Gevechten bereiken de buitenwijken van de grootste stad in Oost-Congo

Het nieuwe jaar is ondertussen al een tijdje ingezet, maar in Goma hangen in tal van naaldbomen nog slingers en lichtjes. Verder is de miljoenenstad in het oosten van Congo niet bepaald in een feeststemming. Het leger trok zich gisterenochtend terug uit Sake, een stad op zo’n 20 km afstand. Soldaten en vluchtelingen sijpelden via de buitenwijk Mugunga Goma binnen. Scholen sloten voor de veiligheid de deuren. 

Dinsdag was Minova, een strategische stad ten westen van Goma, al in handen gevallen van de rebellen van M23 en het Rwandese leger. Twee dagen later viel Sake. Het Congolese leger wist zich uiteindelijk te hergroeperen in Mugunga. Groepen iets te schietgrage Wazalendo – autodefensiegroepen die het leger bijstaan – sloten zich enthousiast aan. 

Terwijl ik me terugtrok tussen die versierde kerstbomen ging TD Jack Muhindo, mijn Congolese collega met wie ik samen aan een documentaire werk, hun richting uit. ‘Het is hier oorlog’, liet hij me bij aankomst weten. De Wazalendo schoten hun hulzen leeg in de lucht. Kinderen volgden juichend in hun kielzog.

Ondertussen bewogen ook de wagens van de Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika (SADC) die richting uit. Samen met die van de VN-blauwhelmen reden ze van Goma naar Mugunga. In tegenstelling tot helmen met andere kleuren werden de blauwe door de bevolking uitgejouwd. 

Terwijl in Mugunga de verschillende gewapende partijen een nieuwe defensielinie probeerden uit te zetten, riepen vertegenwoordigers van het middenveld op om het economische leven in Goma niet te laten stilvallen. Voorzitter van het middenveld in Goma, Marrion Ngavho Kambale, riep op tot kalmte: ‘Hoe moeilijk de situatie ook is op het vlak van veiligheid en gezondheid, panikeer niet. Verlaat de stad niet.’

Uiteraard doen we dat niet, klonk het op straat. ‘We zijn dit intussen gewend.’ Van een paniek was daar eigenlijk geen sprake. Goma was de voorbije maanden al helemaal ingesloten door de M23 en het Rwandese leger.

Voor Prudent Kazige was het haast een dag als een andere: ‘De vluchtelingen die bij mijn buurman verblijven – in zijn salon slapen vijf mensen – waren wel ongerust. Maar toen ik hoorde dat het leger naar Mugunga trok, vertrouwde ik erop dat we in Goma nog goed zitten. Je weet nooit, maar ik voel zeker geen paniek.’

Journalist Paulin Munyagala bleef gisteren wel liever binnen. ‘Ik woon hier aan de westelijke rand van de stad. We horen het geweergeschut. De kinderen zijn thuis van school. Dus ik blijf bij hen’, laat hij weten.

Gisteren kwamen weer duizenden nieuwe vluchtelingen aan in Goma. Volgens de VN zouden al meer dan 150.000 vluchtelingen zich uit Sake verplaatst hebben. In de provincie Noord-Kivu zijn al bijna 3 miljoen inwoners ontheemd. Velen van hen zochten hun toevlucht in Goma. Het ontbreekt aan zowat alles: voedsel, drinkbaar water, medische hulp en sanitaire voorzieningen.