Michelle Bachelet
Waarom Rusland de vijandelijkheden onmiddellijk moet stoppen
“‘‘Oorlog in Oekraïne is moreel onacceptabel, politiek onverdedigbaar en militair onzinnig’’
Al meer dan een maand leeft de hele bevolking van Oekraïne in een nachtmerrie, zegt Michelle Bachelet, Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties. Ze pleit voor een onmiddellijk einde aan de vijandelijkheden.
De levens van miljoenen mensen zijn in rep en roer omdat ze gedwongen worden hun huizen te ontvluchten of zich te verbergen in kelders en schuilkelders, terwijl hun steden worden geteisterd en vernietigd.
Ik sluit me aan bij de woorden van de VN- secretaris-generaal: ‘de de oorlog in Oekraïne voortzetten is moreel onaanvaardbaar, politiek onverdedigbaar en militair onzinnig.’
Ik roep Rusland op gehoor te geven aan de duidelijke en krachtige oproepen van de Algemene Vergadering en van de VN-Mensenrechtenraad.
De vijandelijkheden moeten onmiddellijk stoppen. Ik roep Rusland op gehoor te geven aan de duidelijke en krachtige oproepen van de Algemene Vergadering en van de VN-Mensenrechtenraad, en onmiddellijk actie te ondernemen om de troepen terug te trekken van Oekraïens grondgebied.
Burgerdoelen
In de vijf weken conflict heeft de VN-missie voor Toezicht op de Mensenrechten in Oekraïne minstens 1.189 burgerdoden - mannen, vrouwen en kinderen - en ten minste 1.901 gewonden geregistreerd. We weten dat de werkelijke cijfers waarschijnlijk veel hoger liggen. Op veel plaatsen waar intensief gevochten wordt, zoals Marioepol en Volnovakha, is het moeilijk om een compleet beeld te krijgen.
Het aanhoudende gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden baart grote zorgen. Het gaat onder meer om raketten, mortieren, zware artilleriegranaten en luchtaanvallen, die massale vernietiging en schade aan burgerdoelen veroorzaken.
Bovendien hebben mijn diensten geloofwaardige beschuldigingen ontvangen dat Russische strijdkrachten minstens 24 keer clustermunitie hebben gebruikt in bewoonde gebieden. We onderzoeken ook beschuldigingen dat Oekraïense strijdkrachten dergelijke wapens hebben gebruikt.
Medische gebouwen
Woningen en overheidsgebouwen, ziekenhuizen en scholen, waterstations en elektriciteitssystemen delen in de klappen. Tot op vandaag hebben we 77 incidenten geverifieerd waarbij in verschillende mate medische voorzieningen werden beschadigd, waaronder vijftig ziekenhuizen, zeven psychiatrische voorzieningen en twintig andere medische gebouwen.
Willekeurige aanvallen zijn verboden volgens het internationaal humanitair recht en kunnen beoordeeld worden als oorlogsmisdaden.
In totaal werden 55 medische voorzieningen beschadigd, 10 vernietigd en twee geplunderd. De werkelijke aantallen zullen waarschijnlijk opnieuw aanzienlijk hoger zijn. Meldingen van bijkomende incidenten worden bevestigd door de Human Rights Monitoring Mission.
Willekeurige aanvallen zijn verboden volgens het internationaal humanitair recht en kunnen beoordeeld worden als oorlogsmisdaden. De grootschalige vernietiging van burgerdoelen en het hoge aantal burgerslachtoffers wijzen er sterk op dat de fundamentele principes van onderscheid, proportionaliteit en voorzorg niet voldoende zijn nageleefd.
Burgers kampen met onmetelijk lijden en de humanitaire situatie is kritiek. In veel gebieden in het land hebben mensen dringend medisch materiaal, voedsel, water, onderdak en elementaire huishoudelijke producten nodig.
Maar bovenal is nodig dat de bommen stoppen en de wapens zwijgen.
Patiënten
In verschillende belegerde steden heeft mijn bureau een aanzienlijke stijging van het sterftecijfer onder burgers vastgesteld, wat kan worden toegeschreven aan verstoorde medische zorg in combinatie met de ontbering en stress die het conflict met zich meebrengt.
Zoals een vrouw uit Kiev tegen mijn collega’s zei: ‘Ik kan me de situatie niet voorstellen van mensen met diabetes of patiënten die een kankerbehandeling ondergaan en voor wie het van cruciaal belang is om regelmatig geneesmiddelen te nemen.’
Mensen met een handicap en ouderen worden geconfronteerd met een bijzonder erbarmelijke humanitaire situatie.
Mensen met een handicap en ouderen worden geconfronteerd met een bijzonder erbarmelijke humanitaire situatie. Instellingen voor langdurige zorg kampen met een gebrek aan voedsel, verwarming, elektriciteit, water en medicijnen. Veel bewoners met chronische gezondheidsproblemen zijn afhankelijk van anderen en hebben moeite om toegang te krijgen tot schuilkelders of veilige gebieden.
Ten minste één centrum voor bedlegerige patiënten en andere mensen met een handicap, voornamelijk oudere mensen, kwam onder vuur te liggen terwijl de bewoners er waren, met tientallen vermeende slachtoffers. Mijn collega’s in Oekraïne proberen het lot en de verblijfplaats van overlevenden te achterhalen. Ontheemden met een handicap, die nu in slecht uitgeruste tijdelijke voorzieningen verblijven, hebben vaak geen toegang meer tot gezondheidszorg en revalidatiediensten.
