Meerdere auteurs
Europese en Afrikaanse jongeren: verschillende continenten, dezelfde strijd
“‘‘Waarom luisteren politieke leiders niet naar ons?’’
© Unsplash (Priscilla Du Preez)
© Unsplash (Priscilla Du Preez)
‘Praat alsjeblieft met ons, niet alleen over ons.’ Dat is de duidelijke en directe oproep van een groep jongeren uit België en Benin die dankzij Plan International België met elkaar in gesprek konden treden.
Wij, jongeren uit België en Benin, hebben een heel eenvoudige vraag: waarom luisteren politieke leiders niet naar ons? Hoe kan het een goed idee zijn om internationale samenwerking vorm te geven zonder ons erbij te betrekken? Zijn wij niet degenen die het meest beïnvloed zullen worden door de beslissingen die vandaag genomen worden?
De foto's van alle politieke topontmoetingen hebben één ding gemeen: ze laten zien dat de mensen die de beslissingen over onze toekomst nemen veel ouder zijn dan wij. En hun leeftijd is niet alleen zichtbaar op de foto's, het is ook vaak terug te zien in de beslissingen die ze nemen, vooral als het gaat om internationale samenwerking.
Op het Afrikaanse continent is de democratische participatie van jongeren zeker cruciaal.
De meeste ontwikkelingsprogramma's zijn gericht op het oplossen van langetermijnproblemen. Ontwikkeling heeft dus per definitie betrekking op jonge mensen. Er worden als het ware zaadjes geplant waar een boom uit kan groeien, sterk en krachtig...
Daarom roepen wij, enkele jongeren van België en Benin, politici luid en duidelijk op om naar ons te luisteren, en naar álle jongeren van België, Benin en de rest van de wereld.
Op het Afrikaanse continent is de democratische participatie van jongeren zeker cruciaal. Terwijl minder dan dertig procent van de Belgische bevolking jonger is dan 24 jaar, vertegenwoordigen deze jongeren in Benin 65 procent van de bevolking.
De stem van deze jongeren, die beter opgeleid zijn en zich meer bewust zijn van de problemen van morgen dan de vorige generatie, is daarom des te relevanter in het politieke debat. Op dit moment is een achttienjarige inwoner van Benin zich volledig bewust van de mondiale uitdagingen van vandaag en beschikt hij over alle instrumenten die nodig zijn om concrete oplossingen voor te stellen. Hetzelfde geldt voor een Belgische jongere van dezelfde leeftijd. Kortom, jongeren overal ter wereld hebben een duidelijke visie op de toekomst en willen kunnen handelen om die te verwezenlijken.
Wereldwijd hebben jongeren dezelfde behoeften
Onmogelijk? Wij zijn hier om het tegendeel te bewijzen. Door een gezamenlijk project van Plan International België en Plan International Benin zijn wij, jongeren uit deze twee landen, samengekomen om ideeën en behoeften uit te wisselen. Zes jonge Belgen reisden in het najaar van 2023 naar Benin, terwijl vijf jonge Beniners dit voorjaar op hun beurt naar België reisden. Wij, de auteurs van deze tekst, hadden het geluk deel te kunnen nemen.
Tijdens onze gesprekken leerden we dat jongeren uit Afrika en Europa gemeenschappelijke politieke belangen en zorgen hebben. Peace, een jonge vrouw uit Benin, is net zo bezorgd over ongelijkheid als Alpha, een jonge Belg. Ulrich, een jonge Beniner, is net zo bezorgd over werkgelegenheidskwesties als Amaryllis, een jonge Belgische. De opwarming van de aarde zal een even negatieve impact hebben op jongeren in Cotonou als op hun leeftijdsgenoten in Brussel. Inclusief kwaliteitsonderwijs voedt de dromen en ambities van Viviane net als die van Yasmine, al leven ze op verschillende continenten.
De uitwisseling tussen jonge Belgen en Beniners bracht belangrijke gelijkenissen aan het licht, ondanks de afstand en bestaande ideeën over onze verschillen.
Het leidde ook tot een heel duidelijke dubbele eis: we vragen onze regeringen, in België én Benin, om jongeren structureel te raadplegen – voor België vooral in het kader van internationale samenwerking.
Formaliseren van jongerenparticipatie
Jongeren worden regelmatig uitgenodigd voor topontmoetingen, evenementen en ad hoc overleg, zo zal men ons van antwoord dienen. Maar als politici met jongeren praten, horen ze dan wat hun behoeften zijn?
