“‘Aux Arbres Citoyens!’

© Kayin Luys

Het was een woensdagnamiddag in 1986, na de middagsport op school. Ik moest nog 15 worden. We wandelden naar onze fietsen en helemaal uit het niets vertelde klasgenoot Tuur me het schokkende nieuws: de aarde was aan opwarmen en de poolkappen zouden afsmelten… ik stond perplex, vond het pure science-fiction.

Intussen zijn we in 2019. Ik ben 33 jaar ouder en de realiteit heeft de science-fiction al geruime tijd ingehaald. De gemiddelde temperatuur op aarde ligt intussen zowat 1°C hoger. We worden niet alleen geconfronteerd met smeltend poolijs maar ook met tal van andere fenomenen waarvan ik vroeger dacht dat ze alleen op veraf gelegen continenten voorkwamen.

We schoten massaal in actie. De ene ging minder vlees eten, de andere isoleerde zijn huis, de buurman plaatste zonnepanelen en de moedigsten onder ons gingen zich verschansen in verre bossen om er de ontginning van bruinkool of de aanleg van een gasleiding tegen te houden.

We hadden immers geleerd dat de mens verantwoordelijk was voor de klimaatverandering. En dus dachten we dat als we allemaal ons steentje zouden bijdragen, het allemaal wel goed zou komen met onze aarde.

Maar alsof het een ijzeren wet is, blijven onze beleidsmakers ons maar aanmoedigen om verder CO2 de lucht in te jagen.

Maar ze blijft verder zweten die aarde van ons. En zijn er nog steeds zo velen die wel lustig verder CO2 de lucht blijven inpompen, sommigen omdat ze niet beter kunnen, sommigen omdat ze niet beter weten, sommigen omdat ze het ook niet willen weten. ‘Het zal onze tijd wel duren’ weet je wel.

En zo werd ons stilaan duidelijk dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij ons individuen lag, maar evenzeer bij de manier waarop we ons samenleven organiseren, bij het systeem, bij de politiek dus.

En dan blijkt dat onze beleidsmakers behoorlijk lang doof gebleven zijn voor de signalen van Moeder Aarde die nochtans wél duidelijk gecapteerd werden door de wetenschappers en door verontruste burgers.

Maar alsof het een ijzeren wet is, blijven onze beleidsmakers ons maar aanmoedigen om verder CO2 de lucht in te jagen: filerijden wordt ijverig aangemoedigd door het sponsoren van salariswagens, vliegtuigen vliegen op onbelaste kerosine, onze ruimtelijke wanorde maakt een efficiënt georganiseerd openbaar vervoer onmogelijk en het Amazonewoud moet plaatsmaken voor soja die hierheen verscheept wordt en met royale steun van de Europese Unie een wonderbaarlijke transformatie ondergaat in biefstuk.Twee Euro per koe per dag heeft de EU daarvoor veil, dat is meer dan waar een aanzienlijk deel van de wereldbevolking het dagelijks mee moeten stellen.

Ik wil mijn kinderen Jakob, Anna en Hasse in de ogen kunnen kijken als ze me later gaan vragen wat ík deed om de “climate mess” aan te pakken.

Op al deze zaken heb ik als individu geen vat. Als ons economisch systeem verslaafd blijft aan fossiele brandstoffen, dan ben ik niet bij machte die tanker te keren.

Intussen kregen we kinderen. Ze worden nu al geconfronteerd met de gevolgen van jarenlang non-beleid en ze beseffen dat zij volop de gevolgen zullen moeten dragen van onze onwil om ingrijpend te handelen. Ik wil mijn kinderen Jakob, Anna en Hasse in de ogen kunnen kijken als ze me later gaan vragen wat ík deed om de “climate mess” waarmee ze opgezadeld zitten aan te pakken.

Ik wil hen duidelijk kunnen maken dat ik alles uit de kast heb gehaald opdat onze aarde ook voor hen een leefbare plek zou zijn. Ik wil hun kunnen zeggen dat ik een aantal persoonlijke keuzes heb gemaakt om mijn voetafdruk te verminderen. Maar ik wil hun ook kunnen zeggen dat ik mijn uiterste best heb gedaan om ook het maatschappelijk systeem en onze beleidsmakers wakker te schudden opdat ook zij hun verantwoordelijkheid zouden nemen in deze verontrustende veranderingen. Net daarom ga ik op 15 maart staken en trek ik naar Brussel om dat duidelijk te maken.

Ik wil me nu al verontschuldigen bij mijn leerlingen omdat ze die dag een aantal lessen zullen moeten missen. Ze hebben zelf de afgelopen weken massaal hun nek uitgestoken, dus ze zullen het me wel vergeven. Bij mijn collega’s wil ik me verontschuldigen voor de vervangingen die ze zullen moeten doen die dag. Maar eigenlijk hoop ik stiekem dat dat niet nodig zal zijn, omdat ook zij allemaal gevolg zullen geven aan deze wereldwijde stakingsoproep en er die dag gewoon geen les zal gegeven worden.

De minister van onderwijs roep ik op om de uitgespaarde loonmassa te investeren in het versneld klimaatneutraal maken van onze scholen. Want het is toch voor hen dat we het doen, niet? Voor onze jongeren, opdat we hen allemaal in de ogen kunnen blijven kijken.

Aux arbres citoyens!

Peter Martin is leerkracht geschiedenis. Hij schrijft dit opiniestuk in eigen naam.