“‘Slavernij kan worden uitgeroeid’

Nabij Lake Volta in Ghana

Carsten ten Brink (CC BY-NC-ND 2.0)​

Foli werd door zijn opa en oma grootgebracht in een liefdevolle omgeving. Ze woonden in Ghana, op enkele uren reizen verwijderd van ‘s werelds grootste kunstmatig aangelegde binnenmeer: Lake Volta. Op een dag werd zijn opa aangereden door een vrachtwagen en de kosten voor de medische zorg liepen al gauw op.

Een familielid die vlakbij Lake Volta woonde, bood aan voor Foli te zorgen. Zijn opa en oma dachten dat hij simpelweg van het ene naar het andere liefdevolle gezin verhuisde. Foli werd echter naar een afgelegen eiland in Lake Volta gebracht. Vanaf dat moment werd hij vastgehouden in slavernij in de visindustrie. Hij werd gedwongen het donkere, duistere water in te duiken om netten te ontwarren die vastgeraakt waren in de takken onder water.

Nabij Lake Volta in Ghana

Carsten ten Brink (CC BY-NC-ND 2.0)​

Werkdagen van 18 uur werden routine voor Foli. Hij werd 2 uur ‘s nachts wakker gemaakt om zware, grote visnetten binnen te halen en hij viel ‘s avonds om 8 uur in slaap. Dit was het leven voor jonge Foli. En dit is het leven van duizenden jongens op Lake Volta en miljoenen kinderen elders op de wereld.

Ongestraft

In het artikel ‘Latijns-Amerika krijgt kinderarbeid niet uitgeroeid’ (mei 2018) wordt gesteld dat soortgelijke praktijken blijven bestaan door ongelijkheid en armoede. Uiteraard spelen deze omstandigheden een rol, maar ze zijn niet dé reden dat ze kunnen blijven bestaan.

Kinderen worden uitgebuit in bijvoorbeeld de visserij, mijnbouw of seksindustrie, omdat bestaande wetten tegen slavernij en kinderarbeid niet worden gehandhaafd. Zolang daders kinderen ongestraft kunnen uitbuiten, mishandelen en misbruiken, zullen zij dit blijven doen. Omdat het een gemakkelijke manier is om geld te verdienen.

International Justice Mission (IJM) is werelds grootste organisatie in de strijd tegen slavernij. Deze strijd gaat IJM niet alleen aan door samen met lokale autoriteiten slaven te bevrijden en op te vangen, maar vooral ook door wetshandhavers aan te moedigen en te ondersteunen hun werk te doen.

In praktijk betekent dit dat IJM politie traint slavernij te herkennen, slaven te bevrijden en daders op te pakken. Openbaar aanklagers krijgen ondersteuning in het aanklagen van de daders. Rechters worden getraind in het handhaven van de wet.

De slavenhandel kan kapot worden gemaakt. Ook in 2018.

In de steden waar IJM met deze aanpak slavernij bestrijdt, wordt deze misdaad wel degelijk stap voor stap uitgeroeid. Zo daalde het aantal kinderen dat in Cebu, Filipijnen, als seksslaaf werd verkocht voor de commerciële seksindustrie in vier jaar tijd met 79 procent.

In Angeles City, eens een hotspot voor pedofielen, was 1 op de 11 aangeboden meisjes in 2012 minderjarig. In 2016 was dit verminderd met 1 op de 83. Niet bestrijding van armoede, maar het handhaven en aanscherpen van wetten veroorzaakte deze drastische daling.

Terwijl Foli zich op een morgen klaarmaakte voor weer een verschrikkelijke dag vol ontberingen, waren maatschappelijk werkers en rechercheurs van IJM samen met de politie op zoek naar kinderen die als slaaf werkten op Lake Volta. Ze vonden de boot waarop Foli aan het werk was. Foli werd bevrijd. De man die hem uitbuitte, werd gearresteerd. Tegen hem wordt een rechtszaak gevoerd. Niet alleen om hem de straf te geven die hij volgens de wetten van het land verdient, maar ook om een duidelijk signaal aan andere (potentiële) daders te geven: slavernij wordt niet langer oogluikend toegestaan, maar aangepakt. De meest kwetsbaren zijn niet langer vogelvrij, maar worden beschermd door de wet.

De slavenhandel kan kapot worden gemaakt. Ook in 2018. En dit door – soms decennia oude wetten tegen deze misdaad – te handhaven.

Andrea Brouwer, politiek adviseur International Justice Mission (IJM) Nederland.