Want in plaats van gezien te worden als legitieme gesprekspartners, worden jongeren in sommige Afrikaanse partnerlanden van België, zoals Benin, door politici gebruikt als verkiezingsinstrumenten. Ze worden in het beste geval gezien als onervaren, en in het slechtste geval als herrieschoppers. Kortom, er wordt niet naar jongeren geluisterd, ze worden zelfs bewust genegeerd.
Wat wij vragen is een structurele aanpak van de democratische participatie van Afrikaanse jongeren - op nationaal, continentaal en mondiaal niveau. Eén manier om dit te bereiken is door de Belgische internationale samenwerking te vragen om de ontwikkeling van democratische structuren in Afrika en de rest van de wereld te bevorderen.
Van links naar rechts: Angelica Mengozzi (Plan International België), Amaryllis Perotti, Alpha Vuylsteke, Timothy Vermeir (Plan International België), Auriane Peace Ahouandjinou, Ulrich Zinsou, Jago Kosolosky (MO*), Ingrid Bello (Plan International Benin).
© Plan International
We zijn ons er goed van bewust dat we - de politieke en economische relaties tussen onze twee landen indachtig - de Belgische regering nog steeds vragen om ons te helpen. Dat is jammer, maar zo is de wereld waarin we vandaag leven.
Daarnaast vragen we om structurele mechanismen, zoals de Youth Sounding Board van de Europese Unie, om ervoor te zorgen dat jongeren(organisaties) in België en in partnerlanden geraadpleegd worden bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van bilaterale samenwerkingsprogramma's.
We moeten concrete acties versnellen om jongeren als belangrijke hefbomen mee te nemen in het hart van samenwerkingsprogramma's. De ervaring met het verkiezingsmemorandum van Plan International België, dat deels gebaseerd is op interviews met jonge meisjes en jongens in Benin en België, gaf deze jongeren de kans hun pleidooi te voeren richting beleidsmakers op verschillende niveaus.
Het was een unieke kans om rechtstreeks met politieke leiders te praten en ons engagement bij hen te uiten. Discussies over onder andere jongerenparticipatie, gendergerelateerd geweld en de rechten van meisjes lieten zien dat er gezamenlijke actie nodig is om deze problemen aan te pakken.
Wel jong, niet naïef
We verwachten dat sommigen hun bedenkingen zullen hebben bij de haalbaarheid van ons project om de politieke participatie van jonge Afrikanen te bevorderen. Met het argument dat het ingewikkeld en duur zou kunnen zijn en nauwelijks van toepassing op het Afrikaanse model.
Wees gerust, we zijn niet naïef. Plan International heeft laten zien dat deze ambitie meer dan haalbaar is. Op het Afrikaanse continent bestaan al vergelijkbare mechanismen om jongerenparticipatie te bevorderen. Er zijn fundamenten om op voort te bouwen, met het potentieel om de toekomst van Afrika te veranderen. Wat nu nodig is, is om ze samen te brengen in één structuur. En daarvoor is internationale samenwerking essentieel.
Samen dromen wij, jongeren in Europa en Afrika, van een beleid waarin onze stem wordt gehoord.
Om samenwerking tot stand te brengen en te versterken, is het dringend nodig om druk uit te oefenen op politieke leiders. Met als doel mogelijkheden te vinden om naar jongeren te luisteren en met hen van gedachten te wisselen. Bijvoorbeeld door middel van rondetafelgesprekken en discussiesessies. De conclusies van deze uitwisselingen kunnen helpen om bestuursprogramma’s bij te werken door betere prioriteiten te stellen met betrekking tot de problemen waarmee jongeren te kampen hebben.
Samen dromen wij, jongeren in Europa en Afrika, van een beleid waarin onze stem wordt gehoord. Van een wereld waarin jongeren kunnen meedenken over de problemen waar ze morgen mee te maken zullen krijgen.
Een project van jongeren, door jongeren en voor jongeren: dat is de enige oplossing. En om dat te bereiken is de steun van politieke leiders essentieel. Dus praat alsjeblieft met ons, niet alleen over ons.
Dit opiniestuk werd geschreven door Auriane Peace Ahouandjinou, Ulrich Zinsou (Benin) en Amaryllis Perotti, Alpha Vuylsteke (België).