“‘Sandy (de Facebook-versie)’

Het was beangstigend. De meest gespecialiseerde meteorologen zeiden allemaal hetzelfde: het ging een beproeving worden, expect the worst, it’s going to get ugly.
Gewoonlijk is een verwittigd man er twee waard, maar het was dus de vraag of met twee zijn dan eigelijk wel iets uitmaakte; in deze situatie was er gewoonweg geen ontkomen aan! Je kon je apartement niet zomaar in een andere dimensie teleporteren of effe je huis achterlaten, van naam veranderen en naar een andere stad emigreren. Het werd gewoon doorbijten en vasthouden en hope for the best.

Halloween kwam er aan; dat gaf het hele gebeuren een extra episch karakter, dit leek hét gepaste dodelijk Amerikaanse horrorverhaal. Sommige plekken werden met zandzakken omringd, tot groot amusement van de ongelovigen, de sceptici. Maar de meesten voelden dat het menens was. Er was een onderstroom van angst and anticipation. Sandy komt eraan.

Spannend

De countdown tot de onvermijdelijke impact van Sandy met the Big Apple gebeurde voor mij in een virtuele wereld: via sms’en en facebook statussen. Het was ziekmakend spannend. Elke tien minuten gebeurde er iets dat iemand via internet rechtstreeks zou beschrijven… ontploffingen, overstromingen, omvergerukte bomen, voorgevels die wegwaaiden, elektriciteitsonderbrekingen, noem maar op. De éne in paniek of ongerust, de andere met frisse humor en zonder angst en nog anderen zelfs haast met een macabere doodswens of totaal ongeïnteresseerd door hun raam starend– ik heb nu eenmaal zeer uiteenlopende Amerikaanse vrienden op facebook en New Yorkers zijn zo divers… maar alles samen leek het sterk op een end of the world movie.

Velen zaten plots in het donker met kaarsen hun avondeten aan het klaarmaken, geen elektriciteit, maar hadden haast paradoxaal nog wel wifi om effe een Facebook status up te daten en ons allen te informeren over hun precaire toestand. I’m ok, it’s kinky in the dark, eating a pizza…

Ik had zo met m’n vrienden te doen; met al die onzekerheden te lezen voelde ik me enorm machteloos en ver van hen.
Sociale netwerken als Facebook geven een gevoel van extreme verbondenheid, alsof het je zelf aan het overkomen was. Maar daarnaast had het ook iets voyeuristisch, of soap opera-achtig; ik zat inactief gekluisterd op m’n stoel te staren naar een updatend scherm, ik aanschouwde wat er gebeurde zonder werkelijk iets nuttigs terug te kunnen bieden. Ik werd toeschouwer.
“Ik ben er voor je” op facebook klonk plots toch een beetje absurd, virtueel en abstract.

Waarheid en fictie

Daarbij kwam dat die virtuele internet wereld je ook nog ‘s vanalles kon wijsmaken. Zo waren er, tijdens de storm, heel wat gephotoshopte beelden het net opgestuurd. Grappig hoe ik specifieke beelden ging geloven, al naargelang de persoonlijke integriteitsgraad die ik gaf aan bepaalde Facebookvrienden die ze op het net zetten.

Waarheid en fictie zijn constant met elkaar verweven op internet, zelfs in de meest reële en concrete levensbedreigende situaties kan er sprake zijn van gezichtsbedrog. Je weet het gewoon nooit echt. Internet doet je bijna twijfelen over de realiteit die je met je eigen ogen ziet als je door het raam kijkt. The art of forgery is zo ver ontwikkeld dat je alles in vraag gaat stellen. Menig status ging specifiek over hoe bepaalde trollen –personen die op websites of chatkanalen desinformatie verspreiden- de werkelijke situatie aan het vertekenen waren om voorspelbare emotionele reacties uit te lokken. Het was dus ook moeilijk om bij aanvang bepaalde foto’s serieus te nemen, je wist nooit of het echt was, en ik reageerde eerder niet, uit angst om dwaas over te komen als het toch een vervalste foto of uitspraak was.