Marioepol
Sinds het begin van de invasie hebben Russische strijdkrachten militaire aanvallen uitgevoerd op en nabij grote steden, waaronder Tsjernihiv, Charkov, Cherson, Mykolajiv, Sjevjerodonetsk, Soemy, Marioepol en de hoofdstad Kiev.
In de belegerde stad Marioepol leven mensen in pure angst. De situatie verslechtert met de dag, met constante beschietingen, gevechten op straat en mensen die worstelen om te overleven met een absoluut minimum aan basisbehoeften, waaronder voedsel, water en medische benodigdheden.
We onderzoeken beschuldigingen dat sommige inwoners van Marioepol met geweld zijn geëvacueerd, naar grondgebied dat wordt gecontroleerd door aan Rusland gelieerde gewapende groeperingen of naar de Russische Federatie zelf.
Rechten onder vuur
In heel Oekraïne liggen het recht op leven, het recht op vrijheid en het recht op veiligheid onder vuur. In gebieden die onder controle staan van Russische troepen zijn arrestaties van burgers die pro-Oekraïense opvattingen uiten wijdverbreid.
In heel Oekraïne liggen het recht op leven, het recht op vrijheid en het recht op veiligheid onder vuur.
Mijn bureau heeft ook beschuldigingen ontvangen van een moord op twee burgers die verdacht werden van banden met Russische strijdkrachten, of die pro-Russische standpunten steunden.
Er zijn meldingen van tot 350 conflictgerelateerde arrestaties door Oekraïense ordediensten, waaronder 4 gevallen waarin de familieleden van de personen geen informatie kregen over hun formele arrestatie, de plaats waar ze gevangen werden gehouden of hun lot.
Verder maak ik me grote zorgen over de overvloed aan video’s die beschikbaar zijn via open bronnen en die de ondervragingen van krijgsgevangenen weergeven door zowel Oekraïense als Russische troepen.
We hebben ook enkele meldingen ontvangen van conflictgerelateerd seksueel geweld, waaronder verkrachting, en we werken eraan om die te bevestigen.
Journalisten
Ook de vrijheid van meningsuiting wordt bedreigd. Elke dag voeren moedige journalisten een cruciale strijd tegen de toenemende desinformatie en propaganda, vaak met gevaar voor eigen leven.
Sinds het begin van het conflict zijn al zeven journalisten en mediamedewerkers gedood. Nog eens vijftien journalisten zijn aangevallen, onder wie er negen gewond zijn geraakt. We hebben ook de willekeurige arrestatie en de mogelijk gedwongen verdwijning gedocumenteerd van 22 journalisten en activisten die zich uitspraken tegen de invasie in en rond Kiev, Cherson, Loehansk en Zaporizja.
Het is bemoedigend om te zien hoeveel steun de buurlanden van Oekraïne en andere landen over de hele wereld aan vluchtelingen bieden.
Ik benadruk dat onafhankelijke, objectieve berichtgeving over de feiten ter plaatse absoluut essentieel is om de schadelijke verspreiding van foute informatie en propaganda tegen te gaan.
Vluchtelingen
De verwoestende gevolgen van deze oorlog worden tot ver buiten de grenzen van Oekraïne gevoeld. Bijna een kwart van de Oekraïense bevolking is gedwongen te vluchten – meer dan 4 miljoen mensen zijn het land ontvlucht sinds de aanval begon, en naar schatting 6,5 miljoen mensen zijn ontheemd.
Het is bemoedigend om te zien hoeveel steun de buurlanden van Oekraïne en andere landen over de hele wereld aan vluchtelingen bieden. Ik benadruk nogmaals dat het belangrijk is om iedereen die gevlucht is welkom te heten, zonder discriminatie.
Ik dring er ook bij de bestemmingslanden op aan om bijzondere bescherming te bieden aan vrouwen en kinderen, van wie velen het risico lopen op mensenhandel, met inbegrip van seksuele uitbuiting en arbeidsuitbuiting.
Bovendien is in een aantal landen een toename van russofobie waargenomen. Mijn bureau blijft dit nauwlettend volgen.
Mensenrechten beschermen
Nu de oorlog zijn zesde week nadert, herhaal ik mijn oproep aan staten om de internationale humanitaire en mensenrechtenwetgeving te respecteren en te handhaven. Ik dring erop aan dat humanitaire hulp veilig en effectief wordt verleend.
Alle burgers moeten worden beschermd. Wie wil vertrekken moet een veilige doorgang krijgen in de richting die men kiest. Krijgsgevangenen moeten met waardigheid worden behandeld en met volledige eerbiediging van hun rechten.
De VN-missie voor Toezicht op de Mensenrechten in Oekraïne zal haar belangrijke rol voortzetten. Ondanks de zeer moeilijke veiligheidscontext blijven de medewerkers in verschillende delen van het land burgerslachtoffers, de impact van de gevechten en mensenrechtenschendingen documenteren. Ik maak van deze gelegenheid gebruik om iedereen te bedanken die zich inzet om de bevolking van Oekraïne te helpen.
Elke dag luisteren mijn collega’s naar de hartverscheurende verhalen van Oekraïners die hun leven verwoest zien door de brute aanvallen. Vorige week nog stelden ze een simpele vraag aan een ontheemde man uit een stad in Oost-Oekraïne: ‘Waar kom je vandaan?’ Zijn antwoord: ‘Ik kom uit Izium, een stad die niet meer bestaat.’
De pijn van het Oekraïense volk is tastbaar en wordt over de hele wereld gevoeld. Ze willen dat de oorlog stopt, en ze willen terug naar vrede, veiligheid en menselijke waardigheid.
Die oproep had al lang gehoor moeten krijgen.
Michelle Bachelet is Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties.