Europa’s laatste oerbossen veranderen in houtfabrieken

‘Hij is zo’n 300 jaar oud en 25 meter lang.’ Vasile wijst naar de reusachtige beuk die hij met zijn tractor over de modderige bosweg naar beneden heeft gesleept. ‘Als zo’n boom valt, trilt de aarde. Hij was gezond, maar oude bomen moeten vervangen worden. Mijn baas verkoopt het hout aan houtverwerkingsbedrijven.’

Zijn baas is een invloedrijke burgemeester. ‘Gisteren organiseerde hij een feestje voor politieagenten, boswachters en ambtenaren’, zegt Vasile. De man gebruikt zijn contacten binnen het Roemeense overheidsbedrijf voor houtkap, Romsilva, om de beste percelen te krijgen tijdens de veilingen die Romsilva organiseert. Hij zocht de beste arbeiders in Maramureș, de provincie aan de Oekraïense grens zeshonderd kilometer hiervandaan.

Ook Vasile is afkomstig uit Maramureș in Roemenië, een regio met een lange houtkaptraditie. Van kindsbeen af werkt hij in het bos. De twintig hectare waar hij aan het werk is, liggen in Nationaal Park Domogled. Dit paradijs in de zuidelijke Karpaten huisvest de laatste overblijfselen van de oerbossen die Europa na de laatste ijstijd bedekten.

Op 16 oktober werd boswachter Liviu Pop vermoord terwijl hij illegale houtkap in een privaat probeerde te voorkomen.

Eén hectare van zo’n bos houdt dezelfde hoeveelheid koolstof vast die driehonderd Europeanen jaarlijks uitstoten. Als we dit bos niet kappen, hebben zesduizend Europeanen niet bijgedragen tot de klimaatopwarming. De koolstof blijft er eeuwenlang opgeslagen. Kappen we dit bos, dan komt al deze koolstof in de atmosfeer terecht. Dat weet Vasile niet. Hij kapt de bomen die Romsilva markeert en waarvoor zijn baas hem betaalt.

Zijn regering weet wel dat de European Green Deal eraan komt. Om klimaatopwarming tegen te gaan, zou de nieuwe Europese Commissie een sterkere nadruk leggen op de bescherming van oerbossen als de beste koolstofopslagplaatsen, beter dan aanplantingen.

Houtkapper Vasile is aan het werk in Nationaal Park Domogled, in de buurt van Unesco-werelderfgoed. Dit paradijs in de zuidelijke Karpaten huisvest de laatste overblijfselen van de oerbossen die Europa na de laatste ijstijd bedekten. Hier worden bomen van wel 300 jaar oud gekapt. © Xander Stockmans

Tegenwoordig is nog maar vier procent van alle bossen in de Europese Unie in een wilde, natuurlijke staat. In 2005 bracht de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging met de steun van de Roemeense overheid in kaart dat er in Roemenië nog 218.000 hectare volledig ongerept oerbos over was.

De helft daarvan is verloren gegaan door houtkap, nádat Roemenië in 2007 lid werd van de EU. De vraag van West-Europese houtverwerkingsbedrijven naar Roemeens hout nam exponentieel toe. En intact oerbos mag dan wel koolstof vasthouden, gekapt oerbos brengt euro’s op.

Twee maanden geleden bracht een wetenschappelijke studie van de Duitse stichting EuroNatur hoop: er is nog 525.632 hectare natuurlijk bos in Roemenië. Niet allemaal ongerept, maar wel met unieke ecosystemen volgens de criteria van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN).

Dit half miljoen hectare natuurlijk bos zou de koolstof opslaan die meer dan 100 miljoen Europeanen op een jaar uitstoten.

De app van de Roemeense overheid toont dat veel van die oerbossen nog altijd niet opgenomen zijn in strikte niet-interventiezones van nationale parken. Maar de kersverse minister van Milieu, Wateren en Bossen beloofde bij zijn aantreden begin november om ze allemaal onder strikte bescherming te plaatsen.

In 2005 was er nog 218.000 hectare ongerept oerbos over. De helft daarvan ging verloren door houtkap nádat Roemenië in 2007 lid werd van de EU.

