Grote verschillen tussen steden en wijken
Europese steden zitten pak dichter bij ‘15-minutenideaal’
Europese steden komen veel dichter bij het ideaal van de 15-minutenstad – waar alles snel zonder auto bereikbaar is – dan grote steden elders in de wereld. Maar tussen steden en wijken zijn er grote verschillen, en die kunnen ongelijkheid aanjagen.
De “15-minutenstad” is de afgelopen jaren steeds populairder geworden als concept in stadsplanning. Stadsplanners gaan er dan van uit dat essentiële diensten als winkels, horeca, scholen of gezondheidscentra voor de inwoners binnen de afstand van 15 minuten fietsen of wandelen moeten liggen.
Een nieuwe studie in Nature Cities bekijkt voor tienduizend steden overal ter wereld hoever ze nog staan van dat ideaal.
Europese steden scoren hoog
Uit de analyse blijkt dat vooral Europese steden hoog scoren. De steden hebben een voorsprong omdat ze meestal eeuwen geleden gebouwd zijn, lang voor de komst van de auto. Daardoor zijn ze dus de facto als 15-minutenstad ontstaan.
Grote Amerikaanse steden als Atlanta, Dallas of Detroit hinken dan weer achterop, omdat ze nog sterk toegespitst zijn op de auto. Ook steden als Hanoi, Mexico City of Mumbai scoren laag.
Vaak is er een duidelijke link met de bevolkingsdichtheid en de grootte van de stad. Relatief kleinere en dichtbevolkte steden zoals Milaan of Barcelona scoren meestal erg goed. Parijs is de enige echte grootstad die hoog scoort. Burgemeerster Anne Hidalgo zet al sinds 2020 in op het concept, en een aanzienlijk deel van de stad haalt de 15-minutendrempel al.
Ongelijkheid
De gemiddelden voor de steden verbergen grote verschillen binnen de stad. Zo scoren heel wat centra, ook in Amerikaanse steden, goed onder de 15-minutendrempel.
Maar het verschil tussen dat centrum en andere delen van de stad kan vaak enorm oplopen. En die grote verschillen in de toegang tot diensten betekent dat er ongelijkheid binnen de stad groeit, waarschuwen de onderzoekers. Want in de wijken met hoge toegang tot diensten kunnen enkel die mensen wonen die het zich kunnen veroorloven.
Voordelen
De voordelen van de 15-minutenstad gaan heel wat verder dan het gemak van de inwoners. De nabijheid van essentiële diensten betekent dat de verkeersdruk daalt en daarmee ook de vervuiling. De verkeersveiligheid wint erbij en de steden gaan sociale isolatie tegen.
Dat zijn stuk voor stuk kwesties die alleen maar aan belang winnen, zeggen de onderzoekers, nu al meer dan de helft van de wereldbevolking in steden woont, en dat aandeel alleen maar blijft stijgen.
