Maduro slaat protest tegen machtsgreep hard neer

Sinds zijn omstreden verkiezingsoverwinning heeft de autoritaire president Nicolás Maduro met harde repressie gereageerd op protest in Venezuela dat hij omschrijft als een ‘fascistische’ couppoging. Volgens de ngo Foro Penal hebben de veiligheidsdiensten al 1.674 mensen opgepakt, onder wie 107 minderjarigen, en zijn minstens 24 burgers gedood. Ook zijn mensenrechtenactivisten en journalisten gearresteerd. Bij overheidsdiensten en -bedrijven worden werknemers ontslagen om politieke redenen.

De nieuwe golf van politieke onderdrukking in het land is ongekend, zeggen verschillende Venezolanen. ‘Maduro toonde zich eerder al autoritair, maar nu zijn we getuige van een overgang naar een veel zorgwekkender totalitair regime’, zegt coördinator Oscar Murillo van mensenrechten-ngo Provea. Met nieuwe wetsvoorstellen tegen onder meer ‘fascistische’ politieke partijen en buitenlandse inmenging bij ngo’s beoogt Maduro ‘absolute controle over de samenleving’, zegt jurist Murillo.

Telling door de oppositie

Voor de Venezolaanse oppositie en onafhankelijke onderzoeksinstellingen en media is inmiddels duidelijk dat niet Maduro, maar oppositiekandidaat Edmundo González de presidentsverkiezing won op 28 juli. Maduro zou volgens de hem getrouwe nationale kiescommissie CNE 52 procent van de stemmen hebben gehaald. Maar bijna een maand later heeft die CNE nog altijd niet de gedetailleerde resultaten per stembureau vrijgegeven. Uit een telling door de oppositie blijkt dat oud-diplomaat Edmundo González de verkiezingen heeft gewonnen met 67 procent van de stemmen, terwijl Maduro met slechts 30 procent een zware nederlaag leed.

Alleen Maduro’s bondgenoten, waaronder Cuba, Nicaragua, China en Rusland, hebben het officiële resultaat erkend.

Een missie van de Verenigde Naties bevestigde de betrouwbaarheid van de telling van de oppositie die toont dat González gewonnen heeft, evenals experts van het Carter Center die aanwezig waren in het land. Volgens de Amerikaanse ngo voldeed de verkiezing ‘op geen enkel moment aan internationale normen voor verkiezingsintegriteit’.

Alleen Maduro’s bondgenoten, waaronder Cuba, Nicaragua, China en Rusland, hebben het officiële resultaat erkend. De Verenigde Staten en buurlanden in Latijns-Amerika zeggen dat er is gefraudeerd en hebben ook de bekrachtiging van Maduro’s winst door het hooggerechtshof afgelopen week afgewezen. Het hof bestaat voor een groot deel uit Maduro-getrouwen.

Januari

Maduro begint pas in januari aan zijn derde zesjarig ambtstermijn. Hoewel uit alles blijkt dat hij niet bereid is de macht op te geven, proberen de VS, Colombia en Brazilië hem via onderhandelingen te overtuigen om af te treden, de macht te delen met de oppositie of op zijn minst akkoord te gaan met democratische parlementsverkiezingen voor volgend jaar. Functionarissen uit die drie landen betwijfelen echter dat de gesprekken iets zullen opleveren.

‘De prijs die hij zou betalen als hij de macht opgeeft, is veel groter dan die van de onderdrukking die hij doordrukt’, zegt het Venezolaanse oppositieparlementslid Richard Blanco, die na een jaar detentie als politiek gevangene nu in zelfgekozen ballingschap in Argentinië woont. In de VS is Maduro aangeklaagd voor ‘narcoterrorisme’. Daarnaast hangt hem een onderzoek wegens misdaden tegen de menselijkheid van het Internationaal Strafhof boven het hoofd. De macht loslaten eindigt voor de 61-jarige Maduro mogelijk met een gevangenisstraf.

Maduro heeft opgeroepen tot de arrestatie van de 74-jarige González, die is ondergedoken. De autoriteiten hebben hem zaterdag opgeroepen voor verhoor. Op 10 januari legt hij hoe dan ook de eed af als nieuwe president van Venezuela, zegt Richard Blanco, die vanuit Argentinië nauw samenwerkt met hem en de populaire oppositieleidster María Corina Machado, die van het stembiljet werd geweerd en zich liet opvolgen door González. ‘Onder Maduro hebben we alles verloren. Hij weet dat hem geen greintje legitimiteit meer rest. Hij moet alleen nog vertrekken.’