“‘‘Investeren in vrouwen is ook vanuit klimaatoogpunt verstandig’’

Een coöperatie van landbouwvrouwen in Guinée.

UN Women/Joe Saade (CC BY-NC-ND 2.0)

In de ontwikkelingslanden vormen vrouwen 43 procent van de beroepsbevolking in de landbouw, terwijl ze goed zijn voor slechts ongeveer 7 procent van de investeringen in deze sector. Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties zou een grotere investering in vrouwelijke boeren de landbouwopbrengst met wel 30 procent kunnen doen toenemen – bijna genoeg om de verwachte daling van de productie tegen 2030 als gevolg van de klimaatverandering te compenseren.

Dit is maar één voorbeeld van hoe klimaat en gender nauw met elkaar verweven zijn. Vrouwen zijn voor hun levensonderhoud vaak afhankelijk van bossen, rivieren, meren en oceanen, en hun kennis van deze hulpbronnen zou een speerpunt kunnen vormen in de inspanningen voor het behoud ervan.

Tegelijkertijd hebben vrouwen meer dan mannen te lijden onder de klimaatverandering, omdat zij over het algemeen armer zijn en vaak niet over de financiële middelen beschikken om te herstellen van overstromingen, hittegolven of bosbranden.

Maar ook al heeft de klimaatverandering ingrijpende gevolgen voor het leven van vrouwen, bij klimaatdiscussies of beleidsinitiatieven op hoog niveau wordt zelden rekening gehouden met hun omstandigheden, behoeften en standpunten. Dit is zowel onrechtvaardig als kortzichtig. Klimaatprojecten hebben de inbreng van vrouwen nodig om te kunnen slagen, gezien de enorme rol die zij spelen als consumenten, gemeenschapsleiders, werknemers en ondernemers.

Vrouwen zijn meer geneigd dan mannen om bedrijven op te richten die gericht zijn op duurzaamheid.

We weten al dat investeren in vrouwen vanuit zakelijk oogpunt verstandig is. Ondernemingen waarin ten minste de helft van de leidinggevende functies door vrouwen wordt vervuld, laten een hogere omzetgroei zien, zijn winstgevender en hebben een beter rendement op hun vermogen. En omdat vrouwen ruwweg 80 procent van de aankoopbeslissingen van consumenten nemen, produceren bedrijven met een sterkere vrouwelijke vertegenwoordiging vaak beter verkopende producten.

Maar investeren in vrouwen is ook vanuit klimaatoogpunt verstandig. Vrouwen zijn meer geneigd dan mannen om bedrijven op te richten die gericht zijn op duurzaamheid. Bedrijven met vrouwen in de raad van bestuur zullen waarschijnlijk de energie-efficiëntie verbeteren, de kosten verlagen en investeren in hernieuwbare energieopwekking. Zo hadden bedrijven die over een periode van vijf jaar meer vrouwen in hun raad van bestuur hadden 60 procent meer kans om de intensiteit van hun energieverbruik te verminderen, 39 procent meer kans om hun broeikasgasemissies terug te dringen en 46 procent meer kans om hun waterverbruik omlaag te brengen.

Een groeiend aantal beleggers beoordeelt bedrijven niet alleen op basis van hun financiële prestaties, maar ook met het oog op hun milieu- en biodiversiteitsverbintenissen en hun inspanningen om gendergelijkheid te bevorderen. EcoEnterprises, een in Latijns-Amerika gevestigde investeringsmaatschappij voor biodiversiteit, speelt in op die belangstelling van beleggers. Het heeft een solide staat van dienst als het gaat om het helpen van milieuvriendelijke bedrijven in de regio bij het opschalen van hun activiteiten en het bieden van economische kansen aan vrouwen in plattelandsgebieden.

