“‘Tshisekedi gemeenschappelijke presidentskandidaat van de oppositie. Of toch weer net niet?’
Vijfentwintig oppositiepartijen hebben in Kinshasa vorige woensdag 24 augustus, Etienne Tshisekedi, de leider van de UDPS (Union pour la Démocratie et le Progrès Social), aangeduid als hun gemeenschappelijke kandidaat voor de Congolese presidentsverkiezingen van 28 november 2011. Dat gebeurde tijdens een bijeenkomst van oppositiepartijen die eigenlijk bedoeld was om de reactie van de nationale onafhankelijke verkiezingscommissie (CENI) op de bedenkingen van de oppositie betreffende de herziening van het kiesregister, te bespreken.
Het lijkt er sterk op dat Tshisekedi zijn belangrijkste rivalen binnen de oppositie weer eens te snel af is geweest. De vertegenwoordigers van de UNC (Union pour la Nation Congolaise) en de MLC (Mouvement National Congolais), respectievelijk de partijen van de presidentskandidaten Vital Kamerhe en Jean-Pierre Bemba (die na lang aarzelen toch besloten heeft naar het hoogste ambt mee te dingen vanuit zijn cel in Den Haag waar hij terechtstaat voor oorlogsmisdaden), hebben de vergadering verontwaardigd verlaten omdat volgens hen de aanduiding van een gemeenschappelijke kandidaat niet op de agenda stond.
Een meesterlijke zet ook van Tshisekedi om zich tot zogenaamde gemeenschappelijke oppositiekandidaat te laten kronen, na zijn triomfantelijke doortocht door Katanga waar zijn verkiezingscampagne eind juli begon, en slechts luttele dagen nadat Joseph Kabila zich door zijn partij PPRD (Parti du Peuple pour la Reconstruction et la Démocratie) officieel als presidentskandidaat heeft laten voordragen. De indruk wordt nu inderdaad gewekt dat hij de enige geloofwaardige uitdager van Kabila is.
Vraag blijft natuurlijk hoe de andere kandidaten van de oppositie zullen reageren. Het MLC liet al optekenen dat het slechts enkele satellietpartijtjes van de UDPS zijn, die de kandidatuur van Tshisekedi hebben gesteund. En volgens sommige bronnen zou Kamerhe de zet van Tshisekedi als verraad hebben afgedaan. Ook de UFC (Union des Forces du Changement) van Kengo wa Dondo, ooit premier onder Mobutu en vandaag als voorzitter van de Senaat eveneens in de running als presidentskandidaat, behoort niet tot de 25 partijen die Tshisekedi hebben voorgedragen. Wa Dondo steekt immers niet onder stoelen of banken dat hijzelf wat graag de rol van gemeenschappelijke oppositiekandidaat op zich zou nemen.
Het ziet er dus nog steeds naar uit dat er van een gemeenschappelijk oppositiefront weinig sprake is en dat de verschillende oppositiekandidaten straks in de aanloop naar de verkiezingen al vechtend over straat zullen rollen. Het lijkt er meer en meer op dat Kabila met het doordrukken van de gecontesteerde grondwetswijziging begin dit jaar, voor de juiste strategie heeft gekozen: de herziening schaft immers de twee stemrondes voor de presidentsverkiezingen af. Eén ronde met een gewone meerderheid is nu voldoende om verkozen te worden. Tshisekedi als enige tegenstander in een tweede verkiezingsronde zou gevaarlijk kunnen geweest zijn. Kabila’s overwinningskansen stijgen echter aanzienlijk wanneer hij in één ronde de strijd mag aangaan met verschillende, onderling bekvechtende oppositiekandidaten.