Dit zou van Roemenië op slag een voorloper maken. De minister zegt wel dat de EU de verloren inkomsten voor de staatskas moet compenseren met subsidies. ‘Als de Europese Commissie de subsidies toezegt, is dit de grootste stap vooruit voor natuurbescherming in Roemenië sinds 1989’, zegt Gabriel Paun, directeur van de Roemeense natuurbeschermingsorganisatie Agent Green. ‘Zulke compensatiemechanismes zullen ook in de Green Deal moeten opgenomen worden. Dit is de eerste test waarop we de Europese Commissie kunnen afrekenen.’

Werelderfgoed in Domogled

‘Rijd gerust naar boven’, roept Vasile ons achterna. We ploeteren over door tractoren uitgegraven modderwegen, die niet doen vermoeden dat we onderweg zijn naar een paradijs: Iauna Craiovei, Unesco-Werelderfgoed van ‘Oude en Voorhistorische Beukenbossen’.

Een vrachtwagen van Romsilva rijdt naar beneden met een lading van 15 kubieke meter beuken uit een bos waar de bomen gemiddeld 190 jaar oud zijn. Dat betekent dat hier bomen van wel 300 jaar oud gekapt worden. Alexandru Teleagă, activist bij Agent Green, checkt meteen de vergunningen.

Als we het pad verlaten en te voet de wildernis intrekken, wordt duidelijk waarom dit werelderfgoed is. Een rivier kronkelt door de bedding, omgeven door dikke beukenbomen in alle maten en vormen.

Verderop in de vallei komen we terecht op een geërodeerde houtkapweg. In het midden een kloof van wel een meter diep. ‘Uitgegraven door regen- en smeltwater dat naar beneden stroomt omdat er geen bomen meer zijn om het te absorberen’, zegt Alexandru.

Alexandru Teleagă, activist bij de Roemeense natuurbeschermingsorganisatie Agent Green, in het Unesco-reservaat in Nationaal Park Domogled: ‘Ze zijn geobsedeerd om overal te kappen.’ © Xander Stockmans

De houtkapweg geeft uit op een grote leegte. Alexandru legt uit: ‘We staan in het enige niet-beschermde stukje, in het midden van het reservaat. In plaats van het te bewaren, kapten ze het. Zie je hoe geobsedeerd ze zijn om overal te komen?’

We vroegen Romsilva welke bosoperaties ze hier uitvoeren. ‘Het is de bufferzone van het Unesco-reservaat. Daar mogen wij gebruikelijke operaties van bosbeheer verderzetten. Hier is de behandeling: natuurbehoud’, zegt Romsilva-directeur George Mihaelescu. Dat betekent dat ze de ongezonde bomen kappen. Het is vreemd, maar ‘natuurbehoud’ kan uitmonden in iets dat eruit ziet als een kaalkap. ‘We doen altijd aan herbebossing’, verduidelijkt Mihaela Nastase, hoofd van de dienst Beschermde Gebieden.

Vorig jaar vroeg Unesco aan Roemenië om niet meer te kappen in bufferzones van Unesco-reservaten als dat een impact heeft op natuurlijke processen. En eind november bezochten vertegenwoordigers van Unesco deze plaats om problemen vast te stellen.

‘Als alle discussies voorbij zijn, kan Unesco alleen nog maar bosjes en gekapte stammen beschermen.’

‘Is kaalkap een gebruikelijke operatie van bosbeheer die Unesco zou toelaten?’, vraagt Alexandru. ‘Het natuurlijk proces is helemaal weg. De bufferzone is exact hetzelfde oerbos, met exact dezelfde ecologische waarde als het Unesco-deel van het bos.’

Alexandru noemt deze afbakening ‘absurd’. Ze is nochtans gebaseerd op een officiële afspraak met WWF. ‘Dan moeten Unesco-experten ons maar vertellen wat “negatieve impact op natuurlijke processen” betekent’, zegt Mihaela Nastase van Romsilva.

De voorhistorische beukenbossen van Europa liggen in twaalf landen, waaronder ook België. Omdat deze landen pas in 2024 hun onderlinge afspraken zullen afronden, blijft Romsilva hier oerbos kappen.

