“‘Wie ligt er nog wakker van de oorlog in Syrië?’

Elizabeth Arrott / VOA (CC0)

Wie zijn de leden van de Werkgroep Syrië van de GROS Herent?

Akram Hamo, voorzitter van de Belgisch-Koerdische vereniging Hevi, Syrische Koerd en genaturaliseerde Belg
Farouk Al-Hasbani, erkende vluchteling uit Syrië, gewezen professor Franse literatuur aan de Universiteit van Damascus
Leni Creuwels, verantwoordelijke van de VZW Hannah – Interculturele projecten, een huis voor kunst en samenwerking, lid van de Werkgroep Vluchtelingen Herent.
Marcel De Prins, ex-medewerker, nu vrijwilliger van kwb en Wereldsolidariteit, lid van de AV van Pax Christi Vlaanderen en het bestuur van Orbit VZW

Na de overwinning op de Islamitische Staat krijgen we hier de indruk dat de oorlog in Syrië voorbij is, maar dat is helemaal niet het geval. Vrede in Syrië is nog lang niet in zicht. Als plaatselijke werkgroep in Herent kunnen we daar weinig aan doen. Daarom roepen we politici en het middenveld op om internationaal druk te zetten, nu ons land nog een zitje heeft in de Veiligheidsraad, om eindelijk deze barbaarse oorlog te stoppen en om strijdende partijen ten minste het Internationaal Humanitair Recht te doen respecteren.

Sinds 2013 voerden we tal van acties en lieten we onze stem ook op politiek vlak horen. Maar we zijn moe en merken dat we als kleine lokale groep geen invloed kunnen uitoefenen op het buitenlandbeleid van ons land, laat staan dat van de EU of het machtspel van internationale en regionale actoren.

Vandaar onze dringende oproep aan vredesbewegingen, ontwikkelingsorganisaties en vakbonden om hun internationale netwerken te gebruiken en druk uit te oefenen. Zet een internationale campagne op en betrek daarbij lokale groepen en bedrijfskernen. Neem een voorbeeld aan de internationale campagne voor de afschaffing van nucleaire wapens, ICAN, dat in 2017 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg voor haar inspanningen om te komen tot een wereldwijd verdrag voor het verbod op kernwapens. Of aan de Schone Klerencampagne. Na de ramp in Rana Plaza in 2013 werd een veiligheidsakkoord in de kledingindustrie in Bangladesh in minder dan acht maanden actief.

Zou het geen mooi visitekaartje zijn voor ons land om op Europees niveau een vredesinitiatief op gang te brengen?

En politici, stop met palaveren, doe iets! Elke dag van getreuzel leveren meer onschuldige slachtoffers op. Kunnen Vlaanderen en Wallonië hun staatszin tonen met engagementen voor een werkelijk gastvrij Vlaanderen en cordiaal Wallonië? Verdubbel het aantal hervestigingen van kwetsbare vluchtelingen in België tot 2.200 personen per jaar.

De uittredende Belgische eerste minister wordt binnenkort de Voorzitter van de Europese Raad en de uittredende minister van Buitenlandse Zaken wordt EU-Commissaris. Zou het geen mooi visitekaartje zijn voor ons land om op Europees niveau een vredesinitiatief op gang te brengen? Wil België, dat nog een jaar lid is van de Veiligheidsraad, een doorbraak forceren voor echte veiligheidszones? Doe de wapentoevoer aan de vechtende partijen stoppen. Voer de diplomatieke inspanningen nog op voor actieve steun aan de bemiddelingspogingen van VN-gezant Geir Pedersen.

Want de oorlog is niet voorbij

Wat begon als een burgerprotest voor meer waardigheid en democratie, ontaardde in een plaatselijke wereldoorlog. De Verenigde Naties stopten al lange tijd met het tellen van het aantal doden. Een aantal dat wordt geschat op meer dan 500.000. Twaalf miljoen Syriërs hebben nood aan humanitaire hulp en bescherming. De toekomst van een generatie kinderen wordt gefnuikt. Een groot deel van de infrastructuur is verwoest.

Het aantal binnenlandse vluchtelingen (ontheemden) loopt op tot meer dan 6 miljoen en het grootste aantal buitenlandse vluchtelingen (5,6 miljoen) zit niet in Europa (bijna een miljoen) maar in de buurlanden Turkije (3,5 miljoen ), Libanon (rond een miljoen geregistreerde vluchtelingen) en Jordanië (650.000). Ze krijgen er vaak te kampen met toenemende discriminatie, lamentabele leefomstandigheden en bedreigingen. De EU, weliswaar de grootste humanitaire hulpverlener, sloot een deal met Turkije, om de vluchtelingen zo veel mogelijk buiten te houden.

Het gebied wordt geplunderd en gearabiseerd met vluchtelingen om onderdeel te worden van een Groot-Turkije.

De internationale coalitie tegen de Islamitische Staat onder leiding van de VS, waar ook België aan deelnam, volgde een militaire strategie van vernietiging met vele burgerdoden. IS werd dan wel militair verslagen, maar zet haar strijd op andere manieren en plaatsen verder.

De Koerden, die het vuile werk op de grond deden, kregen stank voor dank. Afrin werd militair bezet door Turkije en haar islamitische handlangers, zogenaamd om haar grenzen veilig te stellen tegen de “terroristische organisaties” gelinkt aan de PKK. Het gebied wordt geplunderd en gearabiseerd met vluchtelingen om onderdeel te worden van een Groot-Turkije.

President Assad won met de hulp van zijn bondgenoten Rusland, Iran en milities van Hezbollah de oorlog tegen zijn opposanten. Hij wil weer controle krijgen over heel Syrië. De militaire oppositie is versplinterd en islamitische milities bestrijden elkaar.

In Idlib en Hama werden overblijvende opposanten samen gedreven. Dat gebied met drie miljoen inwoners, door Rusland, Turkije en Iran uitgeroepen tot één van de veiligheidszones, is ondertussen doelwit geworden van militaire aanvallen door het regime en zijn bondgenoten. Weer worden medische centra, hospitalen, markten en scholen, zelfs kampen voor ontheemden gebombardeerd. Gewapende rebellen worden geviseerd, maar burgers zijn opnieuw het slachtoffer.

Mensen gaan voor de zoveelste keer op de vlucht, ze zijn al met een half miljoen, maar waar naar toe? Turkije houdt zijn grenzen dicht. Zal de recent door Damascus aangekondigde humanitaire corridor om burgers toe te laten Hama te ontvluchten werkelijk soelaas bieden? Zal de resolutie voorgesteld in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties door België op 29 augustus, samen met Koeweit en Duitsland, voor een onmiddellijk staakt-het-vuren in Idlib gevolg krijgen?

In Daraa, in het Zuiden van Syrië vinden dagelijks aanvallen en ontvoeringen plaats. Opposanten wisselen regelmatig van kamp. Goederen van gevluchte burgers worden sluw onteigend. De soldaten van het regime laten de opstandelingen elkaar uitmoorden.

En vrede is niet in zicht

De VN raden vluchtelingen in het buitenland af om terug te keren omdat de binnenlandse situatie helemaal nog niet veilig is. Organisaties van moeders klagen verdwijningen en martelingen aan. Het land is gedestabiliseerd. Niemand vertrouwt niemand. Sommigen zeggen dat de burgeroorlog nu pas echt begonnen is.

De grote internationale en regionale actoren zijn uit op het veilig stellen van hun belangen en invloedssfeer in het Midden-Oosten en willen hun graantje meepikken van de heropbouw van het land.

Medewerkers van humanitaire organisaties zoals het Rode Kruis, Artsen zonder Grenzen, de Witte Helmen, SAMS doen bewonderenswaardig werk, met risico’s voor hun eigen leven, maar kunnen niets doen aan de oorzaken van het geweld. De grootste diplomaten van de VN beten hun tanden stuk op het streven naar een onderhandelde oplossing.

De besprekingen in Genève over een transitie naar een nieuwe grondwet en democratische verkiezingen verzandden in discussies over wie mag aanschuiven aan de onderhandelingstafel. De grote internationale en regionale actoren Rusland, de VS, Turkije, Iran, Israël en de Arabische landen zijn uit op het veilig stellen van hun belangen (olie en silicium) en invloedssfeer in het Midden-Oosten en willen hun graantje meepikken van de heropbouw van het land.

Genoeg redenen om wakker te liggen van de oorlog in Syrië. Op 15 maart 2020 zal het tiende jaar van de oorlog in Syrië ingaan en op 18 maart het tweede jaar van de militaire bezetting door Turkije van het Koerdische Afrin in Noord-West Syrië. Laat ons er samen voor zorgen dat die data geen trieste verjaardagen worden, maar wel de start van echte vrede voor Syrië.