“‘‘Stop de Israëlische belegering van Palestijnse universiteiten’’

Studenten aan de Birzeit-universiteit in 2016. De Palestijnse Birzeit-universiteit op de Westelijke Jordaanoever is bezorgd om een nieuwe procedure van het Israëlische ministerie van Defensie die vanaf mei ingaat.

Rubaag (CC BY-SA 4.0)

De Palestijnse Birzeit-universiteit op de Westelijke Jordaanoever is bezorgd om een nieuwe procedure van het Israëlische ministerie van Defensie die vanaf mei ingaat. Die zou strenger gaan beoordelen welke en hoeveel docenten en studenten jaarlijks aan Palestijnse universiteiten mogen komen lesgeven of studeren. ‘Een inbreuk op het recht op onderwijs is dit’, klinkt het.

Vanaf mei zal Israël mogen bepalen welke buitenlandse docenten nog zullen mogen lesgeven aan universiteiten op de bezette Westelijke Jordaanoever. Ook zal het het aantal buitenlandse studenten beperken. Het is de meest recente poging van Israël om het fundamentele recht van Palestijnen op onderwijs in te perken en de academische vrijheid en autonomie van Palestijnse universiteiten te ondermijnen.

De universiteit van Birzeit is één van de belangrijkste Palestijnse universiteiten aan de rand van Ramallah op de Westelijke Jordaanoever. Ze roept internationale academici op tot protest. Wij, academici uit verschillende domeinen in België, sluiten ons bij die oproep aan.

De nieuwe procedures die worden ingericht om te beoordelen wie het land mag binnenkomen om les te volgen of te doceren aan de universiteit werden opgesteld door het Israëlische ministerie van Defensie. Alleen een overheidsorgaan van datzelfde ministerie zal mogen beoordelen of iemand het land binnen mag om te doceren aan een Palestijnse universiteit.

Om aan te tonen wat de draconische maatregelen die Israël wil opleggen inhouden, citeren we uitgebreid de oproep van de universiteit van Birzeit, al is het om de mensen die door de nieuwe maatregelen getroffen zullen worden, zelf een stem te geven.

***

‘De Procedure voor toegang en verblijf van buitenlanders in de regio Judea en Samaria (de bezette Westelijke Jordaanoever wordt door Israël als Judea en Samaria aangeduid, red.) die in mei 2022 van kracht wordt, verleent het Israëlische leger bevoegdheden om Palestijnse universiteiten van de buitenwereld te isoleren. Het kan zo de toekomstige koers van het Palestijnse onderwijs bepalen.’

‘De nieuwe richtlijn verleent het Israëlische leger het absolute recht om te bepalen welke internationale docenten, academische onderzoekers en studenten aan Palestijnse universiteiten mogen worden toegelaten. Het kan zijn eigen arbitraire criteria opleggen over welke studierichtingen toelaatbaar zijn en welke kwalificaties aanvaardbaar zijn.’

‘Deze aanval op het recht op onderwijs en academische vrijheid maakt deel uit van de voortdurende aanval op Palestijnse onderwijsinstellingen.’

‘Elke aanvrager moet zich onderwerpen aan een verhoor in een Israëlische diplomatieke vertegenwoordiging in het land van herkomst. Daarnaast moet wie toelating krijgt, nog een hoge administratieve kost betalen.’

‘De richtlijn stelt voorts een laag maximum vast voor het aantal buitenlandse docenten en studenten dat per jaar toegelaten wordt, respectievelijk 100 en 150 personen. Ook de duur van een aanstelling wordt beperkt tot 5 niet opeenvolgende jaren, waardoor een duurzame aanwerving van docenten onmogelijk wordt gemaakt. Academische programma’s zullen zo problemen krijgen om nieuw personeel aan te werven, wetenschappelijk onderzoek in samenwerkingsverband uit te voeren en uitwisselingen te organiseren. Bovendien kunnen sommige docenten en studenten die al aan een universiteit verbonden zijn, maar geen nieuwe verblijfsvergunning krijgen, gedwongen worden te vertrekken.’

‘Kortom: de nieuwe richtlijnen belegeren Palestijnse universiteiten. De fundamentele controle over academische beslissingen wordt hen ontnomen.’

