“‘‘Mijn eerste sollicitatie moest doorgaan op de hotelkamer van de baas’’

albite forcinelli CC BY-NC 2.0

Tien jaar geleden startte ik mijn carrière in de media. Ik droomde van een baan bij de televisie en had een eerste sollicitatie te pakken. De werkgever nodigde me uit voor een gesprek –in zijn hotelkamer.

Hoe graag ik de baan ook wilde, ik moest de kans laten schieten want het gesprek in de hotelkamer was een vereiste. Verhalen over werkgevers die seksuele gunsten vragen in ruil voor een baan waren, en zijn nog steeds, heel gebruikelijk in Kameroen.

Nog voordat ik een voet tussen de deur had voor mijn carrière, werd ik al welkom geheten in een werklandschap waar seksuele intimidatie wijdverspreid is. Ik startte mijn professionele leven, gewaarschuwd en ‘klaar voor de strijd’ na het horen van te veel verhalen van vrouwen die vertelden over wat er van hen wordt verwacht in de sector. Jammer genoeg gaan ook vandaag nog veel vrouwen elke dag naar het werk, voortdurend op hun hoede voor intimidatie. Deze constante strijd is een uitputtingsslag.

Geen procedures

Ik kwam uiteindelijk terecht op de redactie van een radiozender, helemaal op basis van mijn verdiensten. Op een zekere middag kwam ik aan op het werk om de collega af te lossen die net zijn shift had beëindigd. Toen ik de studio binnenkwam, sloot hij de deur en wilde me kussen. Ik weigerde en duwde hem van me af. Andere collega’s (mannen) in de technische ruimte zagen het gebeuren en lachten. Ik was boos, ik walgde en ik voelde me hulpeloos. Mijn collega’s deden alsof het een grap was.

‘Ik weigerde en duwde hem van me af. Andere collega’s (mannen) in de technische ruimte zagen het gebeuren en lachten’

Het radiostation had in die tijd geen beleid of richtlijnen rond seksuele intimidatie. Deze wantoestanden rapporteren in een organisatie zonder interne procedures om hiermee om te gaan, leidt tot weinig of geen gerichte aanpak.

En veel organisaties hebben nog geen beleid. In een recent rapport over seksuele intimidatie in de Afrikaanse Unie zeggen getuigen dat ‘het rapporteren van incidenten vaak contraproductief is als er geen interne procedures bestaan of er geen sprake is van een beleid hierrond.’

Brede heupen

Niet alleen een gebrek aan goed beleid is bevorderlijk om intimidatie in bedrijven te laten gedijen, het is ook de aanwezigheid van een patriarchale werkcultuur en structuren die uitbuiting mogelijk maken. Ik herinner me een collega uit een ander mediabureau die vaak werd aangeduid om een bepaalde zakenman in de stad te benaderen om advertenties van zijn bedrijf binnen te halen, omdat ze brede heupen had. Van de zakenman stond bekend dat hij een zwakte had voor vrouwen die zo gebouwd waren. Telkens als ze met dergelijke opdrachten werd belast, kreeg ze te horen dat ze ‘haar troeven moest uitspelen om fondsen te werven voor de organisatie.’ Ze stopte met de baan.

Seksuele intimidatie op het werk komt in vele vormen. Het gaat ook om seksueel getinte foto’s of posters op je werkplek hangen, dubbelzinnige grapjes vertellen, ongepaste seksuele gebaren maken, staren of flirterige blikken gooien, suggestieve opmerkingen geven op iemands uiterlijk of kledingwijze, het ongepast aanraken van iemand of het maken van beledigende opmerkingen over iemands seksuele voorkeur of gender.

Kledingkeuze van vrouwen

Dit jaar heb ik samen met verschillende andere vrouwelijke journalisten in Kameroen de campagne gelanceerd #StopSexualHarassment237, als antwoord op de telkens opnieuw terugkerende verhalen over seksuele intimidatie op het werk. Verschillende van de #MeToo-getuigenissen kwamen voort uit deze campagne.

‘Omdat het probleem zo wijdverspreid is in het bedrijfsleven in Kameroen, is het aanklagen ervan een gigantische taak voor vrouwen die vaak moeten kiezen tussen zich uitspreken of het behouden van hun baan’

Enkele bedrijfsleiders namen het initiatief en vroegen wat ze kunnen doen om de werkplaats een veiligere plek te maken voor vrouwen. Anderen banaliseerden het onderwerp en weten het veelvuldig voorkomen van intimidatie aan de kledingkeuze van vrouwelijke collega’s.

Nog anderen riepen hun personeel op het matje omdat ze hadden deelgenomen aan de campagne –een indicator voor de toxiciteit van sommige werkplekken en de hindernissen om de stilte te doorbreken.

Omdat het probleem zo wijdverspreid is in het bedrijfsleven in Kameroen, is het aanklagen ervan een gigantische taak voor vrouwen die vaak moeten kiezen tussen zich uitspreken of het behouden van hun baan. Vaak bekleden de schuldigen immers hoge machtsposities, iets dat al meer opgelost zou zijn, mochten meer vrouwen in managementfuncties te vinden zijn. Jammer genoeg zijn topjobs in Kameroen nog altijd voorbehouden voor een mannenclubje.

Loon én veiligheid

In de loop der jaren heb ik geleerd dat mijn veiligheid op het werk garanderen al start op het moment van de aanwerving. Een vraag die ik op elk sollicitatiegesprek stel is. ‘Heeft het bedrijf een beleid rond gender?’ Ik adviseer vrouwen om hetzelfde te doen. Ons loon en contract zijn niet de enige zaken waar we het tijdens die gesprekken over moeten hebben. Onze veiligheid en gezondheid zijn net zo belangrijk.

De breed gedragen campagnes van #StopSexualHarassment237 en #MeToo hebben ons gesterkt. We voelen niet enkel engagement vanop de werkvloer maar ook uit het studentenleven waar, op universiteiten en hogescholen, seksuele intimidatie jammer genoeg heel vaak is genormaliseerd. Zo normaal zelfs dat de maatschappij, in plaats van ertegen te vechten, manieren vindt om het te verantwoorden en het een plaats te geven.

Dit ‘normale’ was ons echter aangeleerd. Het is onze plicht om een nieuw normaal te vinden en seksueel intimiderend gedrag op het werk en uit onze levens te bannen.

Deze column is verschenen in het kader van de online campagne van het Gender Based Violence Prevention Network van de Oegandese organisatie Raising Voices die werkt rond geweld tegen vrouwen.