Natuurherstel en bebossing kunnen verliezen compenseren
Bossen blijven volop CO2 opslaan, ondanks houtkap en bosbranden
Ondanks ontbossing en bosbranden blijven bossen wereldwijd een erg krachtig wapen in de strijd tegen klimaatverandering. Ze namen tussen 1990 en 2019 consequent CO2 op, met een gemiddelde van 13 gigaton per jaar. Dat is ruim een derde van de uitstoot door verbranding van fossiele brandstoffen in diezelfde periode.
De capaciteit van de bossen om CO2 op te nemen staat niettemin wel degelijk onder druk, stelt een wereldwijde studie in Nature. Met name in de boreale bossen op het noordelijk halfrond (Alaska, Canada en Rusland) is de CO2-opslag met 36% gedaald. De oorzaken zijn bosbranden, insectenplagen en de opwarming van de bodem. Sommige Canadese bossen stoten nu zelfs meer uit dan ze opnemen.
Ook in tropische bossen neemt de opvangcapaciteit op sommige plekken af, met name door ontbossing. Maar dat verlies wordt gecompenseerd door het natuurlijke herstel op voormalige landbouwgronden en in gekapte gebieden. Daardoor kan de netto koolstofbalans in de tropen neutraal blijven.
Europese bossen vertoonden een kleine afname in de hoeveelheid CO2 die ze opnemen. Dat komt vermoedelijk door de gevolgen van klimaatverandering, toegenomen houtkap en dalende investeringen in nieuwe en jonge bossen. Andere gemengde bossen daarentegen nemen juist 30% meer koolstof op. Dat is grotendeels te danken aan grote inspanningen voor natuurherstel en herbebossing, vooral in China.
Grondmetingen
Het onderzoeksteam analyseerde gegevens van miljoenen bospercelen over de hele wereld. Het combineerde daarbij metingen van bosinventarisaties en remote sensing.
'Deze studie onderscheidt zichzelf omdat het gebaseerd is op uitgebreide metingen op de grond zelf', zegt Gert-Jan Nabuurs van Wageningen University & Research, die meewerkte aan het onderzoek. 'Remote sensing is belangrijk om de boombedekking van bovenaf te kunnen beoordelen, maar kan de groeidynamiek van een bos daaronder niet zien. De unieke waarde van dit onderzoek ligt in de gedetailleerde gegevensverzameling ter plaatse.'
Verrassing
De wetenschappers waren verrast dat de bossen nog altijd zoveel koolstof opslaan, ondanks de toename van natuurbranden, droogte, houtkap en andere stressfactoren, zegt Nabuurs.
'Het blijkt nu dat de toenemende uitstoot van koolstof in sommige regio’s gecompenseerd wordt door een hogere opslag op andere plekken. Dat komt met name door het opnieuw laten groeien van secundaire bossen, herbebossing en duurzaam beheer van gemengde bossen. In de media is er veel aandacht voor bedreigingen zoals bosbranden, maar zoals ik het wel eens verwoord: een vallende boom maakt meer lawaai dan 100 groeiende bomen. Dat verklaart mogelijk de verrassende uitkomst.'
Natuurlijke klimaatoplossing
De bevindingen ondersteunen het potentieel van beter bosbeheer en -bescherming als natuurlijke klimaatoplossing.
Het onderzoek beschrijft hoe bepaalde beleidsmaatregelen kunnen helpen om de wereldwijde koolstofopslag in stand te houden.
Een voorbeeld is een focus op het terugdringen van ontbossing in de tropen, of bosherstel in aangetaste gebieden en op plekken waar landbouw niet mogelijk is. Ook het verbeteren van houtoogst en een langdurig gebruik van hout om de uitstoot door houtkap te verminderen behoren tot de opties.
De recent afgeklopte Europese natuurherstelwet is volgens de onderzoekers alvast een essentieel instrument dat nu consistent moet worden geïmplementeerd.
Correctie: in een eerdere versie van dit artikel werd in de inleiding een verkeerd cijfer gebruikt. In dertig jaar tijd namen bossen gemiddeld 3,5 gigaton koolstof, of 13 gigaton CO2 , op per jaar.
Lees meer
Meer zoals dit
Kan de Congolese long de wereld redden?
Meer MO* in je mailbox
Je kan kiezen tussen deze gratis nieuwsbrieven:Word ProMO*
Vind je MO* waardevol? Word dan proMO* voor slechts 4,60 euro per maand en help ons dit journalistieke project mogelijk maken, zonder betaalmuur, voor iedereen. Als proMO* ontvang je het magazine in je brievenbus én geniet je van tal van andere voordelen.
Je helpt ons groeien en zorgt ervoor dat we al onze verhalen gratis kunnen verspreiden. Je ontvangt vier keer per jaar MO*magazine én extra edities.
Je bent gratis welkom op onze evenementen en maakt kans op gratis tickets voor concerten, films, festivals en tentoonstellingen.
Je kan in dialoog gaan met onze journalisten via een aparte Facebookgroep.
Je ontvangt elke maand een exclusieve proMO*nieuwsbrief
Je volgt de auteurs en onderwerpen die jou interesseren en kan de beste artikels voor later bewaren.
Per maand
€4,60
Betaal maandelijks via domiciliëring.
Meest gekozen
Per jaar
€60
Betaal jaarlijks via domiciliëring.
Voor één jaar
€65
Betaal voor één jaar.
Ben je al proMO*
Log dan hier in