‘Deze aanval op het recht op onderwijs en academische vrijheid maakt deel uit van de voortdurende aanval op Palestijnse onderwijsinstellingen. Studenten, docenten en medewerkers van de Birzeit-universiteit lijden al tientallen jaren onder een meedogenloze militaire campagne van het Israëlische leger. Dat gebeurt met gedwongen sluitingen, zoals één waarbij de universiteit meer dan vier jaar sloot, invallen op de campus, intimidatie en arrestaties.’

‘Dergelijke acties maken onlosmakelijk deel uit van het racistische en meerlagige systeem van apartheid en vervolging. Palestijnen worden de meest fundamentele rechten ontzegd: zoals vrijheid van meningsuiting en het streven naar wetenschappelijke vooruitgang en ontwikkeling.’

‘We roepen daarom alle academische en mensenrechtenorganisaties op om zich aan te sluiten bij onze oproep en deze procedures te weigeren. We vragen dat regeringen wereldwijd Israël, de bezettende macht in Palestijns gebied, verantwoordelijk gehouden wordt voor deze duidelijke schending van internationaal recht, zoals de Vierde Conventie van Genève (1949), het recht op onderwijs zoals vastgelegd in artikel 26 in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948) en artikel 13 van het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten (1966).’

‘Dit is een gevaarlijk moment voor de toekomst van het Palestijnse hoger onderwijs.’

‘Dit is een gevaarlijk moment voor de toekomst van het Palestijnse hoger onderwijs. Maar het is ook een moment om samen te strijden voor rechtvaardigheid, vrijheid en gelijkheid. Net als elders zijn Palestijnse universiteiten plaatsen van kennisproductie die academici en studenten wereldwijd met elkaar verbinden, en hen inspireren tot het verbeelden en opbouwen van een betere toekomst voor iedereen.’

‘Daarom vragen we om onze inspanningen voor het recht van het Palestijnse volk op onderwijs te verdedigen, vrij van dwang, inmenging en politieke vervolging. Werk met ons samen om deze belegering van Birzeit en andere Palestijnse universiteiten te doorbreken. Accepteer onze uitnodigingen om te komen lesgeven en leren in Palestina. Help ons ons fundamenteel recht op onderwijs uit te oefenen en onze institutionele autonomie te behouden die we doorheen de jaren, ondanks vele obstakels, konden opbouwen.’

***

Wij, ondergetekende academici, steunen de oproep van de Birzeit-universiteit ten volle. We vragen Belgische universiteiten en politici om de Israëlische autoriteiten te laten weten dat deze apartheidsmaatregelen volstrekt onaanvaardbaar zijn. Ze zijn slechts bedoeld om het Palestijnse hoger onderwijs lam te leggen.

Meer dan ooit moet de deelname van Israël aan Belgische en Europese uitwisselings- en onderzoeksprogramma’s onderworpen worden aan de bindende voorwaarde dat de academische vrijheid van de Palestijnse instellingen gerespecteerd wordt.

Prof Ludo Abicht (UAntwerpen); Prof em. Jean-Jacques Amy (VUB), Prof. Karel Arnaut (KU Leuven); Prof. ém. Marie-Christine Closon (UCLouvain); Prof. Bert Cornillie (KU Leuven); Prof. em. Marc David (UAntwerpen); Prof. Patrick Deboosere (VUB); Prof. Lieven De Cauter (KU Leuven & RITCS); Prof. em. Herman De Ley (UGent); Prof. em. Marc Demeyere (UGent); Prof. Serge Deruette (UMONS); Prof. Jan Engelen (KU Leuven); Prof. Nadia Fadil (KU Leuven); Prof. Tomaso Ferrando (UAntwerpen); Prof. ém. Jean-Marie Frère (ULiège), Prof. ém. Michel Gevers (UCLouvain); Prof. ém. Perrine Humblet (ULB); Dr. Omar Jabary Salamanca (UGent); Prof. ém. Marc Jacquemain (ULiège); Dr. Vijay Kolinjivadi (UAntwerpen); Prof. em. Madeline Lutjeharms (VUB) ; Prof. Christine Pagnouille (ULiège); Prof. Roschanack Shaery (UAntwerpen) ; Dr. Nozomi Takahashi (UGent); Prof. Gert Van Hecken (UAntwerpen) ; Prof. Thomas Vanriet (KU Leuven); Dr. Karin Verelst (VUB/RITCS). Prof. Karim Zahidi (UAntwerpen).