“‘Vlaanderen boven, maar niet zijn inwoners’

Fancycrave / Unsplash (CC0)

Zes jaar was ik toen ik me voor het eerst bewust werd van de impact van extreemrechts. Mijn zussen en ik zaten te spelen in de living; we hoorden een massa mensen door de grote laan paraderen om voor ons appartement slogans te scanderen. Ik zag mijn ouders bang naar buiten kijken door het raam. Ik vergeet nooit de angst en het verdriet in hun ogen. Wij mochten niet uit het raam kijken. Het werd in ons appartementje en in onze woonblok ontzettend stil. Ik hoorde alleen mijn moeder stilletjes huilen. En toen klonk de slogan ‘Migranten buiten, Antwerpen is van ons!’ Het is jaren later dat ik begreep dat dit het Vlaams Blok was, met De Winter op kop.

Op een moment dat we net meer hoop nodig hebben, en opnieuw geloof in onze samenleving, krijgen we een koude kille overheid.

Het angstige gevoel dat mij toen bekroop, ben ik nooit vergeten. Net datzelfde gevoel bekroop mij ook het afgelopen jaar. Ik voelde racisme in onze samenleving opborrelen, de verhalen stapelden zich op. Vanuit het middenveld werd er meermaals aan de alarmbel getrokken. Maar er kwam geen gehoor. Met als gevolg dat we weer een zwarte zondag moesten ondergaan.

Helaas komt deze zwarte zondag nog harder aan dan deze van 28 jaar geleden. Want in plaats van te kiezen voor een beleid dat mensen verbindt, racisme aanpakt, dat kansen creëert voor zijn inwoners, dat bruggen bouwt tussen verschillende groepen mensen, hebben we een toekomstige Vlaamse regering die nog harder zal inzetten op het tegen elkaar opzetten van groepen, die kansen ontneemt van minderheden en die vooral nog meer segregatie zal tewerkstellen. Op een moment dat we net meer hoop nodig hebben, en opnieuw geloof in onze samenleving, krijgen we een koude kille overheid.

Vlaanderen boven, maar niet zijn inwoners. We hebben een regeerakkoord dat vooral opgebouwd is vanuit Vlaams nationalistisch oogpunt met symbolen die politici belangrijk vinden zoals een Vlaamse sjerp, maar met weinig echte toekomstvisie voor het superdiverse Vlaanderen van vandaag en zijn inwoners. Een antwoord op extreemrechts ontbreekt; deze nieuwe regering kopieert eerder zijn retoriek, en biedt geen maatschappelijk antwoord op het gevoel van onrecht en de stijging van racisme.

Ondertussen worden verschillende organisaties die hierin een verschil kunnen maken, monddood gemaakt. Het Minderhedenforum mag de belangen niet meer behartigen van etnisch culturele minderheden, Vlaanderen stapt uit Unia, het centrum voor gelijke kansen. Net deze twee instellingen zouden op dit moment nog meer onafhankelijkheid moeten krijgen om hun rol te kunnen spelen in de samenleving. Maar juist deze twee instellingen kiest de nieuwe Vlaamse regering om monddood te maken. Voor Antwerpen, een stad met meer dan 170 nationaliteiten, is het net cruciaal dat er organisaties zijn die dicht bij etnisch culturele minderheden staan, die hun belangen behartigen en ook discriminatie en racisme mee aanpakken.

De extra kost voor inburgeraars zal hen alleen maar meer in de armoede duwen

Onder het mom van neutraliteit wordt het verbod op het dragen van religieuze kenmerken bij medewerkers van de Vlaamse overheid uitgebreid en geldt het ook voor het Provinciaal en Gemeenschapsonderwijs, zowel voor leerlingen als leerkrachten. Dit heeft een enorme impact bij vooral vrouwen met een hoofddoek, die nu niet weten of ze binnenkort nog een job hebben.

Integratie wordt voor nieuwkomers nog eens bemoeilijkt. Inburgeraars moeten voortaan betalen voor de cursussen Nederlands en maatschappelijke vorming die ze volgen. Terwijl het net enorm belangrijk is dat nieuwkomers alle mogelijkheden krijgen om zich te kunnen integreren, zal de extra kost hen alleen maar meer in de armoede duwen, met als resultaat dat segregatie wordt gecreëerd. Zij krijgen ook pas na 10 jaar toegang tot de Vlaamse zorgkas en hebben geen recht meer op een retroactieve toekenning van kinderbijslag.

Vlaanderen zal nog harder inzetten op de scheiding tussen A- en B-burgers. Degene die er bij mogen horen en meer rechten bezitten, en degene die we liever niet hebben. B-burgers, waartoe ik en de helft van mijn stad bij behoren. B-burgers, die meer kansen maken om in armoede te geraken, waarvan organisaties die voor hen opkomen gemuilkorft worden en waarvoor een stevig beleid rond discriminatie en racisme uitblijft.

Meer dan ooit hebben we een beleid nodig van solidariteit en rechtvaardigheid. Vlaanderen boven, betekent net dat je zijn burgers naar voren moet schuiven. Je bouwt geen gemeenschap met concurrentie, met A- en B-burgers. Je bouwt een gemeenschap door in te zetten op een stevig middenveld en organisaties van etnisch culturele minderheden, door mensen te verbinden en verleden tijd te maken van discriminatie en racisme.

Mijn dochters zijn 1 en 3 jaar oud. Als ik naar hen kijk, zie ik onze toekomst. Ze bezitten drie nationaliteiten en zijn vooral vrolijke deugnieten. Ik vraag me af wat hun eerste herinnering zal zijn van de impact van extreemrechts.

We gaan een kille en koude tijd tegemoet. Maar ook een tijd waarin we omringd worden door warmte, warmte die ik dagelijks ervaar van hun onthaalmoeder, kleuterleerkrachten en mama’s, papa’s, oma’s en opa’s aan de schoolpoort. Samen kijken we hoe de kinderen elkaar een knuffel geven en samen de klas in duiken. Allemaal mensen die het beste voor hebben voor hun kinderen en begrepen hebben dat we dat alleen sámen kunnen realiseren. Daar kan de toekomstige Vlaamse overheid wat van leren.

Ikrame Kastit is gemeenteraadslid bij Groen Antwerpen stad