Tijdens onze afdaling door het bos zien we overal beuken gemarkeerd voor houtkap. Grote stukken oerbos met waardevolle ecosystemen om klimaatopwarming tegen te gaan, worden vervangen door houtproductiesites met jonge bomen van dezelfde leeftijd. ‘Als alle discussies voorbij zijn, kan Unesco alleen nog maar bosjes en gekapte stammen beschermen’, zegt Alexandru lichtelijk geïrriteerd.

Links: bos beschermd als Unesco-werelderfgoed. Rechts stond exact hetzelfde soort bos, dat slechts aangeduid was als bufferzone. © Xander Stockmans

In dezelfde vallei bezoeken we een site waar het oerbos al vervangen is door productiebos. Een wirwar van oude en nieuwe houtkapwegen loopt kriskras door het bos. Het vermolmde aanplakbord van de houtkapvergunning staat in een desolate leegte, naast een eenzame, reusachtige beuk die hoog boven de jonge boompjes uittorent. ‘Herbebossing is goed, maar niet om oerbossen te vervangen’, zegt Alexandru.

Het internationaal erkende IUCN zegt dat minimum 75 procent van een nationaal park onder strikte bescherming moet staan. Het huidige parkbeheersplan voor Nationaal Park Domogled markeert slechts 48 procent.

Van dat gebied is het grootste deel grasland op de top van de berg. ‘Daar staat niet één boom’, zegt Alexandru. ‘Ze namen dat in de strike bescherming op om het percentage bedrieglijk op te trekken. Maar het betekent dus dat slechts een klein deeltje van de oerbossen in Domogled beschermd is.’

‘In dit nationaal park voltrekt zich een ecologische ramp.’

Alexandru toont alle houtkapvergunningen in Nationaal Park Domogled voor 2020. Overal zal gekapt worden. ‘Ze verspreiden zich als een kanker. In dit nationaal park voltrekt zich een ecologische ramp.’

Agent Green stuurde een studie naar de lokale Boswacht. Volgens de wet is die verplicht om de studie te controleren op het terrein, maar hij weigerde. Romsilva stelde de percelen open voor houtkap. ‘Dat is illegaal’, zegt Alexandru. ‘Op zes november annuleerde de rechter dan ook de houtkapvergunningen in vijftien intacte beukenpercelen. Niet veel, maar het geeft hoop.’

‘Productie-eenheid 32’ in Semenic

In het Nationaal Park Semenic, net zoals Domogled dicht bij de Servische grens, echoot het geluid van kettingzagen door de vallei. Kort daarna: een ontzagwekkende krak. ‘Dit is een houtkapgebied, je mag hier niet komen’, zegt een van de arbeiders.

‘Waarom kappen jullie langs een toeristisch pad in een natuurreservaat?’, vragen we.
‘Ik weet niet of dit natuurreservaat is. Ik was gewoon op de veiling en we kochten dit perceel. Alles is legaal, gecontroleerd door Boekarest. We kappen de zieke bomen. Waarom stellen jullie vragen? En wat doe je met die camera?’

Dit deel van Nationaal Park Semenic is volgens biologen van het overheidsbedrijf Romsilva deel van een beschermde zone waar alle houtkap verboden zou moeten zijn. De top van Romsilva denkt daar anders over. © Xander Stockmans

Semenic bevat het meest uitgestrekte oerbossencomplex van de EU. Wanneer de arbeiders middagpauze nemen, kunnen we ongemerkt het houtkapgebied binnengaan. We zien verboden praktijken: houtkap met verstreken vergunningen (wat we konden verifiëren), stompen van gekapte bomen die kerngezond hout tonen, ongemerkte bomen gekapt – wat zou kunnen wijzen op illegale houtkap. Hogerop, in een intact bos, zijn álle bomen gemarkeerd voor houtkap.

Het toeristische pad is veranderd in een onbegaanbare modderpoel uitgegraven door tractorsporen, het bos in ‘productie-eenheid X Comarnic perceel 32’. Het bosbeheersplan zegt dat perceel 32 dit jaar mag worden gekapt. Als we terug bij de houtkappers zijn, staren drie paar ogen ons wantrouwig aan.

