Wat betekenen de Europese verkiezingen voor de Green Deal?

De groene fractie in het parlement zit mee in de hoek van de verliezers. ‘Maar de partijen die voor de Green Deal staan, behouden de meerderheid en dat is belangrijk’, zegt het Wereldnatuurfonds (WWF) in een reactie.

De Europese Volkspartij (EVP) van commissievoorzitter Ursula Von der Leyen - onder wie de green deal het levenslicht zag - is dan wel de grote winnaar, veel partijen binnen die EVP willen intussen van de Green Deal af. Het wordt een moeilijke spagaat voor Von der Leyen nu ze voor een tweede termijn gaat: de Green Deal was een speerpunt van haar beleid, maar wordt nu onder vuur genomen door haar eigen fractie in het Europees Parlement.

Zo liet Manfred Weber, fractieleider van het centrumrechtse EVP, al weten dat het verbod tegen 2035 op de verkoop van auto’s met verbrandingsmotoren op de schop moet. Dat was nochtans een belangrijke pijler van het plan om de uitstoot van het Europese wagenpark te temperen. ‘Dat was een fout’, liet Weber zondag al optekenen bij Politico. De EVP wil ook de landbouw afschermen van wat ze ‘agressieve klimaatregulering’ noemt.

Nochtans vraagt de klimaatcrisis om doortastend beleid, zeggen WWF en verschillende andere milieuorganisaties. Overstromingen in Beieren en België of noodweer in Frankrijk hebben naast al het persoonlijke leed ook minstens 38 miljard euro schade aangericht. De milieuorganisaties uiten hun bezorgdheid over de opkomst van partijen ‘die dit niet erkennen en de impact daarvan op het natuurbeleid en de klimaatplannen’.

Beter communiceren

Volgens Jagoda Munic, directeur van Friends of the Earth Europe, worden de voordelen van de Green Deal niet voldoende gecommuniceerd.

‘De EU-leiders moeten sociale rechtvaardigheid centraal stellen in hun klimaat- en milieuagenda en de invloed van lobbyisten uit het bedrijfsleven afwijzen.’

‘Warmere huizen, beter openbaar vervoer, eerlijk geproduceerd voedsel… Deze verkiezingsuitslag herinnert ons eraan dat de mensen de echte voordelen van de Europese Green Deal nog moeten zien’, zegt ze. ‘Mensen in heel Europa maken zich grote zorgen maken over onmiddellijke problemen, zoals de stijging van de levensduurte. Maar miljoenen Europeanen eisen nog steeds dat er dringend actie wordt ondernomen met betrekking tot de klimaat- en biodiversiteitscrisis. De EU-leiders moeten sociale rechtvaardigheid centraal stellen in hun klimaat- en milieuagenda en de invloed van lobbyisten uit het bedrijfsleven afwijzen.’

“Het is essentieel dat we nu inzetten op het voortzetten van de Green Deal in een Green and Social Deal om iedereen mee te nemen in deze noodzakelijke transitie”, zegt Jelle de Jong, directeur van het WWF namens de gezamenlijke natuur- en milieuorganisaties zoals Natuur & Milieu, Stichting De Noordzee en Vogelbescherming Nederland.

Zij roepen op tot die bredere aanpak van de Green Deal zodat iedereen wordt meegenomen in de transitie naar een duurzame toekomst. Daarvoor richten ze zich op een drie-eenheid van klimaatneutraliteit, het stoppen van vervuiling en het bevorderen van evenwichtige ecosystemen.

‘Een dergelijke aanpak waarborgt niet alleen de bescherming van onze natuur, maar ook de gezondheid en het welzijn van alle burgers’, zegt De Jong. ‘Nu stoppen zou dit allemaal weer vertragen. Het huis staat, maar het dak zit er nog niet op.’

Ook Bond Beter Leefmilieu (BBL) herinnert eraan dat warmterecords jaar na jaar sneuvelen. ‘Nu eens kreunen we onder een verzengende hittegolf, dan weer overstromen hele woonwijken. Een gebrek aan investeringen in een toekomstbestendige groene industrie verzwakt onze internationale concurrentiepositie. Ook na deze verkiezingen blijven die uitdagingen op tafel liggen’, zegt Benjamin Clarysse van BBL.

‘Economisch noodzakelijk’

Bas Eickhout, Europarlementariër voor het Nederlandse GroenLinks en één van de voorvechters van de Europese groene push, denkt dat een klimaatpauze op verschillende vlakken ook economische gevolgen zou hebben voor de EU-lidstaten.

‘Een voortzetting van de Green Deal is noodzakelijk in de context van een industriële strategie.’

‘De Green Deal van 2019 was ook een programma voor de economie’, stelt de klimaatwetenschapper en Europarlementslid in een verklaring na de verkiezingen.

‘Als we bedenken dat de VS en China de mondiale race in groene innovatie hartstochtelijk voortzetten, denk ik dat het een grote fout van ons zou zijn om de Green Deal te laten vallen. Onze bedrijven willen ook voorspelbaarheid en duidelijkheid voor de toekomst en daarom is het voor ons duidelijk dat elk toekomstig programma de Green Deal moet bevatten. Een voortzetting van de Green Deal is noodzakelijk in de context van een industriële strategie.’