“‘#MeidenVoorClinton #OmdatHetMoet’
Is de -wellicht- onomkeerbare keuze voor Hillary Clinton als Democratische presidentskandidaat een mijlpaal voor de vrouwenbeweging in de Verenigde Staten? Tine Destrooper plaatst enkele kanttekeningen.
Na de voorverkiezingen in California en New Jersey deze week werd duidelijk dat het mathematisch onmogelijk was geworden voor Sanders om de democratische presidentsnominatie nog in de wacht te slepen - een schandaal of strafrechtelijke procedure tegen Clinton daar gelaten.
Algauw trendde de hashtag #GirlIGuessImWithHer op Twitter, een reactie op de hashtag #ImWithHer die Clinton’s team reeds weken gebruikt om – zoals Trump het stelt – ‘the woman card’ uit te spelen.
Clinton als voorvechter van vrouwenrechten?
In de voorbije weken werd steeds duidelijker dat Clinton de grote kanshebber was voor de democratische nominatie, ondanks Sanders’ consistente populariteit bij jongere kiezers. Tegelijk werd echter ook pijnlijk duidelijk dat bij verscheidene bevolkingsgroepen (zoals Afro-Amerikanen, Latijns-Amerikanen, moslims en jongeren) Clinton weinig steun genoot.
Terwijl Sanders – een oudere Joods man - populair is bij Amerikaanse moslims en jongeren, is geen van beide democratische kandidaten momenteel erg geliefd bij Latijns- en Afro-Amerikaanse kiezers. Een vaststelling die president Obama er gisteren toe aanzette om voluit de Clinton campagne te gaan steunen, in een poging deze twijfelende groep in het Democratische kamp te houden.
Clinton slaagde er niet in credibiliteit op te bouwen bij groepen die meer dan gemiddeld geraakt worden door haar eerdere beleidskeuzes
Clinton zelf slaagde er de afgelopen maanden niet in credibiliteit op te bouwen bij groepen die meer dan gemiddeld geraakt waren door haar eerdere beleidskeuzes omtrent, bijvoorbeeld, de oorlog in Irak, hervormingen van het sociale zekerheidsysteem, steun aan de farma-industrie die medicatie voor patienten in de voorbije jaren aanzienlijk duurder maakte, of de ‘three strikes and you’re out’-wetgeving die leidde tot massale incarceratie van plegers van kleine misdrijven.
Veel beleidsposities en –beslissingen van Clinton hadden niet enkel een disproportioneel negatief effect op niet-blanke bevolkingsgroepen en groepen met lage inkomens of precaire jobs, maar ook, en in het bijzonder, op vrouwen.
In de voorbije jaren was er met name een aanzienlijke toename van het aantal moeders dat er alleen kwam voor te staan als gevolg van de partners die in – ondertussen geprivatiseerde – penitentiaire instellingen eindigden omwille van kleine misdrijven. Tegelijk vond er een systematische afbraak plaats – beleidsmatig gesteund door Clinton – van welzijnsprogramma’s zoals kinderopvang, schoolmaaltijden, tegemoetkoming in medische kosten, voorziening van sociale huisvesting, of zelfs redelijke arbeidscontracten die een stabiel en leefbaar inkomen zouden garanderen aan deze alleenstaande moeders.
Desondanks wordt Clinton in feministische en progressieve milieus – zowel in de VS als in Belgie - vaak gezien als een geschenk voor de vrouwenbeweging. Eindelijk, voor het eerst in de geschiedenis een vrouwelijke presidentskandidaat in de Verenigde Staten. #ImWithHer.
Tegenwind vanuit links progressieve hoek
Dat niet iedereen genoegen neemt met Clinton’s gender als justificatie voor haar mogelijk presidentschap werd al snel duidelijk in twitter-verse, waar teleurgestelde stemmers hun intentie duidelijk maakten om te stemmen voor Clinton met hashtags asl #GirlIGuessImWithHer en #NotTrump. Boodschappen die aangaven dat deze stem niets te maken had met een intrinsieke steun voor Clinton, dan wel met een intrinsieke afkeer van haar Republikeinse opponent, Trump, wiens discours louter rond onsamenhangende raciale, seksistische en populistische quotes is gebouwd.