Toch is hun aanwezigheid in natuurreservaat Cheile Carasului verdachter dan de onze. Romsilva kreeg Europese middelen om een parkbeheersplan op te maken, maar aanvaardde geen enkele van de plannen van zijn eigen biologen. ‘Op basis van wetenschappelijk onderzoek kwamen we tot een strikte niet-interventiezone van 48 procent, mét perceel 32 opgenomen in het natuurreservaat’, zegt Teodora Alina Sinculeț, een van die biologen. ‘De Wetenschappelijke Raad van het Nationaal Park keurde ons plan al in 2013 goed.’

Mihaela Nastase van Romsilva reageert: ‘We hebben die plannen altijd geweigerd omdat de niet-interventiezone te groot was. Hele dorpen leven van de houtkap.’ Doelbewuste blokkering, zegt Sinculeț.

‘Hoe kan ik toekijken terwijl mijn eigen werkgever het park vandaliseert met barbaarse houtkap?’

Romsilva moest uiteindelijk 80.000 euro aan het EU-budget terugbetalen en daagde Sinculeț voor de rechter om het geld terug te vorderen. ‘Romsilva verloor alle rechtszaken’, zegt ze. ‘Vorig jaar nam ik ontslag. Ik heb deze droomjob vijftien jaar lang gedaan. Maar hoe kan ik toekijken terwijl mijn eigen werkgever het park vandaliseert met barbaarse houtkap? De biodiversiteit en het ecosysteem zijn onherstelbaar verstoord.’

Nationaal Park Semenic heeft al vijftien jaar géén parkbeheersplan, ook al verplichtte een overeenkomst met het ministerie Romsilva al die tijd om er een aan te nemen. De nieuwe minister van Milieu, Wateren en Bossen spreekt van contractbreuk en wil Romsilva het beheer van het nationaal park ontnemen.

‘We hebben een groep deskundigen samengeroepen. De deadline is oktober 2020’, zegt Nastase. De houtkap in dit natuurreservaat met oerbossen kan nog ministens een jaar doorgaan.

Sprookjesbos in Făgăraș

De iconische pieken van het Făgărașgebergte in het midden van Roemenië rijzen imposant boven ons uit. ‘Daar, bij dat gat in het midden van de berg, daar gaan we naartoe klimmen’, zegt Florin, een milieukundige wiens identiteit om veiligheidsredenen verborgen moet blijven.

Terwijl we over de bosweg naar de vallei Ucea Mare rijden, zien we overal gekapte boomstammen. Olie stroomt in de bergriviertjes. We klimmen naar boven door een sprookjesbos met reuzenbeuken en sparren. En dan plots: de laatste reus en daarachter de leegte. We staan in het gat dat we beneden in de stad op de bergflank zagen. ‘Hier kapte Romsilva gedurende tien jaar honderd hectare weg, bijna 200 voetbalvelden’, zegt Florin.

We klimmen naar boven door een sprookjesbos met reuzenbeuken en sparren. En dan plots: de laatste reus en daarachter de leegte. ‘Hier kapte Romsilva gedurende tien jaar honderd hectare weg, bijna 200 voetbalvelden.’ © Xander Stockmans

‘Hier verdwijnen grote oppervlaktes oerbos’, zegt bosbouwkundige Martin Mikoláš van de Tsjechische Landbouwuniversiteit Praag. Mikoláš leidt het toonaangevende onderzoeksproject Remote Primary Forest. Hun database met duizenden bomen behoort tot de wereldtop.

‘Van al onze percelen in Midden-Europa zijn de bossen in het Făgărașgebergte de wildste en meest geïsoleerde. Het is moeilijk om nog zo’n gebied te vinden in de EU. Maar tegelijk zijn het de slechtst beschermde van Europa’, zegt Mikoláš. Het Făgărașgebergte is geen nationaal park.

