick Karegeya probleem nummer één voor Kagame, ze hebben een soort mythische status gekregen. Daar raak je niet zomaar bij, en het feit dat de auteur dat wel gelukt is, is opmerkelijk.
Bloed aan de handen
Ik ben echter geen kritische noot tegengekomen. In het politieke/militaire landschap rond Kagame zijn de geïnterviewden de hardliners en hebben zij het meeste bloed aan hun handen. Zeker Kayumba. Karegeya is dan weer de man die de Congo-desk heeft uitgebouwd, de parallelle structuur die de smokkel van Congolese grondstoffen heeft georganiseerd op industriële schaal. In termen van democratie en verzoening of good governance, hebben die mensen absoluut geen meerwaarde tegenover Kagame
Een deel van het conflict tussen Kagame en Kayumba/Karegeya draait rond Kagame’s pogingen om onder de mantel van de strijd tegen corruptie de staat binnen de staat die ze begonnen te vormen, te ontmantelen. Ik sta niet onmiddellijk bekend als een Kagame-fan, maar ik kan daar inkomen.
De eerste maanden nadat Kayumba Karegeya is gaan vervoegen in Zuid-Afrika was er de verwachting dat ze op het terrein (vooral Oost-congo) zouden proberen de neuzen van om verschillende gewapende groepen hier in dezelfde richting te zetten: tegen Kagame. Ik geloof dat ze dat effectief geprobeerd hebben, maar dat ze er niet in geslaagd zijn water en vuur te verzoenen.
Nooit Amerikaanse steun
Ze zijn wel on speaking terms met Amerikaanse militaire kringen (die geïnvesteerd hebben in Rwandese legerleiding). Ik ben ervan overtuigd dat ze vanuit Washington het signaal gekregen hebben dat ze NOOIT steun zouden krijgen voor hun gewapende piste. Sindsdien kiezen ze voor een politieke démarche met een democratisch discours, dat echter niet overtuigend is, gezien het parcours dat ze eerder gereden hebben.
Besluit: ik vind dat één lang interview met hen in een breder kader (naast andere bijdragen) wel erg relevant is. Het gebeurt bijna nooit dat een westerse journalist ze interviewt. Maar zoals het er nu staat is het natuurlijk bijzonder eenzijdig. Ik heb zelf op het moment dat Kayumba wegging The cracks in the mirror geschreven, misschien kan die tekst een en ander wat beter kaderen en meer nuance verlenen.