“‘N-VA haalt mosterd bij Nederlandse klimaatscepticus’

Naast het feit dat een nieuwe kernenergie verschrikkelijk duur is, is er ook een zogenaamde opportuniteitskost aan verbonden: het duurt gemakkelijk 15 jaar om een nieuwe kerncentrale te bouwen, geld dat hierin wordt geïnvesteerd, wordt ondertussen niet besteed aan windmolens, zonnepanelen en opslagcapaciteit, zaken die veel sneller gebouwd kunnen worden dan een nieuwe kerncentrale.

public domain (CC0)

De N-VA beweert de klimaatverandering ernstig te nemen. Het is dan ook jammer te moeten vaststellen dat de partij helemaal geen constructieve houding aanneemt als het gaat over broodnodige maatregelen om onze samenleving klimaatneutraal te maken. Het zijn de Vlaams-nationalisten die telkens maar weer op de rem gaan staan als het gaat om ambitieuzere doelstellingen voor hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. Het is dan ook geen wonder dat België en Vlaanderen de klimaatdoelstellingen voor 2020 niet zullen halen.

De boodschap van de wetenschappers van het IPCC valt bij de N-VA blijkbaar in dovemansoren.

Blijkbaar is dat geen probleem voor de N-VA. Sterker nog, in een opiniestuk op de website van de partij vragen Andries Gryffroy en Bert Wollants zich doodleuk af of het het geloofwaardig is om de doelstellingen tegen 2050 te verhogen als we er zelfs niet in slagen om deze tegen 2020 waar te maken! Wetenschappers zijn nochtans erg duidelijk: de klimaatambities moeten naar boven bijgesteld worden, en de wereld zal de komende 12 jaar drastisch de uitstoot van broeikasgassen moeten beperken, zo niet zal de opwarming van de aarde voor ongeziene problemen zorgen. Een recent rapport van het IPCC, het klimaatbureau van de Verenigde Naties, stelt onomwonden dat alleen met ‘snelle, ver reikende en nooit vertoonde veranderingen op alle niveaus van de samenleving’, het mogelijk is de opwarming tot anderhalve graad te beperken. De boodschap van deze wetenschappers valt bij de N-VA blijkbaar in dovemansoren.

Verschillende kopstukken van de partij deden de laatste weken opmerkelijke uitspraken over de klimaatproblematiek . Zo zei N-VA voorzitter Bart De Wever onlangs dat we in België zoals in Frankrijk met gele hesjes zullen eindigen als we veel geld gaan spenderen om uiteindelijk 0,0003 procent van de doelstellingen te realiseren. In zijn kielzog stelde fractievoorzitter Peter De Roover zich de vraag hoe een land dat 0,2 procent van de werelduitstoot veroorzaakt structureel kan bijdragen aan een remedie.

Indien alle landen met een “kleine” of “kleinere” uitstoot de redenering van N-VA volgen, mag men een kruis maken over een leefbare planeet.

De NVA doet dus uitschijnen dat België met zijn ‘kleine’ uitstoot niet kan bijdragen aan een oplossing. Dit argument slaat nergens op. De klimaatverandering is een mondiaal probleem en elk land dient dus zijn verantwoordelijkheid te nemen in het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, ook België. Indien alle landen met een “kleine” of “kleinere” uitstoot dezelfde redenering volgen, mag men een kruis maken over een leefbare planeet.

Volgens dezelfde redenering zou men als belastingplichtige trouwens kunnen stellen dat men geen belastingen meer gaat betalen, vermits men maar 0,000008% bijdraagt aan het totaal van de geïnde belastingen. Ik weet alvast wat de fiscus van deze uitleg zal vinden. Het komt er simpelweg op neer dat het tegengaan van de klimaatverandering staat of valt met de bereidheid van de hele wereld, België inbegrepen, om daar iets aan te doen. Nederlandse rechters hebben het argument van de “kleine” uitstoot in de klimaatzaak die Urgenda aanspande tegen de Nederlandse staat dan ook terecht van tafel geveegd.

Het is interessant te kijken waar die 0,0003 procent waar De Wever het over had vandaan komt. Het cijfer komt van de Nederlandse ecomodernist en klimaatscepticus Marcel Crok, die in 2015 nog een opgemerkte gast was op de fractiedagen van de N-VA. Crok zou klimaatverandering geen probleem durven noemen. Hij zaait voortdurend twijfel over de klimaatopwarming en verziekt daarmee het publieke debat. Tegenwoordig schakelen klimaatsceptici zoals Crok steeds vaker over op een andere tactiek. Ze openen de aanval op het klimaatbeleid en de vermeende torenhoge kosten die hiermee gemoeid zouden zijn.

Jean-Pascal van Ypersele, de Belgische klimatoloog, zei in een recent interview daarover het volgende: ‘De twijfelzaaiers zijn erg actief, nu het debat oplaait. Eerst ontkenden ze de opwarming, daarna dat de mens verantwoordelijk is. Dat lukt niet meer. De huidige fase is mensen doen geloven dat de alternatieven niets voorstellen en te veel kosten, en dat wachten op een wonder de enige optie is. In de VS geven die lobby’s jaarlijks één miljard dollar aan twijfelcampagnes en dat sijpelt hier ook door.’