Groot was Mikoláš’ verbazing toen hij op een dag in 2012 terugkeerde naar de bospercelen in Ucea Mare en zag dat Romsilva was begonnen met kappen. Dat was het begin van de volledig kaalgekapte bergflank waar we nu staan. ‘In dit oerbos vonden we bomen van wel 400 jaar oud’, zegt Mikoláš.

Hij licht de ecologische gevolgen toe: ‘De bomen in Ucea Mare hebben een biomassa van 540 ton per hectare. Alle koolstof die daarin is opgeslagen, komt bij kaalkap vrij in de atmosfeer.’

‘Ook de bodems van oerbossen zijn opslagplaatsen voor koolstof. Gedurende honderden jaren gingen dode bomen er in de humuslaag op. De koolstof blijft daar nog eens 200 jaar zitten. Zo kan één boom in een oerbos wel achthonderd jaar lang koolstof opslaan. Als je zo’n bodem omwoelt om houtkapwegen uit te graven, komt alle koolstof vrij. Ook dat is een ramp met het oog op de klimaatopwarming. Het duurt eeuwen vooraleer zo’n bodem hersteld is.’

‘Als je de bodem van een oerbos omwoelt om houtkapwegen uit te graven, komen grote hoeveelheden koolstof vrij. Ook dat is een ramp met het oog op de klimaatopwarming.’

Als we langs de steile houtkapweg naar beneden klimmen, klauteren we over een massa kleine stenen en takken. ‘Door de kaalkap absorbeert de bodem veel minder regenwater’, verklaart Mikoláš. ‘Met hevige regen verandert dat in een stroom die allerlei materiaal meesleurt.’

Duizenden vrachtwagens volgeladen met stammen kwamen uit dit bos. De koolstofopslagplaats is veranderd in planken en papier, en in geld waarmee Romsilva de lonen van personeel betaalt en Roemenië de staatskas spijst.

Mihaela Nastase reageerde tijdens ons interview in het hoofdkantoor van Romsilva in Boekarest: ‘Dit ziet eruit als een kaalkap. Stuur ons de coördinaten en we checken het.’ We stuurden onze dronebeelden van 29 oktober 2019 met gps-coördinaten naar Romsilva. Directeur Mihaelescu antwoordde: ‘De bomen waren uitgedroogd door een insectenplaag.’

Mikoláš is stomverbaasd: ‘Zelfs als honderd hectare volledig aangetast zouden zijn, wat me zou verbazen, betekent dat niet dat je alles moet kappen. Aan de boomringen zagen we dat er in de jaren 1742, 1868 en 1910 ingrijpende natuurlijke veranderingen plaatsvonden: stormen, maar ook insectenplagen. Door die natuurlijke verstoringen krijgen oerbossen juist hun unieke karakter. Het herstelt snel. Maar die geschiedenis is nu weggevaagd door mensen.’

‘De enige manier om dit oerbos te beschermen, is door het op te nemen in de Nationale Catalogus voor Ongerepte Bossen’, zegt Mikoláš. De Roemeense regering richtte deze lijst in 2016 op. Op dit moment bevat hij slechts 29.063 hectare bos onder strikte bescherming. Dit is slechts een twintigste van wat de studie van EuroNatur twee maanden geleden aanmerkte als het beschermen waard volgens IUCN-criteria.

In de Arpasulvallei, niet ver van Ucea Mare, zijn we getuige van de wonderlijke fantasie van de natuur en de absurditeit van de menselijke bureaucratie. Een esdoorn groeit vast aan een den, jonge dennen groeien op dode stronken van een beuk, wortels grijpen in rotsen, tapijten van groen mos kruipen over bomen en rotsen. Mikoláš vond hier een boom van 412 jaar oud.

In de Arpasulvallei zijn we getuige van de wonderlijke fantasie van de natuur en de absurditeit van de menselijke bureaucratie. Wetenschappers vonden hier een boom van 412 jaar oud. Maar het bos werd geweigerd voor de Nationale Catalogus voor Ongerepte Bossen. Het is niet beschermd tegen houtkap. © Xander Stockmans

Boswachters kapten meer dan vijf bomen per hectare, om een toeristisch pad veilig te maken. “Te veel menselijke interventie”, niet ongerept, niet beschermd tegen houtkap. ‘Soms gaan lokale bosdistricten er snel wat bomen kappen zodat het bos niet langer “ongerept” is’, schrijft EuroNatur.