Maar van sommige mensen kon ik niet anders dan geloven in hun berichten. Een bepaalde toon, een bepaalde stijl, en je wist dat dit niet de Aisopische fabel van de jongen die wolf riep was. Dit beeld, of die zin, was écht.

Epiloog

Het werd dan ook een regelrechte ramp voor New York, zoals de meeste nieuwszenders aantoonden in de laatste twee dagen. Ze zijn er nog lang niet uit. Geen metro meer in New York -iets dat ik me totaal niet kan voorstellen- wegens wateroverlast, zo veel families en huizen zonder elektriciteit, overstroomd.
Na Sandy leek New Jersey plots een derdewereldland…

Zelfs de wereldberoemde marathon werd afgelast vanwege de te grote fysieke, financiele en emotionele schade. Gelukkig zijn het merendeel van m’n vrienden ginds ok, en maken ze deel uit van een sterke heropbouwende stad.

De keerzijde

Nu.
Ikzelf zit nog steeds in Montreal voor m’n werk, en elke morgen zie ik het nieuws hier in Canada, steeds weer gaat het over New York, alsof dat de enige plek was die door die kreng van een orkaan geraakt werd.
Maar Sandy heeft duidelijk grotere sporen elders achtergelaten:
Drie dagen onophoudende regen en rukwinden hebben Haiti’s fragiele landbouw verwoest en een en half miljoen mensen in een hongersnood crisis gebracht, laat het bureau voor humanitaire hulp van de Verenigde Naties ons weten.

Cuba’s tweede grootste stad Santiago, werd letterlijk één groot litteken. Er was “geen enkel gebouw, school, busterminal, ziekenhuis, museum, cultureel of sportcentrum, winkel of huis dat niet geraakt werd” schrijft Rosa Martinez in de Havana Times. Het Hotel Santiago met zijn 18 verdiepingen heeft geen ramen meer. Na de storm stond niet één boom nog overeind, ze liggen allen op de grond of gebroken over een huis of gebouw. Al de elektriciteitspalen en kabels lagen op straat. En het ergste is dat de mensen in Santiago 4 dagen na de storm nog steeds geen elektriciteit noch zuiver water hebben.

… Het internet loopt over met gedetailleerd nieuws over de andere verhalen van Sandy, als je ze maar wil zien, als je ze maar wil lezen.

Plots werd het me duidelijk hoe beperkt m’n sociaal netwerk werkelijk is. Ik leefde zelf in m’n eigen kleine zeepbel tijdens Sandy/New York. Zo bezorgd voor “mijn” vrienden en “mijn” stad, dat ik op geen enkel ogenblik wakkergeschud werd door een breder bewustzijn. Er was een grotere context met plekken die wel veel ergere gevolgen te verduren hadden na Hurricane Sandy. Ja; New York had afgezien, maar dat was werkelijk peanuts vergeleken met Haiti of Cuba.

Media

Artikels, media, alsook m’n persoonlijk sociaal netwerk, geven me wel een blik op de wereld, maar ze houden me daardoor ook blind van andere misschien wel diepere connecties, het perspectief dat me aangeboden wordt en/of dat ik zelf ook actief kies, is en blijft verschrikkelijk beperkt. We bekijken steeds de wereld met oogkleppen aan.

De media waar ik naar keek kozen, voor welke reden dan ook, om vooral over New York te spreken, terwijl er zich ettelijke kilometers vandaan een ware tragedie aan het ontplooien was. In deze mening koos ik, vanwege m’n eigen leefwereld en vriendenkring, om ook vooral het New York verhaal te beschrijven.

Maar de slachtoffers in Haïti, in Santiago en in andere steden en plekken verdienen ook vernoemd te worden. Hun verhaal is even schrijnend, het is zelfs veel erger. Ze verdienen waarachtig meer steun, meer aandacht. Het is het soort van aandacht dat we onszelf ook zouden toewensen moest het ons morgen zelf overkomen.