Milieuorganisaties spannen zaak aan vanwege watervervuiling door kobalt
Rechter vernietigt vergunning Ineos Aromatics: ‘Keerpunt voor waterbescherming’
Een rechtscollege heeft de exploitatievergunning voor chemiebedrijf Ineos Aromatics in Geel en Laakdal vernietigd vanwege kobaltvervuiling in de Grote Nete. Milieuorganisaties die de zaak hadden aangespannen, spreken van ‘een kantelpunt voor het hele vergunningsbeleid’. De werkgeversorganisatie Voka vreest dan weer ernstige gevolgen voor de industrie.
Begin 2023 kreeg Ineos Aromatics van de Vlaamse regering nog een hervergunning voor onbepaalde duur. Die vergunning legde wel een limiet op voor de lozing van kobalt, een giftig zwaar metaal dat door Ineos in hun katalysator wordt gebruikt voor de productie de plastic-component PTA. Maar volgens Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu (BBL) overschrijdt die limiet 1000 keer de milieukwaliteitsnorm.
De milieuverenigingen hekelen vooral dat de toegelaten lozingsnorm niet kan verhinderen dat de waterkwaliteit van de Grote Nete achteruitgaat. De Raad voor Vergunningsbetwistingen volgt die redenering en vernietigde de vergunning van Ineos Aromatics. ‘Een overwinning voor meer gezonde waterlopen en dus ook gezonde burgers’, vinden Natuurpunt en BBL.
Overstromingsgebied
Vlaanderen keurde een kwart eeuw geleden de Europese Kaderrichtlijn Water goed, die de kwaliteit van onze waterlopen weer moet opkrikken tegen 2027. Momenteel scoort slechts 1 van de 195 Vlaamse waterlopen “goed” op de Europese parameters, de Grote Plas in Eisden.
Volgens de Raad bevindt de Grote Nete zich in de laagste kwaliteitsklasse (niet goed), waardoor elke verontreiniging door kobalt in principe verboden is, aangezien die tot achteruitgang leidt.
‘Anno 2024 mogen we toch van elk bedrijf verwachten dat het een futureproof bedrijfsmodel heeft.’Tycho Van Hauwert (BBL)
‘De Netevallei dient als natuurlijk overstromingsgebied bij noodweer. Door toxische vervuiling verliezen we die functie, omdat we koste wat kost moeten vermijden dat kobalt in ons drinkwater terechtkomt. Dit arrest kan een keerpunt voor waterbescherming worden, waar alle vervuilers rekening mee moeten houden’, verklaart Robin Verachtert van Natuurpunt.
Futureproof
‘Bedrijven moeten investeren in de beste beschikbare technieken als alternatieven voor vervuilende lozingen’, reageert Tycho Van Hauwert van Bond Beter Leefmilieu. ‘Er bestaan technieken als kobaltloze katalysatoren en circulair watergebruik. Anno 2024 mogen we toch van elk bedrijf verwachten dat het een futureproof bedrijfsmodel heeft.’
De werkgeversorganisatie Voka, die de belangen van de industrie behartigt, leest in het arrest een verbod van de rechter om de waterkwaliteit verder te laten verslechteren. ‘Deze uitspraak ondergraaft opnieuw de rechtszekerheid van de vergunningverlening’, zegt gedelegeerd bestuurder Hans Maertens. Hij vreest dat dit op termijn tot een vergunningenstop zal leiden, naar analogie met de stikstofcrisis.
Drie maanden de tijd
Het dossier keert nu terug naar de Vlaamse regering in lopende zaken, die van de rechter drie maanden de tijd krijgt om een nieuwe vergunning uit te reiken.
Voor Natuurpunt en BBL moeten de Vlaamse regeringsonderhandelaars een duidelijk, juridisch waterdicht waterbeleid uittekenen ‘om ons schaarse drinkwater te vrijwaren, lozingen te stoppen en te vervangen door innovatieve alternatieven’.
