“‘‘Voor vrouwen met een migratieachtergrond valt er vandaag weinig te vieren’’

De arbeidsmarktpositie van vrouwen met een migratieachtergrond kan worden versterkt door hun competenties en talenten te erkennen.

Ifrah Akhter (CC)

Vandaag staan we wereldwijd stil bij de positie van vrouwen. Wat de arbeidsmarktpositie van vrouwen met een migratieachtergrond betreft, valt er nog een flinke inhaalslag te maken. Daarom vraagt Kathleen Van den Daele (LEVL) aandacht voor de structurele drempels waar vrouwen met een migratieachtergrond mee te maken krijgen.

Er is te weinig aandacht voor de unieke uitdagingen van vrouwen met een migratieachtergrond. Denk bijvoorbeeld aan de uitdagingen die zij ervaren op de arbeidsmarkt door een zwakke sociale positie of een onzeker verblijfsstatuut, beperkt sociaal netwerk, racisme en meervoudige vormen van discriminatie.

Hoewel de arbeidsmarktdeelname van vrouwen de laatste tien jaren steeg, blijven vrouwen met een migratieachtergrond ondervertegenwoordigd. Om de vele structurele obstakels aan te pakken, is een aangepaste strategie nodig met maatregelen die zich niet beperken tot bepaalde beleidsdomeinen.

Onzichtbare competenties en talenten

De cijfers tonen dat vooral kortgeschoolde vrouwen met een migratieachtergrond een opvallend lage werkzaamheidsgraad hebben van 31,5 procent. Dit komt door de kruising van drie factoren: gender, scholing en herkomst.

Het opleidingsaanbod richt zich vandaag sterk op werkenden of werkzoekenden met een uitkering.

Hoewel inactief op de reguliere arbeidsmarkt, doen vrouwen met een migratieachtergrond ervaring op in andere contexten. De hoge inactiviteitsgraad betekent dus niet dat ze thuis zitten en niks doen. Integendeel, vrouwen met een migratieachtergrond nemen vaak het merendeel van de zorgtaken in de privésfeer voor hun rekening. Ook zijn ze actief binnen het verenigingsleven en vrijwilligerswerk. Desondanks is formele (bij)scholing, opleiding en vorming en de verdere zoektocht naar werk voor vrouwen met een migratieachtergrond vaak niet vanzelfsprekend. Dit komt onder andere door het gebrek aan erkenning van eerder verworven vaardigheden en diploma’s, de lange trajecten en de financiële situatie van de vrouwen.

De samenloop van gezinsvorming en zorgtaken betekent een aanvullende uitdaging voor veel vrouwen met een migratieachtergrond. Het opleidingsaanbod richt zich bovendien sterk op werkenden of werkzoekenden met een uitkering.

COVID

De pandemie deed de groei in hun werkzaamheidsgraad uit de periode 2016-2019 teniet. Want vrouwen werken vaker in tijdelijke contracten, met een deeltijds statuut of lagere lonen. Op die manier werden ze als eerst getroffen door tijdelijke werkloosheid en herstructureringen. Ze werden meer getroffen door de sluitingen en quarantaines van scholen en kinderopvang.

Toch kan de arbeidsmarktpositie van vrouwen met een migratieachtergrond worden versterkt, door hun competenties en talenten te erkennen en te certificeren – los van waar die verworven zijn.

Willen we de arbeidsmarktpositie van vrouwen met een migratieachtergrond effectief verbeteren, dan is er nood aan een aangepaste strategie met onder meer een groter aanbod aan flexibele en toegankelijke kinderopvang, valorisatie van eerder verworven competenties en inclusieve ouderschapsverlofstelsels. Dat laatste kan bijvoorbeeld ingevoerd worden door het schrappen van de anciënniteitsvoorwaarde om ouderschapsverlof en tijdskrediet op te nemen, aangezien vrouwen met een migratieachtergrond precaire arbeidscontracten hebben bij wisselende werkgevers en hier zo vaak niet voor in aanmerking komen.

Vrouwen met een migratieachtergrond, of ze nu nieuwkomer zijn of tweede generatie, komen vandaag minder in aanmerking voor tewerkstellingsmaatregelen. Positieve acties moeten meer kansen bieden aan vrouwen met een migratieachtergrond om een effectieve persoonlijke keuze te maken richting duurzaam en kwaliteitsvol werk. Het zijn tijdelijke en proportionele voorrangsmaatregelen om de feitelijke ongelijkheid van kansengroepen te corrigeren. Ze kunnen toegepast worden zowel op de arbeidsmarkt als gedurende trajecten naar werk toe.

De huidige regering nam zich voor om deze legislatuur in te zetten op de emancipatie en tewerkstelling van vrouwen met een migratieachtergrond. Ondertussen is ze halverwege haar regeerperiode.

Misschien valt er ooit wél iets te vieren. Wanneer we een ambitieus en transversaal beleid zien om evenredige arbeidsparticipatie te realiseren voor vrouwen met een migratieachtergrond. Een beleid met concrete strategische en operationele doelstellingen. Een beleid met bijhorende evaluatie en monitoring.

Kathleen Van den Daele is directeur van LEVL. Als participatieorganisatie is LEVL een belangenbehartiger en pleitbezorger van mensen met een migratieachtergrond.