Een keuze voor Clinton heeft vaak niets te maken met intrinsieke steun voor haar, maar met een intrinsieke afkeer van haar Republikeinse opponent, Trump
Deze reactie toonde de zwaktes van een – de facto – twee-partijsysteem, waarbij kiezers drie keuzes hebben: stemmen voor een van de kandidaten die ze niet steunen, niet stemmen, of stemmen op, bijvoorbeeld de kandidaat van een kleiner partij, zoals de groenen of de libertariers.
Geen van deze kleinere partijen zijn echter federaal – of zelfs maar in elke staat – vertegenwoordigd. Toch zijn zowel Libertariers als Groenen dit jaar actiever dan anders. Gezien de terughoudendheid van Sanders’ supposters om op Clinton of Trump te stemmen, en gezien de mate waarin Sanders zelf een revolutionaire verandering promootte, hopen beide partijen op een groter stemmenaantal dan ze ooit eerder haalden. Momenteel zijn 411.250 kiezers geregistreerd als Libertair, en 469.627 als Groen. Hoewel significant in absoluut aantal, betekenen de huidige aantallen heel weinig op de dag van de feitelijke presidentsverkiezingen.
Ook alternatieve presidentskandidaten met een indrukwekkende carriere - zoals Jill Stein van de groene partij - zijn zich hiervan bewust, en voeren actief campagne tegen de populaire opvatting dat een stem buiten de Republikeinse of Democratische Partij een weggegooide stem zou zijn. Op heden echter, pieken de poll-resultaten voor alternatieve partijen niet boven de 1%, en is er geen enkel scenario waarin zij zouden vertegenwoordigd zijn op federaal niveau.
Sanders nog steeds in de race
De enige kandidaat die naast Clinton en Trump wel nog een impact kan hebben op federaal niveau, en die wel nog zendtijd krijgt toegewezen op belangrijkste nationale radio- en tv-stations, is Bernie Sanders.
Bernie Sanders wil kunnen wegen op het debat tijdens de partijconventie volgende maand in Philadelphia
Hoewel een nominatie in de praktijk niet meer tot de mogelijkheden behoort, kondigde Sanders zowel na de laatste voorverkiezingen als na zijn ontmoeting met huidig president Obama op donderdag aan dat hij in de race blijft, ten einde te kunnen wegen op het debat tijdens de partijconventie die volgende maand plaatsvindt in Philadelphia. Sanders’ team daagt in de tussentijd ook Clinton verder uit omtrent haar controversiele beleidsposities en de ruk naar rechts die gevreesd wordt zodra Sanders uit de race stapt.
Hoewel zijn precieze strategie nog niet duidelijk is, is het opmekrelijk hoeveel Sanders-speech er reeds is doorgedrongen in Clinton’s toespraken: van campagnefinanciering tot studieschuld en van de rol van Wall Street tot de nood om het gezondheids-systeem te herzien.
Sanders heeft sociaal-democratische ideeen op de agenda van de democratische kandidate gezet, en heeft in zijn strijd niet enkel het verkiezingsdebat kunnen beinvloeden, maar ook honderdduizenden – hoofdzakelijk – jonge kiezers en potentiele kiezers op de been gebracht. Deze mobilisatie was waarschijnlijk de belangrijkste bijdrage van Sanders aan deze voorverkiezingsstrijd - een bijdrage die moeilijk kan overschat worden gezien de afstand die steeds meer kiezers ervaren tussen zichzelf en geinstitutionaliseerde politiek.
Sanders zelf spreekt ondertussen in meer verzoenende woorden over de Clinton campagne, en zal waarschijnlijk, eens de strijd gestreden is, zich achter haar nominatie scharen, om zo een verenigd front te vormen tegen Trump.
Tine Destrooper is Uitvoerend Directeur van het Centrum voor Mensenrechten aan New York University. Ze schrijf dit opiniestuk in eigen naam.