Doelbewust verwarring zaaien

Dit is dus exact de strategie die Marcel Crok hanteert en het is erg jammer dat de N-VA hierin meegaat. Crok schreef onlangs een artikel voor het Nederlandse weekblad Elsevier met als titel ‘Waarom klimaatdoel onhaalbaar en onbetaalbaar is’. Op de cover van het magazine lezen we ook nog “0,0003 graad Celsius minder opwarming in 2100” en “Geschatte kosten 1000 miljard euro”. Hier zien we dus waar die 0,0003 waarover Bart De Wever het had vandaan komt.

Dat Lorin Parys en Anneleen Van Bossuyt cijfers uit hun context halen en de waarheid geweld aandoen, is blijkbaar geen probleem.

Ook N-VA parlementsleden Lorin Parys en Anneleen Van Bossuyt maakten gebruik van de cijfers van Crok om in een opiniestuk in de krant De Morgen de klimaatwet van Groen een peperduur luchtkasteel te noemen. Dat ze daarbij cijfers uit hun context halen en de waarheid geweld aandoen, is blijkbaar geen probleem.

De Volkskrant en NRC Handelsblad verwezen de cijfers van Crok reeds naar het land der fabeltjes. Ook Bart Strengers van het Nederlandse Planbureau voor de Leefomgeving heeft in een antwoord op het artikel van Crok in Elsevier uitvoerig duidelijk gemaakt dat het cijfer van 1000 miljard niet alleen volledig uit de lucht gegrepen is, maar dat er bovendien doelbewust verwarring gezaaid wordt.

Een groot deel van de kosten van de energietransitie bestaan ook uit investeringskosten en er wordt dus geen rekening gehouden met wat men daarmee op termijn terugverdient. Dat blijkt ook uit een nieuw rapport van de Europese Unie, waarin staat dat er in België tegen 2030 bijna 1 procent extra jobs zouden bijkomen en ons BBP met ruim 2 procent extra zou groeien, mochten we de afspraken van het klimaatakkoord van Parijs uitvoeren. België zou daarmee qua werkgelegenheid de grootste sprong in de EU maken.

Bovendien zijn de kosten van niets of te weinig doen volgens tal van onderzoeken vele malen hoger dan tijdig ingrijpen. Hoe minder de aarde opwarmt, des te lager de economische schade, allemaal erg logisch eigenlijk. De kost van business as usual wordt elke dag groter. Studies wijzen uit dat er een domino-effect aan rampen dreigt, die ook de economie zwaar zullen treffen, tenzij we nu actie ondernemen.

Voor wie tussen de regels leest, is het ook duidelijk dat de N-VA het niet zo hoog opheeft met hernieuwbare energiebronnen (windmolens en zonnepanelen). De partij ziet meer heil in innovatie en sluit nieuwe kernenergie in de toekomst niet uit. Dat blijkt ook uit het feit dat ze de Amerikaanse ecomodernist Mike Shellenberger hebben uitgenodigd voor hun themadag over energie en ecologie. Shellenberger toert de wereld rond om het nucleaire evangelie te verkondigen. In zijn betoog voor meer kernenergie deinst Shellenberger er niet voor terug een loopje met de waarheid te nemen, door cijfers te gebruiken die niet correct zijn en een karikatuur te maken van zijn tegenstanders.

Hoe je het ook draait of keert, nieuwe kernenergie is een bar slecht idee. Naast het feit dat een nieuwe kernenergie verschrikkelijk duur is, is er ook een zogenaamde opportuniteitskost aan verbonden: het duurt gemakkelijk 15 jaar om een nieuwe kerncentrale te bouwen, geld dat hierin wordt geïnvesteerd, wordt ondertussen niet besteed aan windmolens, zonnepanelen en opslagcapaciteit, zaken die veel sneller gebouwd kunnen worden dan een nieuwe kerncentrale. In die vijftien jaar die we moeten wachten vooraleer de kerncentrale operationeel is, blijven we ook grote hoeveelheden broeikasgassen de lucht in sturen omdat centrales op fossiele brandstoffen niet worden vervangen door hernieuwbare energiebronnen.

Ook van nieuwe thoriumcentrales, de ‘wondertechnologie’ waar de N-VA wil op inzetten, hoeven we niet veel te verwachten. Als die centrales er al komen, zal het ten vroegste voor 2050 zijn. Tegen die tijd hebben we ze al niet meer nodig en hebben we heel wat geld verkwanseld, geld dat nu beter besteed kan worden aan bijvoorbeeld Onderzoek en Ontwikkeling om de industrie en de landbouwsector klimaatneutraal te maken.

Ik wil graag geloven dat de N-VA de klimaatverandering serieus neemt, maar dan zal de partij wel de daad bij het woord moeten voegen en wat (eco)realistischer moeten worden.

Thijs Buelens studeerde geschiedenis, internationale politiek en beleidseconomie en volgt de energietransitie op de voet.