Bovendien is EcoEnterprises eigendom van en wordt het bedrijf geleid door een vrouw, Tammy Newmark, en bestaat het managementteam bijna volledig uit vrouwen. Het bedrijf heeft tot nu toe geld opgehaald voor drie beleggingsfondsen. Het derde fonds – waarin de Europese Investeringsbank (EIB) ongeveer 20 miljoen dollar heeft gestoken – zal 15 procent van zijn kapitaal toewijzen aan investeringen in bedrijven die eigendom zijn van of geleid worden door vrouwen, en zal ernaar streven dat vrouwen bij de bedrijven in zijn portefeuille de helft van de arbeidskrachten uitmaken. Deze doelstellingen betekenen dat het fonds in aanmerking komt voor de 2X Challenge, een wereldwijd initiatief dat sinds zijn oprichting door de EIB wordt gesteund en dat ten doel heeft 15 miljard dollar bijeen te brengen om de economische participatie van vrouwen te vergroten.

Als klimaatveranderingsprojecten goed worden uitgevoerd, kunnen ze een unieke kans bieden om te investeren in het potentieel van vrouwen.

Een van de investeringsobjecten van EcoEnterprises, een biologische boomgaard in Colombia, neemt vrouwen in dienst om het door mannen gedomineerde personeelsbestand weer in evenwicht te brengen en heeft twee vrouwen benoemd in leidinggevende functies, als hoofd personeelszaken en chief operating officer. EcoEnterprises heeft ook geïnvesteerd in Ecoflora Cares, een snelgroeiende Colombiaanse producent van milieuvriendelijke natuurlijke kleurstoffen voor de voedings- en persoonlijke verzorgingsindustrie. Het bedrijf is opgericht door Sandra Zapata en is actief bezig zijn toeleveringsnetwerk uit te breiden met meer vrouwen.

Dergelijke investeringen laten zien hoe biodiversiteit en gendergelijkheid elkaar op natuurlijke wijze kunnen aanvullen. Door zich op beide doelstellingen tegelijk te richten, wordt de impact van een project vergroot en het risico verkleind.

Als klimaatveranderingsprojecten goed worden uitgevoerd, kunnen ze een unieke kans bieden om te investeren in het potentieel van vrouwen. De transitie naar een groene economie zal de komende jaren naar verwachting miljoenen banen opleveren. Door ervoor te zorgen dat vrouwen over de vaardigheden beschikken om die nieuwe kansen te grijpen, kunnen hardnekkige ongelijkheden op de arbeidsmarkt en inkomensverschillen tussen mannen en vrouwen worden weggewerkt. Maar om vrouwen deze kans te bieden, moet genderbewust beleid worden geïntegreerd in alle aspecten van aanwerving en bevordering.

Ook de verwezenlijking van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN staat of valt met de verbetering van de kansen en de economische participatie van vrouwen wereldwijd. De EIB onderkent deze noodzaak en verweeft het genderaspect steeds meer in haar projecten. Sinds 2019 passen wij de 2X Challenge criteria toe op al onze beleggingen: deze definiëren het werkgelegenheidsniveau van vrouwen en de investeringen in bedrijven die in handen zijn van of geleid worden door vrouwen. Dergelijke internationaal overeengekomen benchmarks helpen de EIB en onze partners om onze genderimpact beter te meten en beter te beoordelen wat het beste werkt.

Daarnaast heeft de EIB onlangs samen met de CDC Groep, de Britse instelling voor ontwikkelingsfinanciering, en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling een gids opgesteld voor gender-slimme klimaatfinanciering. De gids, die is opgesteld in opdracht van de 2X Gender and Climate Finance Taskforce, biedt beleggers instrumenten voor de integratie van vrouwen in klimaatinvesteringen.

ʻHet overbruggen van de genderkloof is niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid voor vrouwen en meisjes,ʼ merkte VN-secretaris-generaal António Guterres onlangs op. ʻHet is een game-changer voor de mensheid.ʼ Door de klimaatmiddelen effectief aan te wenden, kan de wereld aanzienlijke – en gelijktijdige – vooruitgang boeken bij de aanpak van zowel de opwarming van de aarde als de genderongelijkheid.

Marjut Falkstedt is secretaris-generaal van de Europese Investeringsbank.

Vertaling: Menno Grootveld

Copyright: Project Syndicate, 2021, www.project-syndicate.org