Mihalea Nastase van Romsilva wijst erop dat WWF akkoord ging met deze criteria. Mikoláš: ‘Op papier ziet de Nationale Catalogus eruit als pionierswerk, maar de voorwaarden zijn zo strikt dat het oerbos van Ucea Mare geen schijn van kans meer maakt. Door die kaalkap is 10% van het bos weg. Ook al is 90% nog intact, het kan nu helemaal gekapt worden.’

‘Ze weigeren soms onze bospercelen in de Catalogus omdat ze op basis van hun beheersplannen zeggen dat de bomen gemiddeld slechts 120 jaar oud zijn, terwijl onze monsters onomstotelijk bewijzen dat de gemiddelde leeftijd 250 jaar is. Wetenschap heeft in Roemenië duidelijk minder waarde dan beheersplannen en bureaucratische criteria.’

‘Het wordt een catalogus van de oerboseilandjes van Europa.’

Florin is een van de enige Roemeense wetenschappers die het eeuwige gevecht tegen de Roemeense bureaucratie nog niet heeft opgegeven. Op het terrein onderzoekt hij oerbossen om ze voor te stellen voor opname in de Catalogus. Van de 4500 hectare die hij in kaart bracht, werd slechts 15 procent aanvaard.

In de auto terug naar huis kan hij zijn cynisme niet verbergen: ‘De wet wordt gemanipuleerd. De Nationale Catalogus was bedoeld als instrument om te beschermen, maar het werd een instrument om te vernietigen. Het wordt een catalogus van de oerboseilandjes van Europa.’

Nationaal Park Făgăraş?

In 2016 stelde de Roemeense regering een memorandum op om van Făgăraş een nationaal park te maken. Een jaar later was alles geblokkeerd. ‘Nostra Silva, de Roemeense federatie van boseigenaars en eigenaars van graslanden, ging naar de dorpen en sprak met de burgemeesters. Die hitsten vervolgens hun bevolking op’, zegt Florin. ‘Ze kozen Conservation Carpathia uit als schietschijf om lokale inwoners aan de kant van houtkapbedrijven te krijgen.’

Deze Roemeense stichting opgericht door een Duits koppel koopt bossen om ze te beschermen tegen houtkap. De bedoeling is dat deze bossen uiteindelijk opnieuw publiek domein worden om van de Karpaten het ‘grootste nationaal park van Europa’ te maken. Het Făgăraşgebergte willen ze erin opnemen. ‘Van het Făgăraşgebergte een nationaal park maken brengt niet automatisch bescherming’, zegt Florin. ‘Kijk maar naar Domogled. En bovendien zet dit de lokale bevolking op tegen natuurbescherming.’

In mei 2019 ging de directeur van Conservation Carpathia in gesprek met lokale inwoners, boeren, boseigenaars en burgemeesters. Hij werd geroosterd: ‘Niemand kwam ons ooit iets geven! Iedereen kwam en nam!’ ‘We zouden onze dieren moeten verkopen en onze dorpen moeten verlaten.’ ‘Merkel wil onze bossen afnemen!’

Wat deze mensen dwarszit, is dat er veel internationale donaties naar conservatie gaan, terwijl zij in onderontwikkeld gebied blijven leven. ‘Dus worden zij vatbaar voor omkoping en manipulatie door de houtkapbedrijven en burgemeesters die voordeel halen uit de corruptie’, zegt Florin. Een rijke natuur met arme mensen, het bevordert natuurbescherming niet. Daarom investeert Conservation Carpathia sterk in de economische ontwikkeling van lokale bevolkingen.

Maramureș: politiek explosieve beelden

Maramureș. In deze regio in het noordwesten van Roemenië heerst de houtmaffia. Op 16 oktober werd boswachter Liviu Pop hier vermoord terwijl hij een illegale houtkap in een privaat bos probeerde te voorkomen. Florin wil hier niet te lang blijven, omdat de aanwezigheid van journalisten snel opgemerkt wordt.

