“‘Les moments suprêmes van de Internationale Arbeidsconferentie’
Een Internationale Arbeidsconferentie betekent voor mij natuurlijk veel vergaderen, voorbereiden, contacten met werknemers, regeringen, werkgevers en de leiding van de ILO, bemiddelen, oplossingen zoeken, over en weer rijden en lopen tussen het UNO-gebouw, de ILO en ambassades. En bezoekers ontvangen.
Het begon met sterk geïnteresseerde bezoekers, enkele senior-collega’s van het ACV uit West-Vlaanderen. Hun commentaar: ‘Dit zouden vele vakbondsverantwoordelijken moeten meemaken, een echt leerproces met bijzonder interessante contacten die inspirerend werken en erg hoopgevend zijn voor wat bij ons steeds meer veracht wordt: sociaal overleg.’
Er waren de officiële bezoeken van vice-premier Kris Peeters en van Europees commissaris Marianne Thyssen, beiden lieten hier een sterke indruk na omwille van hun pleidooien voor sociale dialoog. President Hollande maakte tijdens enkele contacten en in zijn toespraak de link tussen de waarden van Frankrijk, de ILO en klimaatbeleid, in voorbereiding van de klimaatconferentie van december 2015 in Parijs. Ook de Panamese president en zijn ‘first lady’ maakten hun ‘sociale’ opwachting.
Toch waren er twee gebeurtenissen of ontmoetingen die voor mij ‘les moments suprêmes’ van de conferentie waren.
Jeanne Devos en verbondenheid: Vlaanderen en België op hun best
Het eerste was het deponeren van 2 conventies door ons eigen land. Het gebeuren is beschreven in een ander artikel uit deze blogreeks. Of hoe de opgebouwde ervaring, het uitbouwen van de National Domestic Workers’ Movement in India door zuster Jeanne Devos uiteindelijk leidde tot een internationaal verdrag, de ILO-conventie 189. Hoe meisjes zonder naam, nergens ingeschreven, officieel onbestaand, die werken en dikwijls uitgebuit worden in gezinnen toch een naam, een identiteit, een arbeidsbescherming en vooral eigenwaarde kregen. Zo kunnen ze ook respect van anderen afdwingen. Eerst aan de basis in Mumbai India, daarna internationaal.
Het is een opsteker dat basiswerk gericht op de ontvoogding van kinderen en bescherming van jonge werkneemsters uitmondt in internationale wetgeving
Het waren Pia Stalpaert, voorzitster van ACV Voeding en Diensten en Bart Verstraeten van WSM die samen met zuster Jeanne de onderhandelingen voerden in 2010 en 2011. Wij waren bijzonder fier dat Jeanne deel uitmaakte van onze ACV-ploeg. Het waren twee memorabele conferenties.
Toch moet er nog veel gebeuren. India heeft de wetgeving op kinderarbeid wel al aangepast en er is meer aandacht voor de thuisarbeid maar de conventies over kinderarbeid en thuisarbeid zijn nog niet geratificeerd en volgens een nieuw wetsvoorstel zouden kinderen beneden de 14 opnieuw mogen werken buiten schooltijd. Uit de National Domestic Workers’ Movement is intussen de vakbond National Domestic Workers’ Federation ontstaan. Er is nu zelfs een wereldvakbond van de Domestic Workers.
Het is een opsteker voor Wereldsolidariteit en andere ngo’s uit Vlaanderen dat basiswerk gericht op de ontvoogding van kinderen en bescherming van jonge werkneemsters uitmondt in internationale wetgeving. Dat de neerlegging van de door België geratificeerde conventie 189 (samen met de C 159, beroepsrevalidatie en tewerkstelling van gehandicapten) bij directeur-generaal Guy Ryder door vice-premier Kris Peeters gebeurde in het bijzijn van Jeanne Devos vond ik een bijzonder mooi gebaar en moment. Jeanne schonk de directeur-generaal een kunstwerkje uit India: een symbool van verbondenheid. België en Vlaanderen op hun best.
Kailash Satyarthi: 80 miljoen kinderen minder aan de arbeid.
