Dalilla Hermans: Being Black in Belgium (of: zwart zijn doet geen zeer. Of toch?)

© Kilian de Jager​

Dalilla Hermans werd wereldberoemd in Vlaanderen door haar deelname aan de Slimste Mens in 2017, maar in wezen is ze auteur van onder andere Brief aan Cooper en de wereld en van bijdragen aan Charlie Magazine (‘Wij zijn onbeschaamd feministisch’). Dalilla werd geboren in Rwanda maar groeide op in een warm adoptiegezin in de Noorderkempen. Ze vertelt in deze podcast onder andere hoe ze kennismaakte met Sinterklaas en Zwarte Piet, hoe belangrijk ze het vindt dat ook de witte meerderheid in België zijn koloniale geschiedenis leert, en wat het moederschap met haar doet.

Een paar citaten uit het boeiende gesprek:

‘De kleine, dagelijkse incidenten die je als kind wijzen op het feit dat je er anders uitziet, kan je maar tot op bepaalde hoogte of tot een bepaalde leeftijd laten passeren als part of life. Dan moet je er iets aan doen, of je verhuist naar het buitenland -zoals mijn zus- of je wordt een boze bittere vrouw. En dat was het laatste wat ik met mij wou laten gebeuren.’

‘Ik heb het af en toe nodig om het beest in de ogen te staren, zodat racisme niet iets abstracts blijft. Ik wil kunnen zien dat de andere kant, die blaffende meute, ook mensen zijn. En ik geloof dat als ik vriendelijk mezelf blijf en mijn grenzen aangeef, dat die anderen dan ook wel een stuk meebewegen.’

‘Ik heb af en toe nodig om het beest in de ogen te staren, zodat racisme niet iets abstracts blijft. Ik wil kunnen zien dat de andere kant, die blaffende meute, ook mensen zijn.’

‘In Vlaanderen zijn we eerder conflictvermijdend en oplossingsgericht. Als we tot een uitweg kunnen komen zonder ambras te maken, zullen we daar eerder voor kiezen. We gaan dus sneller op zoek naar een praktische oplossing.’

‘We zijn voor een stuk afhankelijk van de Amerikaanse zwarte strijd om onze eigen strijd te verwoorden, omdat we hier nog de taal en de voorbeelden missen. Maar vaak passen die Amerikaanse concepten toch niet goed op onze eigen ervaringen.’

‘Al te vaak kijken we naar de slavernij in de Amerika’s als de grootste gruwel ooit, want daarover hebben we veel films gezien. Maar wat België en Leopold II gedaan hebben in Congo is echt ook heel erg gruwelijk. De Afrikaanse gemeenschap in België vindt de kennis van die koloniale periode dan ook heel belangrijk, maar ze staat daar nog te veel alleen in, ook al is het minstens even belangrijk dat de modale Vlaming die geschiedenis ook juist meekrijgt.’

‘Ik heb op school heel veel details geleerd over de Tweede Wereldoorlog, en daar ben ik heel blij om, maar het is toch absurd dat we de geschiedenis van ons eigen land niét kennen of leren, en dat de geschiedenis van de kolonisatie nog altijd gezien wordt als een Afrikaanse aangelegenheid, terwijl het echt wel onze geschiedenis is.’

‘Ik was 25 en op bezoek in Rwanda toen ik voor het eerst besefte dat Rwanda een mandaatgebied geweest is van België. Het is toen ook dat ik voor het eerst hoorde over de rol die België gespeeld heeft in de etnische tegenstellingen in Rwanda. Dat heeft me toen heel erg boos gemaakt, dat ik die feiten allemaal niet geleerd had op school.’

‘Sommige kritiek op de identiteitspolitiek is zeker terecht, maar het is pas sinds we deze weg ook bewandelen, dat er eindelijk iets aan het bewegen is. We moeten zeker inzetten op een structurele aanpak van alle uitsluiting en ongelijkheid, maar het identitaire loslaten leidt opnieuw naar een status quo die de ongelijkheid ook niet oplost.’

MO*Q&A is een serie podcasts waarin MO* praat over de dingen die bepalen waar onze samenleving naartoe gaat. Met David Van Reybrouck hadden we het over de EU als koloniale macht en het democratisch gebrek, met Annelies Beck over écht nieuws. MO*Q&A is vanaf nu een samenwerking tussen MO* en Bruzz.