‘In Maramureș sta je er alleen voor. Dat was het antwoord van de politie toen ik bescherming vroeg tijdens een van mijn onderzoeken in een privaat bos.’ De meeste bossen in Maramureș, ook die in beschermd EU Natura 2000 gebied, zijn privé-eigendom.

Een vrachtwagen vol boomstammen draait de hoofdweg op vanuit een houtkapgebied waarachter we in de verte kaalkap zien. Achter een gesloten barrière laden twee arbeiders stammen op een volgende vrachtwagen. Florin vindt het geen goed idee om met hen te gaan praten. Het bos kunnen we ook niet in. Dat is privé-eigendom. Maar met een drone kunnen we toch kijken wat er achter de barrière gebeurt.

Satellietbeelden tonen dat deze kaalgekapte heuvel in Maramureș, op papier een beschermd EU Natura 2000-gebied, een paar jaar geleden nog bos was. © Xander Stockmans

De eerste beelden zijn schokkend: de ene vallei na de andere kaalgekapt, en geen herbebossing. ‘Roemeense wetgeving laat maximum drie hectare kaalkap toe, dit zijn er honderden’, zegt Florin. ‘De hele bergflank ziet eruit als de rug van een gemarteld dier. Satellietbeelden tonen dat dit bos er een jaar geleden nog was.’

We rijden tot aan een houtkapweg in het bos. De weg doorkruist een rivier waar gekapte boomstammen over gesleept werden. Dit is illegaal. In de verte horen we de kettingzagen. De drone onthult een netwerk van houtkapwegen door het bos.

Dit is politiek explosief materiaal: in 2011 stelde de EU zich tot doel om tegen 2020 het biodiversiteitsverlies in beschermde Natura 2000-gebieden te stoppen. Deze beelden tonen totale vernieling, een paar maanden voor de deadline. Florin verzamelt met zijn drone dan ook bewijsmateriaal voor een klacht bij de Europese Commissie. ‘Op papier is dit beschermd door de Habitatrichtlijn van de EU. Waarschijnlijk papier van hout dat van hier kwam’, lacht hij cynisch.

‘Terwijl iedereen palavert over de definitie van een oerbos en de afbakening van de niet-interventiezones, blijven bedrijven kappen.’

De nieuwe Eurocommissaris voor Milieu Virginijus Sinkevicius en klimaatcommissaris Frans Timmermans willen de falende Natura 2000-bescherming bekijken.

‘Strikte bescherming van oerbossen als wapen in de strijd tegen de klimaatverandering en de biodiversiteitscrisis is effectiever’, zegt het Slovaakse Europarlementslid Michal Wiezik. ‘Dat zal prominent aanwezig moeten zijn in de European Green Deal en de Biodiversiteitsstrategie 2030 van de nieuwe Europese Commissie.’

Agent Green en EuroNatur vragen een onmiddellijk moratorium op houtkap in alle potentiële oerbossen. Alexandru Teleagă: ‘Terwijl iedereen palavert over de definitie van een oerbos en de afbakening van de niet-interventiezones, blijft de machine draaien: Romsilva en private eigenaars verkopen percelen oerbos, bedrijven gaan de bomen kappen.’

In de eerste zes maanden van 2019, tijdens het Roemeense EU-voorzitterschap onder de regering van de sociaaldemocraten, werden meer dan vijftien miljoen bomen gekapt, buiten én binnen nationale parken. Acht voetbalvelden per uur. Nochtans kan Roemenië met de half miljoen hectare uniek natuurbos een enorme bijdrage leveren aan de EU-doelen over matiging van de klimaatopwarming en biodiversiteitsverlies. Welk Roemenië we de komende vijf jaar zien verschijnen, is cruciaal voor onze toekomst.

Dit artikel werd geschreven voor het winternummer van MO*magazine. Voor slechts 28 euro kan je hier een jaarabonnement nemen! Je kan ook proMO* worden voor slechts 4 euro per maand. Je krijgt dan ook ons magazine toegestuurd en je steunt daarmee ons journalistiek project. Opgelet: Knack-abonnees ontvangen MO* automatisch bij hun pakket.