Copyright ILO Marcel Crozet
Nobelprijswinnaar voor de vrede 2014: Kailash Satyarthi, activist tegen kinderarbeid
En ook het tweede ‘moment suprême’ had te maken met een activist uit India. Het weerzien was hartelijk, ik had Kailash enkele keren mogen ontmoeten tijdens vergaderingen met het Internationaal Vakverbond en ngo’s. Maar de eerste ontmoeting was in Brussel, in 1998, toen wij met de Mondiale Kindermars tegen Kinderarbeid naar het Belgisch Parlement trokken. De enige keer ooit dat een betoging in de ‘neutrale zone’ rond Parlement, Paleis en Wetstraat 16 niet door de politie werd tegengehouden maar naar het Parlement werd begeleid. In België werd de kindermars opgevangen en georganiseerd door Wereldsolidariteit. Zo trokken kinderen vanuit meerdere vertrekpunten in de wereld naar Genève. Onder leiding van initiatiefnemer Kailash Satyarthi kwamen op 2 juni 1998 150 kinderen uit alle werelddelen aan in de plenaire vergadering van de Internationale Arbeidsconferentie, ze scandeerden slogans tegen kinderarbeid.
De ILO heeft ook geleerd dat het stemmen van conventies of aanbevelingen niet volstaat.
Kinderarbeid? De meesten onder ons kenden het van de geschiedenislessen over de 19e eeuw en van de film Daens van Stijn Coninx gebaseerd op het boek Pieter Daens van Louis Paul Boon. De beelden van Jefke die gedood wordt onder een machine in de textielfabriek stond op ons aller netvlies gebrand. Dat was het verleden. Maar Kailash en de kinderen van de wereldmars vertelden ons dat in 1998 240 miljoen kinderen werkten in plaats van naar school te gaan. Hij vertelt: ‘Ik was ingenieur maar zag dat vele kinderen in India geen toekomst hadden en ik besloot daar wat aan te doen. Eerst waren mijn moeder en mijn familie boos dat ik een mooie toekomst opgaf.’
Een jaar later na de Wereldkindermars werd in Genève Conventie 182 gestemd om de ergste vormen van kinderarbeid uit te roeien. Sedertdien is de kinderarbeid met 80 miljoen verminderd, er zijn nu nog 160 miljoen werkende kinderen. Het is de doelstelling van de ILO en van Kailash de kinderarbeid uit te roeien tegen 2020.
Hij vertelt me hoe moeilijk het was uit te leggen dat we een stap terug moesten zetten om vooruitgang te maken: ‘De Conventie 138 legde sedert 1973 een minimumleeftijd vast. Ideaal, zou je denken maar dat was een stap te ver voor vele landen. De conventie werd nauwelijks geratificeerd, laat staan toegepast. Door de ergste vormen aan te pakken werd het uitroeien meer realistisch. En eens landen daarmee bezig waren, legden ze ook een minimumleeftijd vast. Maar belangrijkst is dat gezinnen een sociale tegemoetkoming krijgen, zoals president Lula in Brazilië deed met de ‘Bolsa Familia’ (een soort kinderbijslag)’.
De ILO heeft ook geleerd dat het stemmen van conventies of aanbevelingen niet volstaat. De aanbeveling over ‘Sociale bescherming’ van 2012, een eerste trede naar sociale zekerheid wordt nu in 94 landen gepromoot en begeleid. Vorig jaar werd hier in Genève ook een nieuwe conventie gemaakt, tegen de moderne slavenarbeid (21 miljoen mensen). Alle deelnemers aan de conferentie en alle bezoekende presidenten en ministers werden expliciet verzocht de campagne ter ratificatie van Conventie 29 met hun handtekening te ondersteunen. Dit is niet ‘gratuit’, het gaat gepaard met een engagement om moderne slavenarbeid in alle landen ter wereld uit te roeien. Jeanne Devos en Kailash Satyarthi tonen de weg, de National Domestic Workers Movement en de Wereldkindermars, twee projecten waar Wereldsolidariteit bij betrokken was en is.
Dit artikel maakt deel uit van een reeks over de Internationale Arbeidsconferentie: